تفاوت بین روغن موتور ۱۰W-۴۰ و ۵W-۳۰؛ انتخاب هوشمندانه برای سلامت خودرو

مقدمه‌ای بر اهمیت روغن موتور و نقش آن در خودروها انتخاب روغن موتور مناسب یکی از مهم‌ترین عوامل در حفظ سلامت و کارایی موتور خودرو است. روغن‌های موتور، به عنوان یک روان‌کننده حیاتی، نقش کلیدی در کاهش اصطکاک، خنک‌کاری قطعات متحرک، پاک‌سازی رسوبات داخلی و جلوگیری از فرسایش اجزا دارند. دو نوع متداول در بازار ایران و جهان، روغن موتور ۱۰W-۴۰ و ۵W-۳۰ هستند که انتخاب بین آنها می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر عملکرد خودرو، مصرف سوخت و دوام موتور داشته باشد. در این مقاله، تفاوت‌های اساسی میان این دو نوع روغن موتور بررسی می‌شود تا بتوانید با دانش کافی، انتخاب هوشمندانه‌ای برای خودروی خود انجام دهید.

آشنایی با مفهوم کدهای ویسکوزیته در روغن موتور

در انتخاب روغن موتور، یکی از عوامل مهم توجه به اعداد جلوی حرف «W» (که مخفف Winter و نشانگر ویسکوزیته در دمای پایین است) و اعداد پس از آن است. ویسکوزیته، شاخصی برای اندازه‌گیری میزان غِلظت یا روانی روغن در دماهای مختلف می‌باشد.

۱. عدد اول (مثل ۵ یا ۱۰): میزان روانی روغن در هوای سرد و استارت سرد ۲. عدد دوم (مانند ۳۰ یا ۴۰): غلظت روغن در دمای بالا و زمان کارکرد موتور در ساعت‌های طولانی یا دمای کارکرد عملیاتی

ویژگی‌های روغن موتور ۱۰W-۴۰

روغن موتور ۱۰W-۴۰ نسبت به روغن ۵W-۳۰ از لحاظ ویسکوزیته در دمای پایین، غلیظ‌تر است. این یعنی در زمان استارت سرد (مثلاً در زمستان)، جریان یافتن این نوع روغن به قطعات موتور کمی نسبت به ۵W-۳۰ کندتر خواهد بود. عدد ۴۰ نیز به این معناست که در دمای عملیاتی موتور، روغن همچنان غلظت بالاتری نسبت به ۳۰ دارد و در شرایط سخت‌تری چون هوای گرم یا کار کشیدن سنگین از موتور، محافظت خوبی ارائه می‌کند.

ویژگی‌های روغن موتور ۵W-۳۰

روغن موتور ۵W-۳۰ در هوای سرد، روان‌تر از ۱۰W-۴۰ است و سریع‌تر به بخش‌های مختلف موتور می‌رسد. این موضوع برای استارت‌های سرد بسیار مهم است و می‌تواند عمر موتور را افزایش دهد. ویسکوزیته پایین‌تر عدد ۳۰ نیز این مزیت را دارد که مصرف سوخت کمتر شده و اصطکاک داخلی موتور کاهش می‌یابد؛ این روغن بیشتر مناسب شرایط آب‌وهوایی معتدل تا سرد و خودروهای جدید با فناوری پیشرفته است.

مزایا و معایب هر نوع روغن موتور

مزایای روغن موتور ۱۰W-۴۰

• مناسب برای موتور خودروهای با کارکرد بالا یا موتورهای نسبتاً قدیمی‌تر.
• عملکرد مطلوب در دماهای بالاتر و شرایط سنگین (مانند بارکشی یا ترافیک سنگین).
• محافظت بهتر از قطعات در صورت وجود فواصل بیشتر بین تعویض روغن.

معایب روغن ۱۰W-۴۰

• جریان کمتر در زمان استارت سرد، که می‌تواند در هوای سرد برای موتورهای حساس مشکل‌ساز باشد.
• ممکن است مصرف سوخت را کمی افزایش دهد.

مزایای روغن موتور ۵W-۳۰

• جریان سریع در استارت سرد، بهبود روانکاری اولیه و کاهش سایش موتور.
• مصرف سوخت کمتر به دلیل کاهش مقاومت داخلی روغن.
• مناسب برای خودروهای هوشمند، موتورهای مدرن و مجهز به سیستم‌های کنترل آلایندگی.

