10 دقیقه
لنوو و دل هشدار میدهند: احتمال افزایش قیمت لپتاپها در آینده نزدیک زیاد است. یک گزارش اخیر TrendForce به افزایش تقاضا برای قطعات سختافزاری در پی سرمایهگذاریهای گسترده در حوزه هوش مصنوعی اشاره میکند و هر دو سازندهٔ مطرح پیسی هماکنون سیگنالهایی دربارهٔ تغییرات قیمت دادهاند که میتواند خریداران خرد و سازمانی را تحتتأثیر قرار دهد.
چرا هوش مصنوعی باعث افزایش هزینهٔ لپتاپ میشود
TrendForce گزارش میدهد که دل قصد دارد از اواسط دسامبر قیمت سیستمها را دستکم ۱۵–۲۰٪ افزایش دهد و لنوو به مشتریان خود اعلام کرده که ساختار قیمتگذاری را از اول ژانویهٔ ۲۰۲۶ بازنویسی خواهد کرد. این اقدامها در چارچوب یک تغییر گستردهتر در صنعت رخ میدهد: میلیاردها دلار سرمایهگذاری در مراکز دادهٔ هوش مصنوعی باعث افزایش تقاضا برای قطعات کلیدی مانند حافظهٔ RAM و SSDها شده و عرضهٔ سیستمهای مصرفی را تنگتر ساخته است.
همان منابع سختافزاری که برای تسریع بارهای کاری هوش مصنوعی به کار میروند، اکنون با تولید روزمرهٔ پیسیها رقابت میکنند. این رقابت از قبل قیمت حافظهها، SSDها و برخی کنترلرها را بالا برده و وقتی سازندگان قطعات این هزینهٔ بالاتر را به تولیدکنندگان نهایی منتقل کنند، فاکتور نهایی لپتاپها سنگینتر خواهد شد.
زمانبندی هم این وضعیت را حساس میکند. فروشندگان لپتاپ معمولاً محصولات جدید را در نمایشگاه CES اوایل ژانویه معرفی میکنند و هدف ارسال دستگاهها در نیمهٔ اول سال است. فشار عرضه درست پیش از این پنجرهٔ عرضه میتواند برنامههای تولید را پیچیده کند، در دسترسپذیری مدلهای خاص را به تاخیر اندازد و تولیدکنندگان را به تجدیدنظر در قیمت خردهفروشی وادار سازد.
- اعلام دل: یک گزارش TrendForce افزایش قیمت در اواسط دسامبر به میزان تقریباً ۱۵–۲۰٪ برای سیستمها را نشان میدهد.
- اعلام لنوو: برنامهای برای بازنویسی ساختار قیمت سیستمها از اول ژانویهٔ ۲۰۲۶.
- چه کسانی دیگر تحتتأثیر قرار میگیرند: تأمینکنندگان قطعات مانند اینتل و AMD ممکن است از فشار ناشی از عرضهٔ محدود و افزایش هزینهٔ تولید متاثر شوند.
برای مصرفکنندگان و کسبوکارها این یعنی پنجرهٔ خرید با قیمتهای فعلی ممکن است در حال کوچکتر شدن باشد. در حالی که تأثیر دقیق بسته به مدل و منطقهٔ جغرافیایی متفاوت خواهد بود، انتظار افزایش قیمت در بسیاری از لپتاپهای رایج و احتمال تأخیر برای دستگاههای تازه معرفیشده وجود دارد، بهخصوص اگر فروشندگان نتوانند قطعات کافی تأمین کنند.
در نهایت این تحول بازتاب واقعیت بزرگتری در بازار است: هزینههای مرتبط با هوش مصنوعی در حال بازسازی زنجیرهٔ تأمین هستند و این موج کمکم بر برچسب قیمت پیسیها نمایان میشود.
جزئیات فنی و مؤلفههای اثرگذار
برای درک بهتر مسیر افزایش قیمتها لازم است به عناصر فنی و بازار توجه کنیم. قطعات کلیدی که هماکنون فشار تقاضا را تجربه میکنند عبارتاند از:
- حافظهٔ سیستم (RAM): با ورود DDR5 و نیاز مراکز داده به حافظههای پرتراکم و با کارایی بالا، تقاضا برای ماژولهای حافظه افزایش یافته که روی قیمت ماژولهای مصرفی اثر میگذارد.
