رکود بازار خودروهای الکتریکی در آمریکا؛ چرا آمریکا از جهان عقب مانده است؟

رشد جهانی خودروهای الکتریکی در مقابل کندی بازار آمریکا

صنعت خودروسازی جهان با ورود خودروهای الکتریکی (EV) و فناوری‌های پیشرفته باتری، با سرعتی چشمگیر به سمت حمل‌ونقل پایدار حرکت می‌کند. با این حال، در حالی که بیشتر مناطق جهان شتاب خود را در برقی‌سازی خودروها افزایش می‌دهند، ایالات متحده آمریکا در یک دوراهی قرار گرفته و در ماه‌های اخیر تمایل کمتری به پذیرش خودروهای الکتریکی از خود نشان داده است. این روند برخلاف پیشرفت‌های تکنولوژیک و کاهش قیمت خودروهای الکتریکی رخ داده و این سؤال را مطرح می‌کند که چرا بازار EV آمریکا با وجود بلوغ فناوری، با رشد کند یا حتی افت مواجه شده است؟

فروش خودروهای برقی در سال ۲۰۲۵؛ تضاد آشکار بین آمریکا و جهان

بر اساس تحقیقات Rho Motion، طی نیمه اول سال ۲۰۲۵ بیش از ۹ میلیون خودروی پلاگین (شامل خودروی برقی تمام‌عیار و هیبریدی قابل شارژ) در جهان فروخته شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۸٪ افزایش داشته است. چین با فروش ۵.۵ میلیون خودروی برقی و رشد سالانه ۳۲ درصدی، پیشتاز است و اروپا با ثبت بیش از ۲ میلیون خودرو و رشد ۲۶ درصدی در جایگاه بعدی قرار دارد.

در مقابل، آمریکای شمالی عملکرد متفاوتی داشته است. کمتر از یک میلیون خودروی برقی در این منطقه به فروش رفت و رشد تنها ۳ درصدی را ثبت کرده است. کاهش چشمگیر ۲۳ درصدی کانادا و رشد ۲۰ درصدی مکزیک و افزایش ۶ درصدی بازار آمریکا مجموعاً کاهش رشد بازار را به خوبی نشان می‌دهد و به مشکلات اساسی در روند برقی‌سازی در آمریکا اشاره دارد.

چرا بازار خودروهای الکتریکی در آمریکا همچنان مردد است؟

رشد محدود خودروهای الکتریکی در آمریکا فقط به دلیل قیمت یا فناوری نیست. با وجود ارزان‌تر شدن و افزایش برد خودروهای برقی، بسیاری از آمریکایی‌ها همچنان نسبت به آن‌ها تردید دارند. عوامل فرهنگی، اطلاعات نادرست و نگرانی درباره زیرساخت‌ها، موانعی هستند که تولیدکنندگان و سیاستگذاران را با چالش روبه‌رو کرده است.

تاثیر برداشت عمومی؛ واقعیت و افسانه‌سازی پیرامون خودروهای برقی

بر اساس نظرسنجی‌ها، بخش قابل‌توجهی از خریداران بالقوه، خودروهای الکتریکی را فاقد جذابیت خودروهای سنتی می‌دانند؛ شایعاتی مانند خطر انفجار باتری، عمر کوتاه و مدت طولانی شارژ همچنان در ذهن عموم وجود دارد. در حالی که افزایش قیمت خودروهای بنزینی، خودروهای برقی را از لحاظ قیمتی رقابتی‌تر کرده است، شک و تردید خریداران هنوز باقی است.

زیرساخت برق؛ چالشی ویژه برای آمریکا

یکی از تفاوت‌های اصلی میان آمریکا و مناطق پیشرو در خودروهای برقی، ساختار شبکه برق است. اروپا با سیستم‌های به هم‌پیوسته برق و چین با شبکه سراسری، بستر مناسبی برای گسترش حمل‌ونقل برقی دارند. ولی در آمریکا، پراکندگی شبکه برق و مدیریت ایالتی باعث دل‌نگرانی مصرف‌کنندگان نسبت به تکیه بر انرژی برق شده است. همچنین قطعی‌های گسترده برق و سیاسی شدن بحث انرژی‌های تجدیدپذیر، اعتماد عمومی را کاهش داده است.

اثرات سیاست‌گذاری و کاهش مشوق‌های دولتی

مشوق‌های دولت بایدن رشد مقطعی در بازار خودروهای برقی ایجاد کرد؛ اما با نزدیک شدن به پایان اعتبارها و اعمال قوانین جدید، مانند حذف تدریجی تخفیف‌های مالیاتی و افزایش تعرفه‌ها، بازار خودروهای الکتریکی با رکود مواجه شده است. نبود این حمایت‌ها موجب افزایش قیمت برای مصرف‌کننده و افزوده شدن تردیدها درباره آینده بازار EV می‌شود و تولیدکنندگان آمریکایی را در رقابت با خودروسازان جهانی آسیب‌پذیر می‌کند.

