جهان در حال تحول ریسک های انطباقی بر پایه فناوری: چالش ها و راهکارها در سال 2025

جهت‌یابی در چشم‌انداز متغیر ریسک‌های انطباقی مبتنی بر فناوری

موج جدید ریسک‌های انطباقی در سال ۲۰۲۵ در عصری پر از نوسانات شدید و پیوسته، مدیران کسب‌وکار و متخصصان انطباق با چالش‌های نوظهور و غیرقابل پیش‌بینی مواجه هستند. اگرچه امنیت سایبری سال‌هاست که یکی از دغدغه‌های اصلی حوزه انطباق بوده، اما رشد پرشتاب فناوری—به ویژه هوش مصنوعی و پلتفرم‌های ارتباطات دیجیتال—ابعاد تازه‌ای به محیط ریسک افزوده است. درک این‌که کدام ریسک‌های مبتنی بر فناوری برای شرکت‌های جهانی بیشترین اهمیت را دارند و این‌که چطور فناوری انطباق برای رفع این چالش‌ها تکامل می‌یابد، برای موفقیت در اقتصاد دیجیتال امروزی حیاتی است.

دیدگاه رهبران مقررات جهانی: عوامل کلیدی ریسک در نظرسنجی گسترده‌ای که در مارس ۲۰۲۵ با حضور بیش از ۳۰۰ متخصص مقررات از سراسر جهان انجام شد، ۶۴ درصد از شرکت‌کنندگان امنیت سایبری را مهم‌ترین عامل بروز مسائل انطباقی در سال آینده اعلام کردند. همچنین ۵۸ درصد بی‌ثباتی اقتصادی را مهم دانسته و شمار فزاینده‌ای نیز پیچیدگی روزافزون مقررات را به عنوان نگرانی جدی مطرح کردند.

در حالی که سال ۲۰۲۵ با چالش‌هایی مانند تنش‌های ژئوپلیتیکی، تغییر در سیاست‌های تجاری و نوسانات بازار پیش می‌رود، اولویت‌های تیم‌های انطباق نیز پیوسته تحت تأثیر قرار می‌گیرند. آیا تهدیدات سنتی همچنان بزرگ‌ترین دغدغه هستند یا این ریسک‌های فناورمحور جایگاه نخست را به دست آورده‌اند؟

هوش مصنوعی: شمشیری دولبه در ریسک و انطباق هوش مصنوعی به سرعت در عملیات مالی جهانی نفوذ پیدا کرده است. برای شرکت‌های معاملات اختصاصی که بر معاملات الگوریتمی با فرکانس بالا متکی‌اند، سرعت و پیچیدگی هوش مصنوعی سوالات مهمی را در حوزه انطباق مطرح کرده است. نتایج نظرسنجی نشان می‌دهد ۷۰ درصد شرکت‌های این حوزه، ریسک‌های ناشی از فناوری‌های هوش مصنوعی را نخستین نگرانی خود برای سال ۲۰۲۵ دانسته‌اند.

از یک سو، مدل‌های معاملاتی مبتنی بر هوش مصنوعی برای افزایش کارایی و سودآوری طراحی شده‌اند. اما در عین حال با پیچیده‌تر شدن این سامانه‌ها، خطر بروز رفتارهای غیرمنتظره در بازار نیز افزایش می‌یابد و تعامل استراتژی‌های معامله‌گری خودکار می‌تواند ریسک عملیاتی و نظارتی را تشدید کند.

در سوی دیگر، هوش مصنوعی به یار قابل اعتماد تیم‌های انطباق تبدیل شده است. بهره‌گیری از یادگیری ماشین و تحلیل پیشرفته داده‌ها، رصد جریان عظیم معاملات و ارتباطات را ممکن ساخته و روند کشف الگوهای سوءاستفاده از بازار را ارتقا داده است. سامانه‌های مدرن انطباق با دقت بالاتر فعالیت مشکوک را شناسایی و نرخ مثبت کاذب را کاهش می‌دهند—مزیتی مهم برای تیم‌هایی که تحت فشار داده و مقررات سنگین فعالیت می‌کنند.

ویژگی‌ها و مقایسه سامانه‌های انطباق پیشرفته امروز راهکارهای برتر انطباق امکانات زیر را ارائه می‌دهند:

• رصد هوشمند بر اساس الگوهای رفتاری معاملات
• قواعد پویا برای انطباق با نوسانات لحظه‌ای بازار
• محیط‌های شبیه‌سازی برای آزمایش امن تنظیمات جدید
• ادغام یکپارچه داده‌های معاملات و ارتباطات الکترونیکی (eComms) برای بهبود کیفیت و کارایی بررسی‌ها در مقایسه با سامانه‌های قدیمی، این بسترها انعطاف‌پذیری بیشتر، دقت بالاتر در کشف جرایم مالی و هزینه عملیاتی پایین‌تری برای تیم‌های انطباق فراهم می‌کنند.

فراتر از هوش مصنوعی: ریسک‌های ارتباطات دیجیتال و دارایی‌های دیجیتال ریسک‌های فناوری‌محور فقط به هوش مصنوعی محدود نیستند. استفاده گسترده از ابزارهای ارتباطی خارج از کانال رسمی مانند واتساپ یا سیگنال توسط کارکنان، شکاف‌های جدی در کنترل‌های انطباقی ایجاد می‌کند. این مکالمات بدون مدیریت، محل شکل‌گیری تخلفات بالقوه بوده و هم‌اکنون در کانون توجه نهادهای نظارتی قرار دارند.

