تحول تاریخی دولت دانمارک: مهاجرت از ویندوز و آفیس به لینوکس و لیبرآفیس

در تصمیمی بی‌سابقه که بحث‌های گسترده‌ای را در سراسر جهان برانگیخته است، وزارت امور دیجیتال دانمارک اعلام کرد که قصد دارد سیستم‌عامل Microsoft Windows و نرم‌افزار Office 365 را به طور کامل از اداره‌های دولتی حذف و جایگزین آن‌ها را با سیستم‌ عامل‌های مبتنی بر لینوکس و نرم‌افزار LibreOffice کند. این برنامه از ژوئن ۲۰۲۵ آغاز شده و تا نوامبر همان سال به پایان خواهد رسید و گامی مهم در جهت استقلال دیجیتال و نوآوری فناوری به شمار می‌آید.

این فرایند در دو مرحله اجرا خواهد شد: نیمی از کارکنان دولت در مرحله اول مهاجرت خواهند کرد و باقی کارمندان به صورت تدریجی و با هدف کاهش اختلال و تامین پشتیبانی مناسب منتقل خواهند شد.

حاکمیت دیجیتال: فراتر از صرفه‌جویی هزینه‌ها هرچند کاهش هزینه‌های لایسنس نرم‌افزار، یکی از دستاوردهای مهم این اقدام به‌ شمار می‌آید، اما مقامات دانمارکی تاکید دارند که انگیزه اصلی آن‌ها کسب حاکمیت دیجیتال است. با دور شدن از نرم‌افزارهای انحصاری شرکت‌های بزرگ و بهره‌گیری از راهکارهای متن باز مانند لینوکس و لیبرآفیس، دولت دانمارک کنترل بیشتری بر داده‌های ملی و زیرساخت‌های حیاتی دیجیتال کشور پیدا خواهد کرد.

کارولینا استِیج اولسن، وزیر امور دیجیتال دانمارک، ضمن اشاره به خطرات اتکای بیش از حد به چند شرکت فناوری بزرگ خارجی، اظهار کرد که خودمختاری دیجیتال به اندازه امنیت فیزیکی برای کشور اهمیت دارد؛ به ویژه در بحران‌هایی که دسترسی به امکانات دیجیتال یا آزادی عمل می‌تواند تحت تاثیر قرار گیرد.

دلایل انتخاب لینوکس و LibreOffice سیستم عامل لینوکس به دلیل پایداری، امنیت بالا و انعطاف‌پذیری، گزینه‌ای ایده‌آل برای کاربردهای دولتی محسوب می‌شود؛ از جمله کنترل بهتر بر به‌روزرسانی نرم‌افزاری، کاهش آسیب‌پذیری در برابر تهدیدات سایبری و جلوگیری از وابستگی به فروشندگان خاص. لیبرآفیس نیز جایگزینی کامل و سازگار برای ایجاد و ویرایش اسناد، جداول و ارائه‌ها فراهم می‌سازد. این پلتفرم‌های متن باز علاوه بر کاهش هزینه‌ها، زمینه‌ساز نوآوری و انعطاف‌پذیری بیشتر در بخش فناوری اطلاعات دولت خواهند بود.

مقایسه نرم‌افزار متن باز و انحصاری نرم‌افزارهای متن باز مانند لینوکس، نسبت به راهکارهای انحصاری همچون ویندوز و آفیس ۳۶۵، سطح بالاتری از سفارشی‌سازی و شفافیت ارائه می‌کنند. دولت‌ها قادرند کد منبع را بررسی، نرم‌افزارها را متناسب با نیازهای خود تنظیم و اکوسیستم محلی پشتیبانی و توسعه فناوری را تقویت نمایند. هرچند نرم‌افزارهای مایکروسافت برخی امکانات پیشرفته و واسط کاربری مدرن دارند، اما راهکارهای متن باز به دلیل مقیاس‌پذیری و امنیت بیشتر، مورد توجه قرار گرفته‌اند.

گسترش سیاست استقلال دیجیتال در سطح محلی سیاست استقلال دیجیتال دانمارک در سطوح محلی نیز بازتاب داشته است. دو شهر بزرگ کشور، کپنهاگ و آرهوس، به طور مستقل سیاست‌هایی مشابه را برای کاهش وابستگی به محصولات مایکروسافت اعلام نمودند. این هماهنگی با هدف افزایش تاب‌آوری نهادهای محلی در برابر تنش‌های ژئوپلتیک و اختلال‌های احتمالی در دسترسی به نرم‌افزارها صورت می‌گیرد.

تاثیر بر بازار و چشم‌انداز آینده این اقدام جسورانه دانمارک را پیشگام روند جهانی استفاده از فناوری متن باز در بخش دولتی قرار داده است. با این حال، مقامات دانمارکی تاکید کرده‌اند که در صورت بروز چالش‌های اجرایی، احتمال بازگشت موقتی به راهکارهای پیشین وجود دارد و این نشان دهنده رویکردی واقع‌بینانه در تحول دیجیتال است. راهبرد پیش‌دستانه دانمارک، نمونه‌ای ارزشمند برای کشورهایی است که به دنبال افزایش استقلال فناوری و کنترل بر منابع حیاتی دیجیتال خود هستند.

مهاجرت تاریخی دانمارک به نرم‌افزارهای متن باز توجه بسیاری را جلب کرده و می‌تواند الهام‌بخش دولتی باشد که خواهان امنیت، استقلال و نوآوری پایدارتر در زیرساخت دیجیتال خود هستند.