آشنایی با Windows Sandbox؛ نوآوری کمتر شناخته شده مایکروسافت برای امنیت و تست نرم افزار

ویندوز سندباکس (Windows Sandbox) که نخستین بار در سال ۲۰۱۹ توسط مایکروسافت ارائه شد، یکی از امکانات قدرتمند اما اغلب نادیده‌گرفته‌شده ویندوز ۱۰ و ویندوز ۱۱ به شمار می‌رود. این ابزار ویژه، یک محیط دسکتاپ مجازی، سبک و ایزوله را برای اجرای امن‌تر برنامه‌های ناشناخته یا پردازش‌های موقت فراهم می‌کند؛ ویژگی‌ای که آن را برای علاقه‌مندان فناوری و مدیران فناوری اطلاعات به ابزاری جذاب بدل ساخته است.

برخلاف ماشین‌های مجازی سنتی (VM)، Windows Sandbox به محض اجرا، با استفاده از فایل‌های سیستم عامل میزبان، یک محیط ویندوز کاملاً تازه و پاک را به سرعت ایجاد می‌نماید. برای راه‌اندازی آن، کافی است از فعال بودن قابلیت مجازی‌سازی (Virtualization) در BIOS اطمینان یافته، Windows Sandbox را از بخش ویژگی‌های اختیاری ویندوز فعال کنید، سیستم را ریستارت کرده و سپس محیط سندباکس را مستقیماً از طریق جستجو در ویندوز اجرا نمایید. لازم به ذکر است این ویژگی صرفاً برای نسخه‌های Pro، Enterprise و Education ویندوز ۱۰ و ۱۱ در دسترس است و کاربران نسخه Home نمی‌توانند از آن بهره‌مند شوند.

ویژگی اصلی Windows Sandbox، ماهیت موقتی و ایزوله بودن آن است. با هر بار اجرا، یک دسکتاپ مجزا با هسته ویندوز جدا از سیستم اصلی ساخته می‌شود؛ تمامی فایل‌ها، داده‌ها و تنظیمات پس از بستن سندباکس برای همیشه حذف می‌شوند و هیچ اثری روی سیستم باقی نمی‌گذارند. همین قابلیت، آن را گزینه‌ای ایده‌آل برای تست نرم‌افزارهای مشکوک یا بازدید از سایت‌های غیرقابل اعتماد کرده است.

از مهم‌ترین نقاط قوت Windows Sandbox می‌توان به سبک بودن و مصرف پایین منابع اشاره کرد. برخلاف ماشین مجازی، سندباکس رم کمتری به خود اختصاص می‌دهد، به سرعت اجرا می‌شود و به فایل ایمیج جداگانه نیاز ندارد. این ویژگی، محیطی آنی و مقرون‌به‌صرفه برای تست برنامه‌ها یا شبیه‌سازی سناریوهای امنیتی در اختیار توسعه‌دهندگان، تست‌کنندگان نرم‌افزار و پژوهشگران امنیت قرار می‌دهد.

سطح بالای ایزوله‌سازی، امنیت ویندوز سندباکس را به میزان قابل توجهی افزایش داده است. با جدا شدن کامل سندباکس از کرنل سیستم، هرگونه بدافزار یا فایل مخرب تنها در همان محیط محدود شده و نمی‌تواند به سیستم ویندوز اصلی آسیب برساند. همچنین، اخیراً در ویندوز ۱۱ نسخه ۲۴H2، قابلیت حفظ وضعیت پس از ریستارت سفر به این محیط افزوده شده، هرچند با بستن سندباکس همچنان همه داده‌ها حذف می‌شوند.

کاربران پیشرفته امکان سفارشی‌سازی سندباکس را با استفاده از فایل‌های پیکربندی XML و Policy CSP دارند. این قابلیت، کنترل دقیق مواردی چون دسترسی به کلیپ‌بورد، ورودی صوتی، نقشه‌برداری پوشه و شبکه را ممکن می‌سازد و سندباکس را برای استفاده سازمانی یا اجرای کد حساس، به ابزاری منعطف تبدیل می‌کند.

از جمله کاربردهای متداول Windows Sandbox می‌توان به آنالیز بدافزار و تست برنامه‌های اجرایی ناشناخته (EXE)، باز کردن فایل‌های ضمیمه مشکوک یا نصب نرم‌افزارهای آزمایشی اشاره کرد. همچنین، برای مرور امن اینترنت نیز می‌توان مرورگرهایی مانند Microsoft Edge را در محیط ایزوله سندباکس اجرا کرد تا هرگونه تهدید وب در همان محیط باقی بماند.

برای افرادی که به یک محیط کاملاً پاک و موقت برای ارائه، نصب نسخه‌های آزمایشی نرم‌افزار یا انجام آزمایش‌های مختلف نیاز دارند، Windows Sandbox تضمین می‌دهد که هیچ گونه ردپایی روی سیستم اصلی باقی نماند.

در مقایسه با ماشین‌های مجازی کلاسیک، ویندوز سندباکس تمرکز بر سرعت اجرا، سهولت استفاده و مصرف پایین سخت‌افزار دارد و بهترین انتخاب برای تست‌های کوتاه‌مدت و اجرای فایل‌های پرریسک محسوب می‌شود. ماشین مجازی اما گزینه‌ای مناسب برای ایجاد محیط‌های توسعه طولانی‌مدت، نصب سیستم عامل‌های مختلف یا کار با نرم‌افزارهای خاص است.

پیش از انتخاب Windows Sandbox، باید به محدودیت‌های آن نیز توجه داشت: نیاز به حداقل ۴ گیگابایت رم، ۱ گیگابایت فضای خالی، حداقل دو هسته پردازشی و پردازنده‌هایی با پشتیبانی از مجازی‌سازی از ملزومات هستند. داده‌ها پس از بستن محیط حذف می‌شوند و امکان اجرای هم‌زمان چندین نمونه سندباکس فعلاً میسر نیست. همچنین دسترسی به برخی برنامه‌های داخلی ویندوز محدود بوده و سایر نسخه‌های سیستم عامل یا ویژگی‌های اضافی قابل نصب در سندباکس نیستند. ضمن اینکه تهدیدات پیشرفته همچنان می‌توانند گاهی از محیط مجازی فرار کنند یا از سندباکس شناسایی شوند، لذا رعایت احتیاط الزامی است.

بطور کلی، ویندوز سندباکس فاصله میان ماشین‌های مجازی کامل و عدم وجود ایزوله‌سازی را در اکوسیستم ویندوز پر کرده است. در دنیایی که تهدیدات سایبری در حال افزایش بوده و نیاز به تست سریع و ایمن اپلیکیشن‌ها همواره احساس می‌شود، این قابلیت می‌تواند امنیت، بهره‌وری و سهولت فرآیند تست را برای مدیران شبکه، توسعه‌دهندگان و کاربران حرفه‌ای بیش از پیش افزایش دهد.

در پایان، Windows Sandbox در ویندوز ۱۰ و ۱۱ نسخه Pro، Enterprise و Education، ابزاری کارآمد و منعطف برای آزمایش نرم‌افزار و افزایش امنیت دیجیتال است. اگر تاکنون آن را امتحان نکرده‌اید، پیشنهاد می‌شود این قابلیت قدرتمند اما کمتر شناخته‌شده را مورد آزمایش قرار دهید؛ چرا که ترکیبی بی‌نظیر از امنیت، سادگی، و مصرف پایین منابع را برای کاربری‌های روزمره و تخصصی در اختیار شما می‌گذارد.