6 دقیقه
مالی غیر متمرکز (DeFi) در آستانه تحولی بنیادین قرار گرفته است؛ به ویژه با ورود عاملهای هوش مصنوعی به این اکوسیستم. بر خلاف معاملهگران انسانی، این عاملها قادرند به صورت شبانهروزی، بدون خستگی یا تأثیرپذیری از احساسات، نقدینگی را مدیریت کنند، سوددهی را به حداکثر برسانند و معاملات پیچیده را به طور خودکار اجرا نمایند. آنچه زمانی تنها ابزار پیشرفتهای برای معاملهگران حرفهای ارز دیجیتال بود، اکنون در حال تبدیل شدن به ستون فقرات آینده دیفای است. هرچند این تحول، چالشهای مهمی در حوزه امنیت و زیرساخت برای اکوسیستم فعلی دیفای ایجاد میکند که ممکن است آماده مقابله با آن نباشد.
رشد سریع رباتهای مبتنی بر هوش مصنوعی در دیفای، استانداردهای امنیتی کیف پولهای رمزارز را به چالش کشیده است. با پیشرفت اتوماسیون، کیف پولهای ارز دیجیتال باید خود را با شکلهای جدید تعاملات برنامهپذیر هماهنگ کنند تا دارایی کاربران را در محیطی متحولشده توسط عاملهای خودمختار ماشین حفظ کنند.
حضور همیشگی عاملهای هوش مصنوعی در اکوسیستم در حال تکامل دیفای، چشماندازی جدید از فرصتها و ریسکهای امنیتی را پدید میآورد.
ریسکهای اتوماسیون غیرقابل کنترل: ضرورت چارچوبهای ایمن برای دیفای
عاملهای هوش مصنوعی در دیفای راهکارهایی نو برای انجام استراتژیهای سرمایهگذاری پیچیده، بهینهسازی سبد دارایی و آربیتراژ بین زنجیرهای بدون دخالت کاربر نهایی فراهم میکنند. با این حال، واگذاری کنترل به هوش مصنوعی بدون مجوزهای برنامهپذیر و منطق شفاف در شبکه بلاکچین، میتواند بسیار خطرآفرین باشد. در صورت بهرهبرداری مخرب، این عاملها به سرعت به نقطه ضعف تبدیل شده و ممکن است کیف پولها را تخلیه و خسارات جبرانناپذیری وارد کنند؛ گاهی قبل از آنکه کاربر متوجه نفوذ شود.
این تهدیدات صرفاً فرضی نیستند. در موارد متعددی نقاط ضعف در پلتفرمهای دیفای مبتنی بر عامل موجب زیانهای سنگین شده است. برای مثال، در سپتامبر ۲۰۲۴، کاربران ربات معاملاتی تلگرام Banana Gun حدود ۵۶۳ اتریوم (به ارزش ۱.۹ میلیون دلار) را پس از سواستفاده هکرها از آسیبپذیری اوراکل و دسترسی غیرمجاز به کیف پولها از دست دادند. همچنین هکرها با سوءاستفاده از داشبورد ربات معاملاتی Aixbt، فرمان انتقال مستقیم داراییها را صادر کردند و موجب از دست رفتن ۵۵.۵ اتریوم شدند که در آن زمان بیش از ۱۰۰ هزار دلار ارزش داشت.
چنین رخنههای امنیتی در رباتهای تحت هوش مصنوعی دیفای، نیاز به مجوزهای برنامهپذیر و امنیت کیف پول را پررنگتر میکند.
با رشد استفاده از عاملهای هوش مصنوعی در دیفای، برطرف کردن محدودیتهای زیرساخت فعلی ضروری است. این اکوسیستم به شدت نیازمند چارچوبهای استانداردی برای اتوماسیون ایمن و برنامهپذیر با کنترلهای قابل استناد در شبکههای بلاکچین مختلف است.
کیف پولهای رمزارز سنتی؛ نامناسب برای عاملهای خودمختار
با وجود سالها نوآوری، معماری پایه اکثر کیف پولهای ارز دیجیتال تغییر چندانی نکرده است. اغلب کیف پولها تراکنشها را از طریق امضای دستی و ارسال انجام میدهند؛ فرآیندی که برای اتوماسیون مبتنی بر هوش مصنوعی مناسب نیست. این کیف پولها نمیتوانند هدف کاربر را تشخیص دهند، اجرای فعالیت را بر اساس قوانین کاربر محدود کنند یا بر اساس نوع دارایی و استراتژی محدودیت ایجاد نمایند.
با وجود راهکارهایی مانند حساب انتزاعی (account abstraction) و کیف پولهای هوشمند، اکثر پلتفرمهای دیفای هنوز به حسابهای کاربری معمولی وابستهاند که برای هر اقدام نیاز به تأیید دستی دارند. راه حلهای کیف پول برنامهپذیر نیز معمولاً در مراحل ابتدایی هستند، هزینه عملیاتی بالایی دارند (به ویژه در لایه یک بلاکچین)، و هنوز بین کاربران عمومی رواج نیافتهاند.
