بررسی جهانی امنیت داده ها و خطرات حریم خصوصی در DeepSeek AI

DeepSeek مورد توجه جهانی به دلیل دغدغه‌های امنیت داده و حفظ حریم خصوصی قرار گرفت

جمهوری چک هشدار قابل توجهی درباره تهدیدات امنیت ملی مرتبط با DeepSeek، چت‌بات و مدل زبانی بزرگ (LLM) توسعه یافته توسط شرکت چینی High-Flyer صادر کرده است. در پی افزایش نگرانی‌ها نسبت به حفظ حریم خصوصی داده‌ها و احتمال ارتباط با دولت چین، مقامات چک استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی DeepSeek را در نهادهای کشور محدود کردند و تهدیدهای مهمی را در حوزه امنیت سایبری مطرح ساختند.

DeepSeek چیست؟ قابلیت‌ها، مزایا و عملکرد بازار

DeepSeek که در سال 2023 تأسیس شد، به سرعت در بازارهای iOS و اندروید معرفی گشت و حتی از رقباي غربی معروف مانند ChatGPT در رتبه‌بندی فروشگاه‌های نرم‌افزاری پیشی گرفت. DeepSeek ادعا می‌کند مدل زبانی بزرگ آن نه تنها کارآمدتر از نمونه‌های غربی است، بلکه منابع محاسباتی بسیار کمتری نیز مصرف می‌کند. این مزایا باعث پذیرش سریع آن در میان کاربرانی شده که به دنبال قابلیت‌های نوآورانه هوش مصنوعی مولد برای مصارف شخصی و حرفه‌ای همچون گفت‌وگوی زنده، خلاصه‌سازی متون و تولید محتوا هستند.

ریسک‌های امنیتی: چرا دولت‌ها نگران هستند؟

آژانس ملی امنیت سایبری و اطلاعات جمهوری چک (NÚKIB) اخیراً گزارشی مبتنی بر تحلیل گسترده داخلی و بین‌المللی منتشر کرده است. یافته‌ها نشان می‌دهد استفاده از محصولات DeepSeek می‌تواند نقاط ورود بالقوه‌ای برای حملات سایبری یا انتقال غیرمجاز داده‌ها مرتبط با منافع چینی ایجاد کند. نگرانی اصلی بر مبنای قوانین چین در خصوص امنیت ملی، اطلاعات و ضد جاسوسی است که شرکت‌های خصوصی را موظف به همکاری با دولت—even در خصوص داده‌هایی خارج از مرز چین—می‌کند. NÚKIB همچنین به ارتباط عمیق DeepSeek با شرکت مادر High-Flyer و سوابق جاسوسی سایبری چین علیه جمهوری چک اشاره کرده است.

موج جهانی: کشورهای دیگر نیز محدودیت وضع می‌کنند

جمهوری چک به جمع کشورهایی مانند ایالات متحده (با ممنوعیت‌هایی در نیویورک، تگزاس، ویرجینیا، نیروی دریایی و ناسا)، استرالیا، کانادا، دانمارک، هند، ایتالیا، هلند، نروژ، کره جنوبی و تایوان پیوسته است که محدودیت یا ممنوعیت‌هایی برای ابزارهای هوش مصنوعی DeepSeek وضع کرده‌اند. معمولاً صرفاً در موارد خاص مانند تحقیقات امنیتی یا استفاده از نسخه‌های متن‌باز بدون اتصال به سرورهای DeepSeek، استثنا قائل می‌شوند تا ریسک افشای داده کاهش یابد.

ابعاد صنعتی و چشم‌انداز آینده

ظهور و سپس محدودیت DeepSeek نشان‌دهنده چالش‌های مداوم میان نوآوری و حفاظت از داده‌ها در عرصه هوش مصنوعی است. تحلیل‌گران بازار، از جمله کارشناسان شرکت امنیت سایبری CrowdStrike، معتقدند تهدیدات سایبری مرتبط با دولت چین هم از نظر گستره و هم از نظر تعداد، رو به افزایش است. با رشد روزافزون مدل‌های زبانی بزرگ و راهکارهای مبتنی بر هوش مصنوعی، دولت‌ها و کاربران باید خطرات را ارزیابی کرده، شفافیت سازندگان را بررسی و حاکمیت دیجیتال را اولویت دهند. NÚKIB پیش‌بینی می‌کند در ماه‌های آینده کشورهای بیشتری به این جریان احتیاط بپیوندند.

نکات کلیدی برای کاربران و سازمان‌ها

• امنیت و حفظ حریم خصوصی را هنگام انتخاب ابزارهای هوش مصنوعی مولد در اولویت قرار دهید.
• مراقب تغییرات قوانین و پیامدهای ژئوپولیتیکی انتقال داده‌های فرامرزی باشید.
• گزینه‌های متن‌باز را ارزیابی و در محیط‌های کنترل‌شده و ایزوله استفاده کنید.

با تشدید نگرانی‌های جهانی درباره حریم خصوصی داده‌ها در هوش مصنوعی، پذیرش مسئولانه راهکارهای هوش مصنوعی برای حفظ اعتماد و پیشبرد فناوری در دنیای دیجیتال مرتبط امری حیاتی است.