- حافظههای ذخیرهسازی سریع (NVMe SSD): برای بارهای کاری AI و انتقال دادهٔ سریع، SSDهای NVMe و کنترلرهای با توان بالا ضروریاند؛ این امر قیمت و در دسترسپذیری SSDهای پرسرعت را تحتتاثیر قرار میدهد.
- شتابدهندهها و پردازندههای گرافیکی (GPUs / AI accelerators): هرچند لپتاپهای مصرفی عمدتاً از GPUهای موبایل استفاده میکنند، تقاضای بالای مراکز داده برای GPUهای حرفهای (و انواع حافظهٔ HBM یا GDDR با پهنای باند بالا) میتواند بازار کلی GPU و زیرساختهای مرتبط را متأثر کند.
- تامینکنندگان نیمهرسانا و کنترلرها: کمبود در زنجیرهٔ تأمین نیمهرساناها و افزایش هزینهٔ تولید میتواند قیمت BOM (Bill of Materials) لپتاپها را بالا ببرد.
به عبارت دیگر، فشار تقاضا روی سطوح پایینتر (قطعات پایه) شروع میشود و در نهایت به قیمت نهایی محصول مصرفی منتقل میشود. سازندگان پیسی که با حاشیههای فشرده کار میکنند، ممکن است بخشی از افزایش هزینهها را به مصرفکننده منتقل کنند تا سودآوری و توانایی سرمایهگذاری در محصولات جدید حفظ شود.
نقش بازیگران کلیدی صنعت
شرکتهایی مانند اینتل، AMD و NVIDIA نقش مهمی در این اکوسیستم دارند. افزایش تقاضا برای شتابدهندهها، چیپهای حافظهٔ با پهنای باند بالا و کنترلرهای SSD میتواند به تغییر قیمت قطعات و تغییر در زمانبندی عرضه منجر شود. برای مثال:
- اینتل و AMD: علاوه بر CPUها، این شرکتها در زمینهٔ طراحی کنترلرها، تراشههای I/O و پشتیبانی از حافظه فعالیت میکنند؛ هرگونه گلوگاه تولید یا افزایش قیمت مواد اولیه میتواند به افزایش هزینهٔ سیستمهای نهایی منجر شود.
- NVIDIA و شتابدهندهها: تمرکز زیاد روی GPUهای دیتاسنتر و انواع شتابدهنده موجب اختصاص اولویت تولید و موجودی به مراکز داده میشود که فشار کمتری برای بازار مصرف ایجاد نخواهد کرد.
تأثیر زمانبندی عرضه (CES و برنامههای تولید)
عرضهٔ محصولات جدید معمولاً حول محور تقویم نمایشگاهی و چرخهٔ تولید شکل میگیرد. از آنجا که بسیاری از تولیدکنندگان لپتاپ برای معرفی نسلهای جدید در CES برنامهریزی میکنند، هرگونه محدودیت عرضه یا افزایش قیمت قطعات درست قبل از این رویداد میتواند بر تصمیمگیریهای قیمتگذاری و زمانبندی عرضه تأثیر بگذارد.
اگر تولیدکنندگان نتوانند قطعات کافی تأمین کنند، ممکن است عرضهٔ اولیه را محدود کنند یا مدلهای خاصی را به تعویق بیندازند. همین امر میتواند به افزایش قیمت مدلهای در دسترس و تشدید نوسان قیمت در بازار بینجامد.
چه تأثیراتی برای خریداران خانگی و سازمانی متصور است
تأثیرات این روند بر خریداران خانگی و سازمانی متفاوت است اما برخی پیامدهای مشترک وجود دارد:
- افزایش متوسط قیمت (ASP): میانگین قیمت فروش لپتاپها برای مدلهای mainstream و حتی برخی مدلهای ردهبالا احتمالا افزایش مییابد.
- تأخیر در عرضهٔ مدلهای جدید: شرکتها ممکن است عرضهٔ تعداد محدودی از SKUها را در ابتدا انجام دهند یا معرفی برخی مدلها را به تأخیر بیندازند تا قطعات کافی تأمین شود.
- فشار بر تدارکات سازمانی: بخش خرید شرکتها باید برای قراردادهای بلندمدت تأمین قطعات یا برنامههای جایگزین آماده شود تا هزینهها و ریسکها را کنترل کند.
