واتساپ همچنان بدون تبلیغات در اروپا؛ تحلیلی بر نقش قوانین دیجیتال اتحادیه اروپا

واتساپ فعلاً در اروپا بدون تبلیغات باقی می‌ماند

پس از شایعات گسترده درباره ورود تبلیغات به واتساپ، کاربران اروپایی دست‌کم برای مدتی خیال‌شان راحت است. شرکت متا، مالک واتساپ، به‌تازگی تأیید کرده است که برنامه‌ای برای راه‌اندازی تبلیغات در این پیام‌رسان محبوب در اتحادیه اروپا، فعلاً اجرایی نمی‌شود. طبق گزارش اخیر POLITICO، متا به کمیسیون حفاظت از داده‌های ایرلند اطلاع داده که عرضه تبلیغات در واتساپ در سراسر اروپا تا دست‌کم سال ۲۰۲۶ به تعویق افتاده است.

چرا اتحادیه اروپا از تبلیغات واتساپ معاف شده است؟

این تعویق ناشی از حسن نیت نیست، بلکه به‌دلیل فشارهای نظارتی است. مدل پیشنهادی تبلیغات متا مبتنی بر استفاده از داده‌ها و ترجیحات تبلیغاتی کاربران فیس‌بوک و اینستاگرام است که به میزان قابل توجهی نگرانی‌هایی در زمینه حریم خصوصی و هدفگذاری ایجاد کرده است. این وقفه به نهادهای حفاظت از داده اروپا فرصت بیشتری می‌دهد تا برنامه متا را بر اساس مقررات سخت‌گیرانه دیجیتال اتحادیه اروپا به دقت بررسی کنند.

پیروزی‌های نظارتی برای کاربران فناوری اروپا

این نخستین باری نیست که مصرف‌کنندگان اروپایی به‌واسطه قوانین مترقی دیجیتال منتفع می‌شوند. به عنوان مثال، امکان sideloading در به‌روزرسانی iOS 17.4 موجب شده است فروشگاه‌های برنامه جایگزین و بازگشت بازی‌هایی مانند Fortnite به اکوسیستم آیفون اروپا را شاهد باشیم. همچنین شرکت مایکروسافت نیز به دلیل قانون بازارهای دیجیتال موسوم به DMA مجبور شده ادغام aggressive مرورگر Edge را برای کاربران اروپایی کاهش دهد.

قانون DMA به عنوان یکی از تحولات مهم در حوزه رگولاتوری شناخته می‌شود که شرکت‌های بزرگی چون متا، مایکروسافت و اپل را ملزم کرده سیاست‌های خود را کاربرمحورتر و مبتنی بر حفظ حریم خصوصی تدوین کنند. اغلب این تغییرات یا با تأخیر زیاد، یا اصلاً به کشورهای غیراروپایی نمی‌رسد و کاربران اروپایی نخستین کسانی هستند که از این آزادی‌های دیجیتال بهره‌مند می‌شوند.

واکنش صنعت: امنیت، حریم خصوصی و رقابت

تمام شرکت‌های فناوری بزرگ نسبت به این مقررات جدید رضایت ندارند. به عنوان مثال، شرکت اپل اخیراً به کشورهای دیگر – آخرین مورد استرالیا – توصیه کرده است از رویکرد اروپا پیروی نکنند و به نگرانی‌های احتمالی درباره امنیت و حریم خصوصی استناد کرده است. اپل بر این باور است که اکوسیستم کنترل‌شده‌اش امنیت کاربران را تضمین می‌کند، که همین موضوع موضوع بحث داغی درباره باز بودن یا بسته بودن اکوسیستم دیجیتال و توانمندسازی کاربر ایجاد کرده است.

آینده واتساپ در اروپا چگونه خواهد بود؟

گام‌های بعدی شامل مذاکرات مداوم میان متا، کمیسیون حفاظت از داده‌های ایرلند و دیگر سازمان‌های ناظر اروپایی خواهد بود. کمیسر دس هوگان تأیید کرده است که بررسی دقیقی روی مدل تبلیغاتی واتساپ با همکاری دیگر نهادهای حفاظت از داده اروپا انجام خواهد شد. به گفته کمیسر دیل ساندرلند، مذاکرات هنوز در مراحل ابتدایی است و تا کنون مشکل جدی گزارش نشده، اما فرآیند نظارت دقیق و جدی خواهد بود.

مقایسه ویژگی‌ها و تأثیر بر بازار

یکی از دلایل موفقیت واتساپ در بازار جهانی پیام‌رسان‌ها، سادگی، پایداری و نبود تبلیغات آزاردهنده بوده است. درحالی‌که سایر مناطق برای پذیرش تبلیغات در این اپلیکیشن آماده می‌شوند، کاربران اروپایی دستکم تا چند سال آینده همچنان تجربه پیام‌رسانی بدون اگهی خواهند داشت. این مسئله نه‌تنها تأثیر ملموس قوانین دیجیتال اتحادیه اروپا را نشان می‌دهد، بلکه مزیت رقابتی قابل توجه این منطقه را هم به تصویر می‌کشد.

دیدگاه جهانی

برای علاقه‌مندان فناوری و فعالان این صنعت، تعویق تبلیغات در واتساپ شکاف فزاینده‌ای میان حقوق دیجیتال و تجربه کاربری در اروپا و سایر نقاط جهان را برجسته می‌کند. اتحادیه اروپا همچنان با تعیین استانداردهای جدید، آینده نوآوری دیجیتال، حفظ حریم خصوصی و رقابت را شکل می‌دهد؛ الگویی که امکان دارد سایر مناطق نیز نهایتاً به آن بپیوندند.