در کنار این، مقررات مربوط به دارایی‌های دیجیتال هم به سرعت در حال بلوغ است. اجرای مرحله دوم مقررات MiCA اتحادیه اروپا در دسامبر ۲۰۲۴، دقت و شفافیت بیشتری در بازار رمزارزها ایجاد کرده و دارایی‌های دیجیتال را بیش از پیش وارد جریان مالی اصلی کرده است. با تکامل مقررات، الزامات انطباق پیچیده‌تر و نیاز به فناوری‌های نسل جدید محسوس‌تر می‌شود.

بی‌ثباتی اقتصادی و افزایش نظارت مقرراتی بی‌ثباتی اقتصادی ویژگی بارز سال ۲۰۲۵ است: جنگ‌های تجاری، مناقشات ژئوپلیتیکی و اختلال در زنجیره تامین برنامه‌ریزی راهبردی را دشوار کرده‌اند. در عین حال، شرکت‌ها و نهادهای ناظر با پذیرش رویکردهای تاب‌آورانه تلاش می‌کنند با این چالش‌ها مقابله کنند. جریمه‌ها اکنون بیشتر به دلیل ضعف رصد معاملات و عدم ثبت صحیح ارتباطات الکترونیکی اعمال می‌شود تا صرفا سوءاستفاده‌های آشکار.

در سال ۲۰۲۴، مجموع جریمه‌های مربوط به ضعف سامانه‌های نظارت بر معاملات و ارتباطات به ۱.۴ میلیارد دلار رسید که بیش از سه‌ربع کل اقدامات اجرایی جهانی را شامل می‌شود. همچنین، دامنه نظارت مقرراتی فقط به بانک‌های بزرگ محدود نمانده و شرکت‌های متوسط و حتی کوچک نیز بابت کاستی‌های انطباقی جریمه‌های سنگین دریافت کرده‌اند.

مزایای فناوری پیشرفته انطباقی تکامل فناوری انطباق، مزایای ملموسی را ارائه می‌کند:

• ابزارهای پایش مقیاس‌پذیر همگام با تحول دیجیتال
• توانایی ادغام داده‌ها برای ارزیابی چندبعدی ریسک
• تنظیم قواعد انعطاف‌پذیر متناسب با تغییرات بازار
• شفافیت و قابلیت ممیزی مناسب برای تعهدات گزارشگری شرکت‌هایی که از این راهکارها بهره می‌برند قادر خواهند بود نه‌تنها به مقررات واکنش دهند بلکه به صورت پیش‌دستانه ریسک‌ها و هزینه‌های انطباق را مدیریت کنند.

نظارت یکپارچه: پیوند داده‌های معاملات و ارتباطات با افزایش دقت نهادهای ناظر، کارآمدترین استراتژی‌های انطباق آن‌هایی هستند که داده‌های معاملاتی را با مکاتبات الکترونیکی یکپارچه می‌کنند. این رویکرد اجازه می‌دهد افسران انطباق تصویر کاملی از فعالیت‌های مشکوک را ترسیم نمایند؛ مسیرهای معاملاتی شواهد عینی بوده و انگیزه‌ها یا سیگنال‌ها معمولا در مکاتبات دیجیتال پنهان می‌مانند.

با بهره‌گیری از تحلیل‌های نظارتی ادغام‌شده، تیم‌های انطباق می‌توانند:

• اشکال پیشرفته سوءاستفاده از بازار را شناسایی کنند
• مستندات دفاعی و قابل ارائه به مقام‌های ناظر ایجاد کنند
• دیدگاه جامع و یکپارچه‌ای از ریسک به دست آورند

کنترل ریسک‌های ناپایدار: رویکرد کل‌نگر در انطباق در شرایط پرنوسان فعلی، شناسایی یک ریسک غالب تقریباً غیرممکن است. در عوض، روند غالب این است که شرکت‌های موفق روی ایجاد فرآیندهای انطباق تاب‌آور و کل‌نگر متمرکز شوند که به پیوستگی تهدیدات سایبری، فناورمحور و کلان اقتصادی واقف باشند.

آگاهی از ریسک‌های نوظهور حیاتی است؛ اما مزیت رقابتی زمانی حاصل می‌شود که توانایی ادغام و مدیریت پویای چند منبع ریسک به شکل هم‌زمان وجود داشته باشد. سامانه‌های انطباقی قوی و یکپارچه، نه‌تنها الزام نظارتی شرکت‌ها هستند، بلکه برای دوام کسب‌وکار و مدیریت اعتبار در فضای دیجیتال محور امروزی ضرورت دارند.

موارد کاربرد و اهمیت آینده بازار کاربرد سامانه‌های انطباق پیشرفته حوزه‌های متنوعی را در بر می‌گیرد:

• موسسات مالی در مبارزه با معاملات داخلی به کمک نظارت مبتنی بر هوش مصنوعی
• شرکت‌های دارایی دیجیتال در تطبیق با مقررات جدیدی مانند MiCA
• بنگاه‌هایی با افزایش نیروهای دورکار که به استانداردسازی پایش eComms نیاز دارند با رشد روزافزون تعهدات انطباقی، نقش فناوری در ایجاد شفافیت، اعتماد و تاب‌آوری بیش از پیش تثبیت خواهد شد.

چشم‌انداز آینده: ارزش انطباق چابک در جهانی نامطمئن هرچند رتبه‌بندی دقیق ریسک‌ها دستخوش تغییر است، پیام کلیدی رهبران مقررات روشن است: تیم‌های انطباق باید به سرعت تطبیق یافته و از فناوری پیشرفته و تحلیل‌های یکپارچه برای پیش‌دستی در مقابل ریسک‌ها بهره ببرند. با شتاب گرفتن تحول دیجیتال، سازمان‌هایی که راهکارهای نوآورانه و فرهنگ هوشیاری انطباق را می‌پذیرند، برای موفقیت در هر شرایط ناپایدار اقتصادی آماده‌تر خواهند بود.