معایب روغن ۵W-۳۰

• ممکن است در دماهای بسیار بالا، حفاظت کمتری نسبت به ۱۰W-۴۰ ارائه دهد، به‌خصوص در کاربری‌های سنگین یا موتورهای قدیمی‌تر.

عملکرد و مقایسه در شرایط گوناگون

شرایط آب‌وهوایی سرد و گرم

در شرایط آب‌وهوایی سرد، روغن ۵W-۳۰ انتخاب بهتری است، چرا که جریان بهتری در استارت سرد داشته و قطعات را سریع‌تر روانکاری می‌کند. اما در مناطق گرم یا جاهایی که خودرو به صورت مداوم بار سنگین حمل می‌کند (یا مدت زمان زیادی روشن می‌ماند)، انتخاب ۱۰W-۴۰ می‌تواند گزینه مطمئن‌تری باشد.

تناسب با مدل و سن خودرو

موتورهای جدیدتر معمولاً با تلرانس‌های کمتر طراحی می‌شوند و نیاز به روغن‌های با ویسکوزیته پایین‌تر (مثل ۵W-۳۰) دارند. در حالی که خودروهای قدیمی‌تر که فاصله قطعات بیشتر شده یا موتور کمی روغن‌سوزی دارد، روغن ۱۰W-۴۰ ممکن است عملکرد بهتری ارائه دهد.

مصرف سوخت و کارایی موتور

مطالعات و تجربه کارشناسان صنعتی نشان می‌دهد که روغن‌های با ویسکوزیته پایین مثل ۵W-۳۰ می‌توانند تا میزان کوچکی، مصرف سوخت را کاهش دهند، زیرا موتور برای چرخاندن قطعات با مقاومت کمتری روبرو است. در مقابل، روغن‌های غلیظ‌تر ممکن است مصرف سوخت را اندکی افزایش دهند اما محافظت بیشتری ویژه موتورهای فرسوده‌تر و شرایط سنگین فراهم می‌کنند.

توصیه‌های کارشناسی و انتخاب صحیح روغن موتور

توصیه همیشگی کارشناسان این زمینه، مراجعه به دفترچه راهنمای خودروست که نوع و ویسکوزیته مطلوب را توسط سازنده پیشنهاد می‌دهد. اما به طور کلی:

• برای خودروهای مدرن (تویوتا، هیوندای، کیا، رنو و خودروهای ۲۰۱۰ به بعد): روغن موتور ۵W-۳۰ توصیه می‌شود.
• برای خودروهای با موتورهای بزرگ یا قدیمی، روغن ۱۰W-۴۰ انتخاب مطمئنی است.

قیمت، برندها و وضعیت بازار روغن موتور

در بازار جهانی، برندهای معتبر متعددی از جمله توتال، کاسترول، شل، لیکومولی و الف انواع روغن‌های ۵W-۳۰ و ۱۰W-۴۰ را عرضه می‌کنند. قیمت روغن ۵W-۳۰ معمولاً کمی بالاتر از ۱۰W-۴۰ است که به دلیل فرمولاسیون و مواد افزودنی پیشرفته‌تر آن است، اما در بلندمدت، این اختلاف می‌تواند با کاهش مصرف سوخت و سلامت موتور جبران شود.

کیفیت و اصالت روغن موتور

خرید روغن موتور اصل و دارای نشان استاندارد و تاییدیه خودروسازان، اهمیت اساسی دارد. استفاده از روغن‌های تقلبی یا بی‌کیفیت، ریسک بالایی برای موتور و قطعات متحرک خودرو ایجاد می‌کند.

جمع‌بندی: چگونه بهترین انتخاب را داشته باشیم؟

با شناخت تفاوت‌های مهم روغن موتور ۱۰W-۴۰ و ۵W-۳۰، می‌توانید با توجه به شرایط آب و هوایی، سن و مدل خودرو و نوع عملکرد مورد انتظار، گزینه‌ای مناسب انتخاب کنید. پیروی از توصیه‌های سازنده و کارشناسان، همچنین تعویض به موقع روغن موتور، سلامت و راندمان مطلوب خودرو در بلندمدت را تضمین می‌کند.

انتخاب روغن موتور، هرگز نباید اتفاقی و بدون تحقیق باشد. این تصمیم می‌تواند عمر مفید موتور خودروی شما را به طور قابل توجهی افزایش یا کاهش دهد. با رعایت نکات فنی، استفاده از برندهای معتبر و مراجعه به مراکز خدمات تخصصی، خودروی شما همیشه در اوج سلامت و کارایی باقی خواهد ماند.