تأثیر نور مصنوعی شبانه بر سلامت قلب و عروق: یافته های علمی جدید

شواهد روزافزون نشان می‌دهد که قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور مصنوعی در شب – که از ویژگی‌های بارز زندگی در شهرهای مدرن است – می‌تواند به صورت پنهان سلامت قلب و عروق را تهدید کند. پژوهش‌های اخیر، ارتباط معناداری بین آلودگی نوری شبانه و افزایش خطر ابتلا به بیماری قلبی را نشان می‌دهند.

علم ریتم‌های شبانه‌روزی و سلامت قلب

نور از مهم‌ترین عوامل محیطی است که ریتم‌های شبانه‌روزی بدن یا همان ساعت زیستی را تنظیم می‌کند. این ریتم‌ها بر چرخه خواب و بیداری و بسیاری از فرایندهای فیزیولوژیکی مانند ترشح هورمون‌ها و تنظیم فشار خون تأثیر می‌گذارند. اختلال در این ریتم‌ها می‌تواند زمینه‌ساز مشکلات متعددی در سلامت باشد. به گفته تیم بین‌المللی پژوهشگران، «قرار گرفتن در معرض نور مصنوعی در ساعات شب می‌تواند سیستم شبانه‌روزی بدن را مختل کند، که این موضوع یکی از عوامل خطر شناخته‌شده برای مشکلات قلبی و عروقی است.»

روش انجام پژوهش

برای بررسی اثرات بلندمدت نور شب بر سلامت قلب، دانشمندان وضعیت ۸۸,۹۰۵ بزرگسال را که مجهز به مچ‌بندهای سنجش نور بودند، طی یک هفته پایش کردند. شرکت‌کنندگان در این مطالعه به مدت نزدیک به یک دهه پیگیری شدند و اطلاعاتی مربوط به بروز بیماری‌هایی مانند بیماری عروق کرونر، سکته قلبی، نارسایی قلبی، فیبریلاسیون دهلیزی و سکته مغزی ثبت شد. افراد بر اساس میزان نور دریافتی در شب طبقه‌بندی شدند.

جالب اینکه، ۱۰ درصد افرادی که بیشترین میزان مواجهه با نور شبانه را داشتند، در معرض خطر بیشتر ابتلا به بیماری‌های قلبی عمده بودند. این ارتباط حتی پس از در نظر گرفتن عوامل شناخته شده مانند سیگار کشیدن، مصرف الکل، رژیم غذایی، فعالیت بدنی، مدت خواب، وضعیت اجتماعی-اقتصادی و پیش‌زمینه ژنتیکی همچنان باقی ماند.

یافته‌های کلیدی و تفاوت‌های جمعیت‌شناختی

هرچند این پژوهش، رابطه مستقیم علی و معلولی را ثابت نمی‌کند، اما ارتباط بین نور شب و ریسک بیماری قلبی، قابل توجه است. طبق گفته پژوهشگران، این پیوند در زنان قوی‌تر از مردان بوده و جوان‌ترها نیز رابطه قوی‌تری بین نور شبانه و ریسک نارسایی قلبی و فیبریلاسیون دهلیزی نشان دادند.

اختلال در ریتم‌های شبانه‌روزی – چه به دلیل آلودگی نوری و چه به علت شیفت‌های کاری نامنظم – ممکن است وضعیت افزایش تمایل به لخته شدن خون (hypercoagulability) را ایجاد کند؛ حالتی که می‌تواند منجر به بروز رویدادهای قلبی-عروقی شود. جدای از لخته خونی، سازوکارهای زیستی دیگری نیز احتمالاً در این ارتباط نقش دارند و پیچیدگی اثرات نور بر قلب را نشان می‌دهند.

رفتارهای روزمره و پیامدهای عملی

با توجه به رواج استفاده از صفحه‌نمایش‌ها و دستگاه‌های دیجیتال در اتاق خواب، کاهش نور مصنوعی شبانه به عنوان راهکاری ساده برای محافظت از سلامت قلب و عروق مطرح شده است. طبق تحقیقات، بیش از نیمی از مردم آمریکا با روشن بودن تلویزیون به خواب می‌روند و خود را در معرض نور غیرضروری در ساعات مهم شبانه قرار می‌دهند.

متخصصان توصیه می‌کنند برای کاهش مواجهه با نور شبانه از پرده‌های ضخیم، محدود کردن استفاده از صفحه‌نمایش در ساعات پایانی شب و کم کردن روشنایی منازل قبل از خواب استفاده شود. پژوهشگران تاکید می‌کنند: «کاستن از نور شبانه ممکن است روشی ساده برای کاهش ریسک بیماری‌های قلبی و عروقی باشد.»

جهت‌گیری پژوهش‌های آینده

نویسندگان این مطالعه خواستار انجام کارآزمایی‌های طولی بیشتر برای بررسی عمیق‌تر این مسئله هستند و پیشنهاد می‌کنند که پژوهش‌های آینده، منابع نور را با دقت بیشتری شناسایی و میزان ایمن نور شبانه را تعیین کنند.

جمع‌بندی

در دنیایی که تحت سلطه نور مصنوعی قرار گرفته، علم در حال آشکار ساختن هزینه‌های پنهان آن برای سلامت است. هرچند تحقیقات بیشتری برای اثبات قطعی و ارائه توصیه‌های دقیق‌تر سلامت عمومی لازم است، اما یافته‌های فعلی به وضوح نشان می‌دهد که کاهش مواجهه با نور شبانه، راهکاری موثر برای حفظ سلامت قلب در عصر دیجیتال محسوب می‌شود. ساده‌ترین اقدام، تاریک کردن محیط خواب برای کاهش خطر بیماری‌های قلبی و عروقی است.