10 دقیقه
جیم کلر، معمار شناختهشده تراشه که سابقه طراحی در AMD، اپل و تسلا را دارد، اکنون گفته میشود در حال بررسی گزینههایی برای تولید شتابدهندههای هوش مصنوعی تیمش روی فرآیند ۲nm سامسونگ است. این گفتگوها آتش رقابتی را میان فابهای نیمهرسانا برای نسل بعدی سیلیکونهای هوش مصنوعی شعلهورتر میکند؛ رقابتی که میتواند مسیر بازار سختافزار AI را برای سالهای آینده بازتعریف کند.
چرا سامسونگ در مسیر ۲nm جلوتر از رقبا ظاهر شده است
سامسونگ فاندری یکی از معدود کارخانههای تولید تراشه در جهان است که ظرفیت و فناوری لازم برای مهاجرت به گرههای پیشرفته مانند ۳nm و ۲nm را دارد. این توانایی فنی بههمراه سرمایهگذاری در خطوط تولید و توسعه فناوریهای لیتوگرافی باعث شده تا سامسونگ گزینهای جدی برای شرکتهایی باشد که دنبال کاهش مصرف انرژی و افزایش تراکم ترانزیستور برای شتابدهندههای AI هستند.
تنسترنت (Tenstorrent)، استارتاپ شتابدهندههای هوش مصنوعی تحت رهبری کلر، اعلام کرده که نه تنها با سامسونگ بلکه با Rapidus و غول پیشروی بازار یعنی TSMC نیز گفتگو دارد تا شتابدهنده ۲nm خود را تولید کند. این بدان معناست که مجموعهای از گزینهها روی میز قرار دارند، اما شتاب اولیه سامسونگ در حرکت به سوی ۲nm میتواند عامل تعیینکنندهای باشد.
مزیت سامسونگ فراتر از داشتن فناوری صرف است: ترکیبی از قیمتگذاری رقابتی، برنامههای افزایش ظرفیت و تسهیلات همکاری نزدیک با مشتریان باعث شده تا برای شرکتهای نوپا و نیز بازیگران بزرگ بازار جذاب شود. در حالی که TSMC هنوز رایجترین انتخاب برای خطوط پیشرفته است، سامسونگ تلاش میکند بهعنوان جایگزینی قابلاتکا و رقابتی مطرح شود.
عملکرد فنی و ریسکهای اجرایی
حرکت به ۲nm فقط به معنای کوچکتر کردن هندسه ترانزیستور نیست؛ چالشهایی از قبیل مدیریت مصرف توان، گرمایش روی سطح تراشه، افزایش خطاهای تولید و نیاز به طراحیهای خاص برای بهرهبرداری از مزایای واقعی گره جدید وجود دارد. بنابراین مشتریان عمده — بهویژه شرکتهایی که بار کاری AI سنگین دارند — به دنبال شواهدی از تولید انبوه موفق و عملکرد واقعی در دستگاههای مصرفی یا دیتاسنترها هستند.
سامسونگ با اعلام یا شروع تولید انبوه برخی قطعات روی ۲nm میتواند این شواهد را ارائه دهد؛ اما هر گونه تاخیر یا مشکل کیفی میتواند اعتماد مشتریان را به سمت رقبا سوق دهد. از همین رو، انتخاب شریک تولید برای استارتاپهایی مثل Tenstorrent تا حد زیادی تحت تاثیر ریسک تکنیکی و زمانبندی بازار قرار دارد.
اینتل، TSMC و Rapidus: هر بازیگر چه جایگاهی دارد؟
اینتل با ارائه گره 18A که در طبقهبندی 2nm قرار میگیرد، تلاش کرده تا خود را بهعنوان تامینکنندهای برای مشتریان خارجی مطرح کند. با این حال تنسترانت اشاره کرده که اینتل هنوز نیاز به بهبودهایی دارد تا بهعنوان شریک انتخاب شود. در حقیقت، کیفیت فرآیند، ثبات ظرفیت تولید و تطابق با نیازهای طراحی مشتری تعیینکننده است، نه صرفاً نام گره یا ادعاهای بازاریابی.
