9 دقیقه
متا مسیر خود را نسبت به رسانههای خبری تغییر داده و با امضای قراردادهای مجوز با چندین رسانهٔ مهم، قابلیتهای خبری چتبات Meta AI را تقویت کرده است. هدف این اقدام کاهش انتشار اطلاعات نادرست و ارائه پاسخهای بهروز و مستند به کاربران است.
متا دسترسی به محتوای فاکس نیوز، سیانان، یواسای تودی و دیگران را خریداری کرد
در یک تغییر راهبردی، متا تأیید کرده است که حقوق استفاده از محتوای خبری چندین ناشر بینالمللی از جمله Fox News، CNN، USA Today و Le Monde را خریداری کرده است. این شرکت پیشتر نیز با رویترز قراردادی مشابه بسته بود و این مجوزهای جدید، جریان گزارشهای تأییدشدهٔ بیشتری را برای سیستمهای هوش مصنوعی آن فراهم میکنند.
اهمیت این موضوع کجاست؟ تا پیش از این، Meta AI گاهی در پوشش رخدادهای تازه دچار مشکل میشد و ممکن بود ادعاهای نادرست یا تأییدنشدهای تولید کند. با استفاده از فیدهای خبری دارای مجوز، چتبات میتواند به گزارشهای بهروز استناد کند، کاربران را به مقالهٔ اصلی هدایت نماید و طیف گستردهای از دیدگاهها را دربارهٔ یک رویداد واحد عرضه کند. این رویکرد، به ویژه در شرایطی که سرعت انتشار اخبار بالا و احتمال خطا زیاد است، میتواند نقش مهمی در افزایش دقت پاسخها ایفا کند.
جزئیات فنی این نوع ادغام معمولاً شامل دسترسی به متادیتا، تاریخ و زمان انتشار، خلاصهٔ توصیفی و لینک مستقیم به متن کامل مقاله است. سیستمهای پیشرفتهٔ بازیابی اطلاعات (retrieval systems) و روشهای ترکیب دانش (knowledge integration) مانند RAG — Retrieval-Augmented Generation — به مدلهای زبانی اجازه میدهند تا مستندات معتبر را بازیابی کرده و بر اساس آنها پاسخهایی تولید کنند که هم مرتبط و هم قابل استناد باشند. در عمل، این بدان معناست که پاسخهای Meta AI میتوانند شامل نقلقولهای کوتاه، ارجاع به گزارشهای اصلی و لینکهای هدایتکننده به سایت ناشر باشند که برای سئو و بازدید ناشران نیز مفید است.
از منظر تجاری، انواع مجوزها میتواند متفاوت باشد: برخی قراردادها تنها حق دسترسی به متن کامل را میدهند، برخی اجازهٔ استفادهٔ کوتاهمدت یا خلاصهسازی را شامل میشوند، و برخی دیگر حق انتشار گزیدهها به همراه لینک بازگشت (referral) را فراهم میکنند. متا با بستن این مجموعه توافقها، عملاً مجموعهای متنوع از محتوای خبری دارای حق نشر را در دسترس هوش مصنوعی خود قرار داده است تا کیفیت و قابل ردیابی بودن پاسخها افزایش یابد.
چه مواردی کاربران خواهند دید
- پاسخهایی که بر منابع دارای مجوز استوار هستند بهجای استخراج غیرمجاز.
- پیوندهای مستقیم به گزارشهای اصلی که ترافیک را به سمت ناشران هدایت میکنند.
- دیدگاههای متعدد گردآوریشده از رسانههای مختلف — از صداهای محافظهکار تا نشریات لیبرال.