تغییر استراتژی خودروسازان: برندهای قدیمی و استارت‌آپ‌ها

رکود بازار خودروهای برقی در آمریکا باعث تغییر برنامه‌ها و سرمایه‌گذاری‌های خودروسازان بزرگ شده است. بسیاری از برندهای مشهور جهانی در حال کاهش تمرکز بر بازار EV آمریکا هستند:

• فورد به طور قابل توجهی از برنامه‌های توسعه خودروهای برقی خود کاسته و تمرکز را به مدل‌های هیبرید و بنزینی بازگردانده است که کوتاه‌مدت سودآورتراند.
• هوندا و نیسان هم روندی مشابه داشته‌اند؛ هوندا برنامه تولید SUV های برقی جدید را لغو و همکاری ها را متوقف کرد و نیسان به دلیل مشکلات مالی، تولید مدل‌های جدید را تعلیق نمود.

استارتاپ‌ها و شرکت‌های نوپا در حوزه EV آسیب‌پذیرتر هستند؛ زیرا مدل‌های بنزینی برای جبران ندارند و بازار محدودتر خودروهای برقی برای بقا تهدیدی جدی ایجاد می‌کند.

بررسی موردی؛ نقطه عطف کمپانی ریویان

ریویان، که با خودروهای SUV و وانت برقی وارد بازار آمریکا شد، با پایان یافتن مشوق‌های فدرال، مدل‌های R2 و R3 خود را باید با قیمتی کمتر از ۴۵ هزار دلار عرضه کند تا بتواند با تسلا مدل Y رقابت کند. فشار کاهش قیمت می‌تواند بر سودآوری این شرکت تاثیرگذار باشد، حتی اگر مدل‌های جدید آن با فناوری برتری مانند موتور سه‌گانه عرضه شوند.

شروع پرریسک Slate Auto در بازار خودروهای برقی اقتصادی

Slate Auto با هدف عرضه ارزان‌ترین خودروی برقی آمریکا، پس از تغییر قوانین حمایتی، قیمت مدل پایه خود را از زیر ۲۰ هزار دلار به محدوده ۲۵ هزار دلار افزایش داد. برای حفظ قیمت، شرکت مجبور شد برخی امکانات ابتدایی نظیر شیشه‌برقی و رادیو را حذف کند. لذا، برتری قیمتی آن با توجه به امکانات کمتر می‌تواند تضعیف شود و محصولات هیبریدی رقبایی مانند فورد ماوریک همچنان جذاب‌تر باشند.

Lucid Motors؛ بقا با تکیه بر بازار جهانی و سرمایه‌گذاری خارجی

شرکت لوکس‌ساز Lucid Motors کمتر از سایرین به تغییرات سیاستی آمریکا متکی است. تمرکز بر خودروهای رده‌بالا و حمایت مالی صندوق سرمایه‌گذاری عربستان سعودی، همراه با پروژه‌های جدید در زمینه خودروهای خودران و قرارداد با شرکت‌هایی نظیر Uber، این برند را تا حدی در مقابل نوسانات بازار داخلی بیمه کرده است.

مشخصات فنی و رقابت‌پذیری خودروهای برقی آمریکایی

بُرد، عملکرد و معیارهای قیمت‌گذاری

خریداران امروزی خودروهای الکتریکی از برندهایی مانند تسلا، فورد و ریویان، برد بالای ۴۸۰ کیلومتر، امکانات پیشرفته و عملکرد شتاب فوق‌العاده را انتظار دارند. اما بدون مشوق‌های دولتی، تداوم این استاندارد قیمتی برای تولیدکنندگان دشوار شده است.

کیفیت داخلی و ویژگی‌های رفاهی

یکی از ضعف‌های خودروهای برقی آمریکایی، کیفیت ساخت و سطح امکانات داخلی نسبت به محصولات رقیب اروپایی است. حذف برخی قابلیت‌ها برای حفظ قیمت می‌تواند مشتریان عام بازار را دلسرد کند و مقایسه ارزش خرید این خودروها را با مدل‌های بنزینی یا هیبریدی دشوارتر سازد.

کاهش تنوع مدل‌های برقی؛ چرخه نزولی بازار آمریکا

از پیامدهای منفی رکود EV در آمریکا، کاهش تنوع مدل‌ها است. با تداوم رکود فروش، خودروسازان مدل‌ها و تیپ‌های پرریسک یا کم‌سود را حذف می‌کنند و در نتیجه انتخاب محدودتر بازار و تقاضای کمتر خواهد بود که خود می‌تواند به تضعیف بیشتر بازار EV منجر شود.