TSMC همچنان پیشرو بازار در گرههای پیشرفته است و مشتریان بزرگی را در حوزههای مختلف نیمههادی در اختیار دارد. اما فشار رقابتی از سمت سامسونگ و ظهور بازیگرانی مانند Rapidus (با حمایتهای دولتی و سرمایهگذاریهای بزرگ) رقابت را تشدید کرده است. Rapidus، بهویژه در ژاپن، به دنبال کاهش وابستگی منطقهای به TSMC و ایجاد ظرفیت داخلی است؛ هرچند هنوز راه طولانی تا رسیدن به ظرفیت و تجربه TSMC در پیش دارد.
چگونه مشتریان بزرگ تصمیم میگیرند؟
- ثبات فرآیند و شاخصهای کیفیت تولید (yield) در مقیاس انبوه
- زمان ورود به بازار (time-to-market) و توانایی تامین سریع نمونهها برای تست
- هزینه نهایی تولید و قراردادهای قیمتی بلندمدت
- پشتیبانی از ابزارهای طراحی (EDA) و اکوسیستم نرمافزاری برای بهینهسازی شتابدهندهها
بنابراین انتخاب شریک تولید، ترکیبی از ملاحظات فنی، تجاری و استراتژیک است؛ نه صرفاً تبلیغات یا وعدههای فناوری.
Exynos 2600؛ پرونده آزمایشی ۲nm سامسونگ
گزارشها حاکی از آن است که سامسونگ تولید انبوه Exynos 2600 را روی فرآیند ۲nm آغاز کرده است. اگر این تراشه در بازار تایید شود، میتواند نخستین SoC موبایل تولیدشده روی ۲nm باشد و بهعنوان یک شاهد کلیدی برای قابلیتپذیری خط تولید ۲nm سامسونگ عمل کند.
- انتظار میرود Exynos 2600 اوایل سال آینده معرفی شود و احتمالاً در گلکسی S26 Pro بهکار رود.
- شایعات معماری به استفاده از هستههای ARM C1-series، پردازنده گرافیکی Xclipse مبتنی بر AMD RDNA، NPU قدرتمند، ISP بهبود یافته، مودم 5G و پشتیبانی از ماهوارههای LEO اشاره دارند.
- گزارشها همچنین نشان میدهند سامسونگ سفارشات ۲nm از شرکتهایی مانند Ambarella، DeepX، Preferred Networks و حتی تسلا دریافت کرده است که این موضوع نشانهای از افزایش اعتماد بازار به این گره است.
اگر Exynos 2600 عملکرد انرژی-بازده و توان پردازشی وعدهشده را ارائه دهد، این موفقیت میتواند موج جدیدی از سفارشات ۲nm را برای سامسونگ بههمراه داشته باشد؛ بهویژه از سوی مشتریانی که نیازمند شتابدهندههای AI با کارایی بالا و مصرف پاییناند.
پیامدها برای چشمانداز سیلیکون هوش مصنوعی
انتخاب احتمالی تنسترانت از میان سامسونگ بهعنوان شریک تولید، یک برد بزرگ رسانهای برای سامسونگ خواهد بود و نشان میدهد خط ۲nm این شرکت قادر به پشتیبانی از بار کاری فشرده AI است. از سوی دیگر برای اینتل پیامی روشن دارد: اصلاحات فنی و اثبات ظرفیت تولید از طریق نمونههای واقعی و مقیاسپذیری ضروری است.
برای مشتریان، داشتن گزینههای قابلاعتماد بیشتر در گره ۲nm به معنای قدرت مذاکره بالاتر، کاهش هزینهها و زمان ورود سریعتر به بازار خواهد بود. رقابت بین TSMC، سامسونگ، Rapidus و Intel میتواند تحولات زیر را بههمراه داشته باشد:
- شتاب نوآوری در معماری شتابدهندهها و طراحیهای مبتنی بر NPU و ساختارهای هیبریدی CPU/GPU/NPU
- کاهش قیمت تولید و در نتیجه کاهش هزینههای نهایی دیتاسنترها و دستگاههای لبهای
- افزایش تنوع تامینکننده و کاهش ریسک زنجیره تامین برای شرکتها
تأثیر بر بازیگران بزرگ: AMD، Nvidia، Qualcomm و سایرین
اگر سامسونگ بتواند قابلیتپذیری ۲nm را نشان دهد، شرکتهایی مانند AMD، Nvidia و Qualcomm ممکن است بازبینی جدی در استراتژی تامین خود انجام دهند و بخشی از سفارشات خاص یا طراحیهای ویژه را به سامسونگ بسپارند. این موضوع میتواند باعث جابهجایی سهم بازار و تغییر در نقشه راه محصولات شود، خصوصاً در بخشهایی که ترکیب مصرف توان و توان پردازشی حیاتی است، مانند شتابدهندههای دیتاسنتر و مودمهای پیشرفته تلفن همراه.