این محدودیت باعث دوگانگی شده است: یا کاربر باید کنترل کامل اما دستی را حفظ کند و فرصتهای مهم دیفای را از دست بدهد، یا کنترل را به سیستمهای ناشفاف بسپارد. برای توسعه امن دیفای با هوش مصنوعی، لازم است زیرساخت کیف پولها قابل برنامهریزی، ترکیبپذیر و قابل حسابرسی باشد.
کیف پولهای نسل فعلی، انعطافپذیری کافی برای پشتیبانی از اتوماسیون ایمن بر پایه هوش مصنوعی در دیفای را ندارند.
مجوزهای برنامهپذیر؛ ساخت لایه جدید اعتماد در دیفای
همانطور که قراردادهای هوشمند منطق برنامهپذیر را به پروتکلهای دیفای آوردند، کیف پولهای رمزارز نیز باید قابلیت کنترل و مدیریت توسط کاربر را با منطق برنامهنویسی فراهم کنند. این به معنای ارائه امکاناتی برای تعیین مجوزهای موقت، تأیید رمزنگاری شده عملکرد عاملهای هوش مصنوعی، و لغو فوری دسترسی آنها در صورت مشاهده رفتار مشکوک است.
با این امکانات کاربران میتوانند معاملات، توازن سبد دارایی و اجرای استراتژی را به هوش مصنوعی واگذار کنند اما همیشه با حمایت مجوزهای دقیق و قابل لغو. این پیشرفتها نه تنها ریسک را کاهش میدهد، بلکه دسترسی به استراتژیهای پیشرفته دیفای را برای افراد غیر فنی هم فراهم میکند. خدمات هوش مصنوعی در دیفای با این روش شفاف، قابل حسابرسی و امن میشوند.
مجوزهای برنامهپذیر کیف پول به کاربران امکان میدهد تا دسترسی عاملهای هوش مصنوعی را به صورت بلادرنگ تنظیم، کنترل و لغو کنند.
مقیاسپذیری و تعاملپذیری؛ گام بعدی در زیرساخت کیف پول برنامهپذیر
افزایش قابلیت برنامهپذیری کیف پول نه تنها موجب بهبود امنیت دیفای میشود، بلکه یکی از موانع فنی مهم دیفای یعنی تکهتکه بودن بین زنجیرهها و پروتکلها را نیز برطرف میکند. نبود استانداردهای جهانی برای مدیریت همزمان مجوزها، مانع اتوماسیون فرازنجیرهای است. اگر پروتکلی فراگیر برای مدیریت کلیدها و همسانسازی مجوزها شکل بگیرد، امکان مدیریت دارایی و تعامل با عاملهای هوش مصنوعی بین زنجیرهها به سادگی فراهم خواهد شد.
با افزایش مشارکت نهادهای بزرگ در دیفای، اتوماسیون ایمن به سرعت از امکان انتخابی به ضرورتی حیاتی تبدیل میشود. هیچ سازمانی اجازه نمیدهد عاملهای هوش مصنوعی بدون کنترل شفاف و قابل اثبات، بر داراییهای کلان مدیریت داشته باشند. با گسترش کاربرد مدارک بدون دانش (ZKPs) در حریم خصوصی و انطباق، مجوزهای برنامهپذیر کیف پول به زودی به معیار استاندارد امنیت در عصر دیفای مبتنی بر هوش مصنوعی تبدیل خواهند شد.
حضور نهادی در دیفای نیازمند کنترلهای قابل برنامهریزی و امن برای مدیریت دارایی با عاملهای هوش مصنوعی است.
جمعبندی: آینده دیفای متعلق به اتوماسیون ایمن و برنامهپذیر است
اگرچه برخی معتقدند نباید تصمیمگیری مالی را به هوش مصنوعی سپرد، اما معاملات الگوریتمی و اتوماسیون مدتهاست در نظام مالی سنتی به کار گرفته میشود. دیفای از این روند مستثنی نبوده و فقط زیرساخت بالغ برای انجام ایمن این روند را ندارد. اگر جامعه ارز دیجیتال واقعاً در پی ارزشهایی چون شفافیت و حاکمیت کاربری است، باید بنیانهای جدیدی برای هدایت و کنترل موثر عاملهای هوش مصنوعی در چارچوب اخلاقی و عملیاتی اکوسیستم ایجاد کند.
این مسیر با بازتعریف کیف پولها به عنوان سیستم عامل و رابط کاربری برای اقتصادی خودگردان و چند زنجیرهای آغاز میشود. دیفای در عصر تحول اتوماتیک قرار دارد؛ چالش اصلی پیش رو این است که عاملهای هوش مصنوعی بیش از هر چیز به ابزارهای وفادار کاربران تبدیل شوند، نه منشأ ریسک و تهدید.
نظر شما درباره تحول دیفای با عاملهای هوش مصنوعی چیست؟ در بحث شرکت کنید و دیدگاه خود را به اشتراک بگذارید.
.avif)
نظرات