رشد سرمایه‌گذاری در صنعت باتری؛ نقطه روشن رکود بازار EV

با وجود کاهش تقاضا برای خودروهای برقی، سرمایه‌گذاری در احداث کارخانه‌های باتری نسل جدید در آمریکا ادامه دارد. گرچه محدودیت‌هایی در مشوق‌های سرمایه‌گذاری وضع شده، اما شرکت‌هایی مانند LG، پاناسونیک، فورد و تسلا رقابت تنگاتنگی برای توسعه باتری‌های لیتیوم-آهن-فسفات (LFP) دارند. LFP به دلیل ایمنی و عمر طولانی، نقش کلیدی در کاهش قیمت خودروهای برقی و فراهم‌سازی دسترسی بیشتر خواهد داشت، حتی در نبود حمایت‌های دولتی.

همکاری‌های فناورانه با شرکت‌های بین‌المللی، مانند ورود فناوری CATL چین به خطوط تولید تسلا و فورد، در حال گسترش است؛ اگرچه قوانین جدید، دستیابی به مشوق‌ها را دشوارتر کرده است. برخی خطوط تولید باتری نیز به ایستگاه‌های ذخیره انرژی اختصاص داده شده، زیرا خودروسازان نیاز به بازنگری در اولویت محصولات برقی دارند.

جایگاه بازار و فضای رقابتی

آمریکا که زمانی پیشتاز نوآوری خودرو و گذار به انرژی‌های پاک بود، اکنون ریسک عقب‌ماندگی در برقی‌سازی خودرو، نوآوری خودروهای هوشمند و انتقال انرژی را دارد. خودروسازان چینی و اروپایی با سیاست‌گذاری موثر، زنجیره تامین قوی و پذیرش گسترده‌تر مشتریان، در وضعیت بهتری قرار دارند. برندهای آمریکایی در آستانه انتخابی سرنوشت‌ساز قرار دارند؛ یا بین نوآوری و عقب‌نشینی از بازار برقی یکی را برمی‌گزینند.

بررسی تطبیقی بازار EV آمریکا و جهان

• چین: پیشتاز فناوری و رشد سریع فروش خودروهای برقی و هیبریدی، با حمایت قوی دولت.
• اروپا: استمرار رشد با سیاست‌گذاری هماهنگ و توسعه زیرساخت‌های شارژ، و سهم مستمر بازار خودروهای الکتریکی.
• آمریکا: عقب‌ماندگی ناشی از کاهش حمایت‌های دولتی، شبکه پراکنده برق و استقبال سرد مصرف‌کنندگان و رقابت فزاینده هیبرید و بنزینی.

آینده بازار خودروهای الکتریکی آمریکا

با وجود چالش‌های فعلی، بسیاری از کارشناسان باور دارند که روند کلی صنعت خودرو به سمت برقی شدن ادامه خواهد یافت و با کاهش بیشتر قیمت باتری، تولید مدل‌های متنوع و پیشرفت زیرساخت‌ها، جذابیت اقتصادی و عملکرد فنی EVها افزایش خواهد یافت. اما اگر سیاست‌گذاری شفاف، توسعه زیرساخت و فرهنگ‌سازی گسترده صورت نگیرد، بازار آمریکا بیش‌ازپیش از رقبا عقب خواهد ماند.

خودروهای الکتریکی فقط یک رویداد فناورانه نیستند؛ بلکه آینده حمل‌ونقل، عملکرد و زیست‌پذیری را شکل می‌دهند. برای حفظ جایگاه جهانی خودرو، آمریکا باید سرمایه‌گذاری، اعتمادسازی و آموزش عمومی را افزایش دهد و با باورزدایی از شایعات و توسعه زیرساخت، اعتماد مصرف‌کننده را به خودروهای برقی بازگرداند.

نتیجه‌گیری؛ آیا آمریکا می‌تواند عقب‌ماندگی را جبران کند؟

رکود فعلی بازار خودروهای الکتریکی آمریکا قابل جبران است، اما نیازمند همکاری دولت، صنعت و مصرف‌کنندگان خواهد بود. در حالی که جهان به سرعت به سمت برقی‌سازی حرکت می‌کند، بازار آمریکا امروز با نقطه عطفی سرنوشت‌ساز مواجه است؛ لحظه‌ای که میراث صنعت خودروسازی را برای دهه‌ها تعیین خواهد کرد. آیا آمریکا به سمت تحول برقی گام برمی‌دارد یا در جای خود متوقف می‌شود؟ پاسخ به این سوال توجه صنعت، سرمایه‌گذاران و سیاستگذاران جهان را جلب کرده است.