جزئیات فنی که باید بدانیم درباره فرآیند ۲nm
گره ۲nm معمولاً شامل تکنیکهایی مانند Gate-All-Around (GAA)، استفاده از مواد جدید در کانالها، لیتوگرافی EUV/High-NA و بهینهسازیهای لایههای اتصال است. این تغییرات هدفشان کاهش نشت جریان، افزایش چگالی ترانزیستور و بهبود کارایی انرژی است.
برای تیمهای طراحی شتابدهنده AI، چالشها و فرصتها شامل موارد زیر است:
- پتانسیل افزایش تراکم ترانزیستور، که اجازه میدهد نواحی بزرگتری از محاسبات ماتریسی روی چیپ پیاده شود.
- نیاز به معماریهای حافظه نزدیکتر (مثل HBM یا کشهای بزرگتر) برای جلوگیری از گلوگاه حافظه.
- مهندسی توان حرارتی برای مدیریت گرمای تراشههای پرمصرف در حالتهای اوج کار.
- تطابق ابزارهای EDA و کتابخانههای سلولی با مشخصات فرآیند ۲nm که زمان طراحی را افزایش یا کاهش میدهد.
به عبارت دیگر، عبور از مرز ۲nm ارزش فنی و اقتصادی بالایی دارد، اما تنها در صورتی واقعی میشود که اکوسیستم طراحی، پشتیبانی نرمافزاری و ظرفیت تولید در کنار هم قرار گیرد.
رقابت، نوآوری و آینده بازار
تصور کنید آیندهای که در آن استارتاپهای مختلف AI میتوانند میان TSMC، سامسونگ و Rapidus انتخاب کنند؛ این رقابت میتواند سرعت نوآوری را افزایش دهد و هزینههای تولید را کاهش دهد. در عین حال، فشار رقابتی ممکن است منجر به سرمایهگذاریهای بیشتر در تحقیق و توسعه شود، که بلندمدت برای صنعت مفید است.
اما ریسکهایی هم وجود دارد: نوسانات بازار، نیاز سرمایهای عظیم برای نگهداری خطوط تولید پیشرفته و وابستگی به زنجیرههای تامین پیچیده میتواند برخی بازیگران را در شرایط سختی قرار دهد. از همین رو، تصمیمات استراتژیک شرکتها — چه انتخاب تامینکننده و چه زمانبندی عرضه محصول — اهمیت حیاتی خواهد داشت.
چرا این موضوع برای شما مهم است؟
اگر در صنعت فناوری کار میکنید یا به روندهای بازار سختافزار AI علاقه دارید، این تحولات میتوانند تعیینکننده باشند: انتخاب گره تولیدی روی هزینههای توسعه، سرعت عرضه به بازار و عملکرد محصول نهایی تاثیر میگذارد. برای سرمایهگذاران و تحلیلگران، پیروزی یک فاب جدید در ۲nm میتواند نشانهای از جابهجایی قدرت در صنعت نیمههادی باشد.
در نهایت، اگر تنسترانت سامسونگ را برای تولید شتابدهندههای ۲nm انتخاب کند، این نه تنها یک موفقیت تجاری برای سامسونگ خواهد بود، بلکه اثباتی است بر این که خطوط پیشرفته جدید میتوانند بارهای کاری پیچیده و حساس AI را مدیریت کنند. اگر هم تنسترانت راه دیگری را انتخاب کند، پیام دیگری برای بازار و توسعهدهندگان خواهد داشت: اثبات اینکه حتی با وجود پیشرفتهای فنی، معیارهای اجرایی و کیفیت تولید حرف اول را میزند.
در دنیای نیمههادی، هر حرکت در جهت کوچکتر شدن هندسه یا افزایش توان پردازشی معنیاش تسریع نوآوری در اپلیکیشنهایی مثل یادگیری عمیق، بینایی ماشین، و پردازش زنجیرههای مولد بزرگ است. رقابت میان سامسونگ، TSMC، Intel و Rapidus در گره ۲nm میتواند فصل بعدی این تحول را رقم بزند — فصلی که مشتریان، توسعهدهندگان و خود بازار هوش مصنوعی منتظر نتایج آن هستند.
منبع: sammobile
ارسال نظر