تصور کنید از Meta AI دربارهٔ یک خبر در حال توسعه سؤال میپرسید و یک خلاصهٔ کوتاهِ مستند همراه با لینکهای مربوط به پوشش کامل دریافت میکنید — چنین تجربهٔ کاربریای هدفی است که متا دنبال میکند. علاوه بر این، کاربران میتوانند نوع منبع (مثلاً تحلیل، گزارش تحقیقی یا خبر فوری) را ببینند، زمان انتشار را بررسی کنند و با کلیک روی لینکها به متن کامل و منابع زمینهای دسترسی پیدا کنند. این سطح از شفافیت به اعتمادسازی کمک کرده و شانس بازگشت کاربران به منابع اصلی خبر را افزایش میدهد.
در حوزهٔ تجربهٔ کاربر، انتظار میرود متا از نشانگذاری منابع (source attribution) و نمایش خلاصههایی با ارجاع دقیق استفاده کند تا هم کیفیت پاسخ بالا برود و هم شفافیت در مورد منشأ اطلاعات حفظ شود. چنین رویکردی میتواند معیارهای جدیدی برای سنجش اعتبار اخبار در محیطهای هوش مصنوعی ایجاد کند و به توسعهٔ رویههای استاندارد برای نقلقول و ارجاع در سیستمهای مبتنی بر مدلهای زبانی کمک کند.
فشارهای حقوقی و تغییر در چشمانداز صنعت
زمانبندی این اقدام تصادفی نیست. ناشرانی مانند The New York Times از شرکتهای هوش مصنوعی بهدلیل استفاده از محتوای دارای حق نشر شکایت کردهاند و این ناشران استدلال کردهاند که استارتاپها و پلتفرمها بدون اجازه، محتوای روزنامهنگاری را استخراج کردهاند. با صدور مجوز از پیش، متا تلاش میکند از مواجهه با دعاوی قضایی جلوگیری کند و مدلی پایدار برای مصرف اخبار در محصولات هوش مصنوعی بسازد.
پیوت متا همچنین در بحبوحهٔ تغییرات گستردهٔ صنعت رخ میدهد. OpenAI قراردادهایی با ناشرانی از جمله Financial Times و Vox Media بسته است و گوگل همچنان در حال بررسی و تنظیم نحوهٔ نمایش اخبار در نتایج جستجو است. خودِ متا پیشتر زبانهٔ News در فیسبوک را حذف کرده و توزیع اخبار در کانادا را در پاسخ به مقررات متوقف کرده بود — اقداماتی که نشان میدهد همکاری با ناشران و تنظیم نحوهٔ توزیع اخبار میتواند پیچیده و حساس باشد.
در سطح حقوقی، موضوعاتی مثل حق نشر (copyright)، استفادهٔ منصفانه (fair use)، و قراردادن محتوا در مدلهای زبانی بزرگ از بحثهای کلیدی هستند. برخی از توافقها ممکن است شامل پرداخت حق تألیف، سهمی از درآمد تبلیغاتی، یا پرداخت براساس ترافیک ارجاعی باشند. دیگر سازوکارها نیز میتوانند شامل ایجاد APIهای امن برای دسترسی به محتوا، محدودیت در استفادهٔ تجاری یا تعریف صریح نحوهٔ نمایش خلاصهها باشند. این جزئیات قراردادی برای ناشران اهمیت زیادی دارد چون تعیین میکند که چگونه محتوای تولیدی آنها ارزشگذاری و محافظت میشود.
از منظر سیاستگذاری عمومی، قانونگذاریهایی مانند قوانین مربوط به حقوق نشر دیجیتال، سیاستهای اتحادیهٔ اروپا دربارهٔ خدمات رسانهای دیجیتال یا مقررات ملی کشورها در رابطه با جبران خسارت ناشران میتوانند جهتگیری توافقهای تجاری را شکل دهند. بنابراین، توافقهای متا در واقع بخش کوچکی از تغییرات وسیعتری است که حول نحوهٔ تعامل بین شرکتهای فناوری بزرگ و صنعت رسانه در جریان است.
