بحران اعتماد پس از هک نوبیتکس؛ آینده بازار ارز دیجیتال ایران در هاله ای از ابهام

هک شدن صرافی نوبیتکس، بزرگ‌ترین پلتفرم معاملاتی ارز دیجیتال در ایران، در شرایط تنش‌آلود منطقه‌ای، لرزه‌ای بر پیکره بازار رمزارزها در کشور انداخت. در پی این حادثه، شمار زیادی از کاربران این صرافی با نگرانی و استرس فراوان نسبت به سرنوشت دارایی‌های رمزنگاری‌شده خود دچار عدم اطمینان شدند. دسترسی کامل به وب‌سایت و حساب کاربری برای مدت چندین روز از دسترس خارج بود و مسئولان نوبیتکس صرفاً با انتشار اطلاعیه‌هایی کوتاه سعی داشتند آرامش را به کاربران بازگردانند و اطمینان دهند که دارایی‌های آنان مصون خواهد ماند.

ابعاد هک نوبیتکس و واکنش بازار رمزارز ایران

طبق گزارش‌های غیررسمی، میزان ارز دیجیتال به سرقت‌رفته در جریان این حادثه حدود ۱۰۰ میلیون دلار برآورد شد؛ رقمی چشمگیر، اما در مقایسه با کل دارایی‌های صرافی، بخش کوچکی محسوب می‌شود. با این حال، نحوه مدیریت بحران از سوی نوبیتکس انتقاد بسیاری از فعالان حوزه رمزارز را برانگیخت. نگرانی اصلی، نبود شفافیت در جزئیات هک و عدم اطلاع‌رسانی کافی درباره مراحل بازیابی دارایی‌ها بود. همین موضوع باعث شد شایعاتی پیرامون احتمال بزرگ‌تر بودن ابعاد این حمله سایبری به گردش درآید و ترس کاربران نسبت به امنیت دارایی‌های دیجیتال تشدید شود.

ضربه به زیرساخت و اعتماد عمومی

فارغ از تهدید مستقیم به دارایی کاربران، این حمله ضربه‌ای جدی به اعتبار و زیرساخت صرافی نوبیتکس و حتی کل اکوسیستم ارزهای دیجیتال در ایران وارد کرد. آغاز یک فرآیند بازیابی اطلاعات پیچیده و زمان‌بر نه تنها اعتماد کاربران به نوبیتکس را زیر سؤال برده، بلکه نگرانی‌های جدی درباره تاب‌آوری امنیتی سایر صرافی‌های معتبر ایرانی را نیز پیش کشیده است. ضعف احتمالی در زیرساخت فنی و مدیریت بحران در شرایط بحرانی، زنگ هشداری برای تمامی فعالان بازار رمزارز کشور به شمار می‌رود.

احراز هویت مجدد؛ فشاری مضاعف بر کاربران بازار کریپتو

یکی از عجیب‌ترین تصمیمات نوبیتکس پس از هک، اجبار کاربران به طی مجدد فرآیند احراز هویت (KYC) بود. این الزام برای تعداد زیادی از حساب‌های فعال اعمال شده است. با توجه به جمعیت میلیونی کاربران نوبیتکس، این فرآیند زمان‌بر و پیچیده باعث سردرگمی و نارضایتی بیشتر سرمایه‌گذاران بازار ارز دیجیتال شد. بسیاری بر این باورند که هدف اصلی این تصمیم، خرید زمان برای رفع فشار برداشت کاربران و احیای زیرساخت‌هاست؛ هر چند این اقدام موجب سنگین‌تر شدن بار مشکلات برای مشتریانی شده که هیچ نقشی در رخ دادن هک نداشته‌اند.

مقایسه مدیریت بحران با صرافی‌های جهانی

در سطح بین‌المللی نیز رخدادهایی مشابه با مبالغ بسیار بالاتر هک رخ داده است، اما شیوه مدیریت بحران در نوبیتکس و الزام عموم کاربران به بارگذاری مجدد اطلاعات شخصی، کم‌سابقه است. در نمونه‌های موفق جهانی، معمولاً ضمن حفظ شفافیت و پاسخگویی، تلاش می‌شود کمترین فشار متوجه کاربران شود. اما در اتفاق اخیر، کاربران نوبیتکس نه تنها با قفل‌شدن دارایی‌های دیجیتال خود روبرو شدند، بلکه مجبورند فرایندی زمان‌بر و تکراری را برای اثبات هویت خود آغاز کنند؛ امری که بار دیگری بر دوش سرمایه‌گذاران این بازار دینامیک می‌گذارد.

پشتیبانی ضعیف؛ نقطه ضعف دیگر در بحران اخیر

بحرانی که پس از هک پدید آمد با ضعف جدی در تیم پشتیبانی نوبیتکس همراه بود. تعداد بسیار زیاد درخواست‌ها و کندی پاسخگویی باعث شد، برخی کاربران حتی برای مشکلات ساده ورود به حساب، بیش از هشت ساعت معطل بمانند. این امر سبب شد روند احراز هویت و بازگشت به روند عادی معاملات برای بخش بزرگی از کاربران با تاخیر فراوان مواجه شود. نیاز به بهبود خدمات مشتریان و ارتقای کیفی پشتیبانی اکنون بیش از همیشه حس می‌شود، چرا که یکی از ستون‌های مهم اعتماد به پلتفرم‌های مبادله رمزارز، ارائه خدمات پشتیبانی سریع و قابل اتکاست.

آینده دسترسی کاربران به دارایی‌های دیجیتال

در آخرین اطلاعیه، نوبیتکس اعلام کرده است روند بازگشایی دسترسی کاربران به دارایی‌هایشان بر اساس اولویت KYC و به صورت مرحله‌ای، ابتدا برای کیف پول‌های اسپات و سپس سایر کیف پول‌ها انجام خواهد شد. با این همه، هیچ جدول زمانی دقیقی ارائه نشده و به نظر می‌رسد بخش قابل‌توجهی از کاربران همچنان باید منتظر رفع موانع و تایید مجدد مدارک بمانند. با توجه به حجم بالای کاربران و ضعف زیرساخت‌ها در روزهای اخیر، نگرانی‌ها نسبت به تکرارپذیری چنین بحران‌هایی و تأثیر مستقیم بر اعتماد عمومی به بازار رمزارزهای ایران دوچندان شده است.

در مجموع، هک بزرگ نوبیتکس آزمونی دشوار برای این صرافی و کل اکوسیستم ارز دیجیتال ایران بود. چگونه با این بحران اقتصادی و سایبری مقابله می‌شود، نقش تعیین‌کننده‌ای در اعتماد عمومی و آینده معاملات ارز دیجیتال در کشور خواهد داشت.