اجرای طرح نوین گواهینامه دوچرخه سواری دانش آموزی برای ایمنی بیشتر دوچرخه و اسکوتر برقی در استرالیا

استرالیا با راه‌اندازی طرح ابتکاری گواهینامه دوچرخه‌سواری دانش‌آموزی (SBLS)، گامی پیشگیرانه در جهت ترویج رفتار مسئولانه هنگام استفاده از دوچرخه برقی و اسکوتر برقی در میان نوجوانان برداشته است. این ابتکار به منظور پاسخگویی به نگرانی‌های روزافزون درباره ایمنی و افزایش موارد استفاده ناصحیح از دوچرخه‌های برقی طراحی شده و بر آموزش جهت ایجاد خیابان‌هایی ایمن‌تر تاکید دارد.

طرح گواهینامه دوچرخه‌سواری دانش‌آموزی چیست؟ این برنامه آزمایشی که در ایالت نیو ساوت ولز استرالیا آغاز شده، هدفش آموزش اصول ایمنی، قوانین راهنمایی و رفتار صحیح به دانش‌آموزان استفاده‌کننده از دوچرخه برقی و اسکوتر برقی است. با توجه به افزایش محبوبیت این وسایل در میان جوانان و رشد تصادفات مرتبط، این طرح قرار است از اواخر امسال به صورت آزمایشی در برخی مدارس منتخب اجرا شود.

نحوه اجرای طرح در قالب این برنامه، دانش‌آموزان باید یک دوره آموزشی تعاملی آنلاین که موضوعاتی همچون قوانین سرعت، لزوم استفاده از کلاه ایمنی، رعایت فرهنگ صحیح دوچرخه‌سواری روی پیاده‌رو و چگونگی عبور ایمن از تقاطع‌ها را در بر می‌گیرد، بگذرانند. شرکت‌کنندگان پس از اتمام آموزش در آزمون سنجش دانش شرکت می‌کنند و در صورت قبولی، یک گواهینامه دیجیتال دریافت می‌کنند که آنها را به عنوان «آماده حرکت» برای دوچرخه و اسکوتر برقی تایید می‌کند.

مدارس علاقمند مانند مدارس منطقه سادرلند و نیوکاسل تصمیم می‌گیرند که چگونه این گواهینامه را اجرا کنند؛ مثلاً می‌تواند شرط استفاده از پارکینگ دوچرخه مدرسه یا مجوز رفت‌وآمد با دوچرخه به مدرسه باشد. تمرکز این برنامه بر جنبه آموزشی است تا جریمه و تنبیه، تا عادت‌های صحیح رانندگی بدون اعمال مجازات شکل بگیرد.

رویکرد نوآورانه به ایمنی جاده‌ای در حالی که برخی کشورها به سمت مقررات سختگیرانه‌تر پیش رفته‌اند، استرالیا با دیجیتالی کردن فرآیند صدور گواهینامه و فراهم‌ کردن دسترسی آسان، موانع ورود را کاهش داده است. این کار هزینه‌ها و پیچیدگی اداری را کم می‌کند و می‌تواند الگوی موفقی برای طرح‌های مشابه در سطح جهانی باشد؛ به‌ویژه که پژوهشگران سازمان ملی تحقیقات حمل‌ونقل استرالیا به تحلیل قوانین میکروموبیلیتی و ارائه پیشنهادهای آتی ادامه می‌دهند.

مشخصات فنی و روندهای فناوری وسایل نقلیه دوچرخه‌های برقی دانش‌آموزی عمدتاً از نوع پدال‌یار محسوب می‌شوند؛ طبق مقررات استرالیا، این مدل‌ها نباید بیش از ۲۵۰ وات قدرت و حداکثر سرعت ۲۵ کیلومتر بر ساعت داشته باشند. با این حال، گزارش‌هایی مبنی بر اصلاح یا افزایش سرعت برخی مدل‌ها در میان دانش‌آموزان منتشر شده که ضرورت آگاهی فنی و پایبندی به مقررات را پررنگ‌تر می‌کند. ماژول‌های جدید آموزشی، تفاوت‌های فنی مدل‌های مجاز و غیرمجاز دوچرخه و اسکوتر برقی ایمن را پوشش خواهند داد.

طراحی و جذابیت برای جوانان دوچرخه‌های برقی به خاطر طراحی مدرن، فریم سبک و ویژگی‌های هوشمند مانند نمایشگر دیجیتال، اتصال به اپلیکیشن و ترمز پیشرفته، برای نوجوانان بسیار جذاب شده‌اند. برنامه SBLS با ارائه گواهینامه دیجیتالی «آماده حرکت» کاملاً با سلیقه دیجیتال‌محور نسل جوان هماهنگ است و هوشمندانه مسئولیت‌پذیری را با فناوری پیوند می‌زند.

کاربرد و موقعیت بازار امروزه دوچرخه‌های برقی تنها ابزار سرگرمی نیستند، بلکه به عنوان یک راه حل حمل‌ونقل مقرون به صرفه، دوستدار محیط زیست و قابل اعتماد برای تردد به مدرسه و محل کار مطرح‌اند. این تحول جهانی به‌ویژه در اروپا و آمریکای شمالی نیز دیده می‌شود. با رشد نوآوری اما، نگرانی‌ها نیز افزایش یافته؛ تصادفات رسانه‌ای شده با دوچرخه‌های غیرقانونی یا سواران کم سن و بی‌گواهینامه، سیاستگذاران را به بازنگری جدی واداشته است.

مقایسه رویکردها: آموزش در برابر برخورد انتظامی در حالی که برخی شهرها کاهش محدودیت‌های سرعت یا ممنوعیت‌های گسترده را در پیش گرفته‌اند، طرح SBLS استرالیا بر آموزش متمرکز است و رسیدگی انتظامی را به مراحل بعدی موکول می‌کند. این رویکرد ارتقای مسئولیت‌پذیری فردی دانش‌آموزان را هدف گرفته و در صورت موفقیت می‌تواند به الگو برای کشورهای دیگر تبدیل شود و فصل تازه‌ای از کاربران میکروموبیلیتی آگاه و ایمن را رقم بزند.

چشم‌انداز آینده در آستانه انتشار گزارش جامع سازمان ملی تحقیقات حمل‌ونقل استرالیا درباره ای‌موبیلیتی، طرح گواهینامه دانش‌آموزی نمونه‌ای از همگرایی آموزش و صدور مجوز مطرح می‌شود. اگر اجرای فراگیر پیدا کند، می‌تواند تصادفات جوانان با دوچرخه برقی را کاهش دهد، اعتماد عمومی به میکروموبیلیتی را بالا ببرد و مسیر مناسبی برای گسترش خودروهای برقی در سایر حوزه‌ها فراهم آورد.

جمع‌بندی فرآیند متوازن مقررات—ترکیبی از آموزش هدفمند و اجرای هوشمندانه قانون—می‌تواند ضامن استفاده ایمن، پایدار و کاربردی از دوچرخه برقی و اسکوتر برقی در نسل جوان برای سال‌های آینده باشد.