این موضوع برای ناشران و رقابت چه معنایی دارد
فیدهای دارای مجوز نوید مسیر روشنیتر برای کسب درآمد از محتوا و بازپسگیری ترافیکِ ارجاعی را به ناشران میدهند زمانی که پاسخهای تولیدشده توسط هوش مصنوعی خوانندگان را به منبع اصلی هدایت میکنند. برای متا، این توافقها هم جنبهٔ دفاعی و هم راهبردی دارند: کاهش «توهمات» (hallucinations) در چتبات و افزایش رقابتپذیری در برابر سایر خدمات هوش مصنوعی که آنها نیز به دنبال بستن قراردادهای خبری هستند.
از دید ناشران، مزایا میتواند شامل درآمد مستقیم از مجوزها، افزایش بازدید از طریق لینکهای ارجاعی، و تقویت حضور برند در محیطهای جدید باشد. با این حال، ناشران نگراناند که خلاصهها و پاسخهای مبتنی بر هوش مصنوعی، ترافیک صفحات داخلی را کاهش دهد یا ارزش اشتراک را تضعیف کند. به همین دلیل، مذاکره دربارهٔ شرایطی مثل میزان نمایش خلاصه، درج لینک به مقالهٔ کامل، و شیوهٔ درج آگهی و محتوای پشت paywall بسیار مهم است.
رقابت میان پلتفرمها نیز تشدید میشود؛ سازمانهایی که دسترسی به فیدهای خبری معتبر بیشتری داشته باشند، میتوانند پاسخهای جامعتر و دقیقتری ارائه دهند که برای کاربران جذابتر است. این موضوع رقابت برای بستن قراردادهای انحصاری یا نیمهانحصاری با ناشران بزرگ را تشدید خواهد کرد و ممکن است باعث تمرکزِ بیشترِ انحصاریِ محتوا نزد چند بازیگر بزرگ شود—پدیدهای که برای تنوع منابع خبری و آزادی رقابت چالشبرانگیز است.
در سطح تکنیکی، ترکیب محتوای دارای مجوز با مدلهای زبانی نیازمند طراحیِ دقیقِ لایههای بازیابی، اعتبارسنجی و ارائهٔ منبع است. متا و دیگر شرکتها باید در کنار کسب مجوز، ابزارهای داخلی برای پیگیری ارجاع، گزارشگیری دربارهٔ میزان نمایش هر منبع، و تضمین رعایت حقوق نشر توسعه دهند. این شفافیتِ عملکردی میتواند به ناشران کمک کند تا مقدار استفاده از محتوای آنها را بهتر بسنجند و مبنایی برای تسویههای مالی فراهم آید.
در مجموع، تصمیم متا نشانهای از این است که برای ساخت هوش مصنوعی قابل اعتماد، محتوای خبری با کیفیت بالا عنصر کلیدی است. انتظار میرود پلتفرمها و ناشران بیشتری وارد مذاکرات شوند تا چارچوبهای همکاری بین روزنامهنگاری و هوش مصنوعی را تعریف کنند — و بازار به دقت نظارت خواهد کرد که آیا اعطای مجوزها واقعاً میتواند انتشار اطلاعات نادرست در پاسخهای هوش مصنوعی را کاهش دهد یا خیر.
علاوه بر این، باید تأکید کرد که مجوز دادن به محتوای خبری تنها بخشی از راه حل است. برای کاهش اطلاعات نادرست نیاز به مجموعهای از اقدامات فنی و سازمانی است: ارزیابی اعتبار منبع، بهروزرسانی مداوم دیتابیسها، سیستمهای رسیدگی به گزارشهای کاربران، و همکاری مستقیم با تیمهای روزنامهنگاری برای تصحیح خطاها. ترکیب این راهکارها با قراردادهای مجوز میتواند اثرگذاری بیشتری در کاهش انتشار اخبار نادرست و افزایش کیفیت اطلاعات ارائهشده توسط هوش مصنوعی داشته باشد.
منبع: smarti
ارسال نظر