نکاتی که خریداران خانگی باید بدانند
اگر در آستانهٔ خرید لپتاپ هستید، چند نکتهٔ کاربردی میتواند به تصمیم بهتر کمک کند:
- بررسی موجودی و قیمتها اکنون: اگر مدل مشخصی را نیاز دارید، خرید زودهنگام ممکن است از افزایش قیمتهای بعدی جلوگیری کند.
- گزینهٔ ارتقا و نگهداری: در نظر داشته باشید که دستگاههایی با قابلیت ارتقاء حافظه یا SSD ممکن است گزینهٔ مقرونبهصرفهتری در بلندمدت باشند.
- جایگزینهای اقتصادیتر: مدلهای تجدیدنظرشده (refurbished) یا خانواده محصولی سال قبل ممکن است ارزش خرید نسبتبه قیمت بهتری ارائه دهند.
- قراردادهای گارانتی و خدمات پس از فروش: با افزایش قیمتها، توجه به شرایط گارانتی و سرویس میتواند هزینهٔ کل مالکیت را کنترل کند.
راهبردهای تدارکاتی برای شرکتها و سازمانها
برای تیمهای خرید سازمانی توصیههای عملی شامل موارد زیر است:
- بررسی قراردادهای تامین بلندمدت: مذاکره برای تعهدات حجمی و قراردادهای بلندمدت ممکن است به قفلکردن قیمتها و تأمین قطعات کمک کند.
- تنوع در زنجیرهٔ تأمین: همکاری با چند تأمینکننده و گزینههای جایگزین میتواند ریسک تنگنای عرضه را کاهش دهد.
- برنامهریزی موجودی: نگهداری موجودی امن برای مدلهای حیاتی سازمان یا پیشخرید برای پروژههای بزرگ میتواند مانع تأخیر در پروژهها شود.
- ارزیابی هزینهٔ کل مالکیت (TCO): هنگام تصمیمگیری، قیمت اولیه تنها ملاک نیست؛ هزینههای نگهداری، تعویض و بهرهوری را هم در نظر بگیرید.
چگونه بازار ممکن است واکنش نشان دهد و راههای تعدیل قیمت
چند مکانیسم بازار میتواند به تعدیل تأثیر افزایش تقاضای AI بر قیمت لپتاپها کمک کند:
- افزایش ظرفیت تولید: اگر سازندگان حافظه، SSD و تراشه ظرفیت تولید را افزایش دهند، عرضه بهبود یافته و فشار قیمت کاهش مییابد اما این فرایند زمانبر و نیازمند سرمایهگذاری است.
- بازآرایی اولویت عرضه: تولیدکنندگان ممکن است بخشی از قطعات را به بازار مصرف بازگردانند یا اولویتبندی را تغییر دهند تا تقاضای مصرفی را تامین کنند.
با این حال، در کوتاهمدت احتمالاً شاهد نوسانات قیمتی و تغییر در سیاستهای قیمتگذاری خواهیم بود تا بازار تعادل جدیدی پیدا کند.
جمعبندی و توصیههای عملی
افزایش سرمایهگذاری در هوش مصنوعی زنجیرهٔ تأمین قطعات الکترونیکی را تحت فشار گذاشته و این فشار به قیمت نهایی لپتاپها کشیده میشود. در حالی که شرکتهایی مانند دل و لنوو اقدامات قیمتی را اعلام کردهاند، تأثیر واقعی بر بازار مصرفی و سازمانی بسته به منطقه، مدل و توانایی تولیدکنندگان در تأمین قطعات متفاوت خواهد بود.
خریداران خانگی که نیاز فوری دارند باید بازار را رصد کنند و در صورت امکان خرید خود را جلو بیندازند؛ خریداران سازمانی نیز باید روی برنامهریزی تدارکاتی، قراردادهای بلندمدت و ارزیابی TCO تمرکز کنند. از منظر فنی، قطعاتی مانند RAM، SSD و شتابدهندهها بیشترین فشار تقاضا را تجربه میکنند و در کوتاهمدت بیشترین تأثیر را بر قیمتها خواهند داشت.
در نهایت این روند بخشی از یک تحول بزرگتر است: هوش مصنوعی در حال بازتعریف اولویتها و جریانهای سرمایه در اکوسیستم فناوری است و شرکتها، مصرفکنندگان و تأمینکنندگان باید استراتژیهای خود را مطابق با این واقعیت تنظیم کنند تا ریسکها را مدیریت و فرصتها را شناسایی کنند.
منبع: smarti
ارسال نظر