افزایش بی سابقه مصرف انرژی با گسترش استخراج صنعتی بیت کوین

استخراج بیت کوین در مقیاس‌ صنعتی با سرعتی بی‌نظیر در حال رشد است و مصرف برق بی‌سابقه‌ای را رقم زده که توجه جهانیان را به خود جلب کرده است. داده‌های صنعت نشان می‌دهد گسترش مزارع استخراج پیشرفته همراه با افزایش قابل توجه مصرف انرژی بوده، حتی در شرایطی که کارمزد تراکنش‌های بیت کوین و سطح فعالیت شبکه به پایین‌ترین سطوح تاریخی خود رسیده است. این روند بحث‌هایی را پیرامون پایداری بلندمدت مدل اجماع اثبات کار بیت کوین با توجه به شرایط جدید اقتصادی برای ماینرها برانگیخته است.

مطالعه‌ای تازه از GoMining Institutional بر اساس داده‌های CoinMetrics Labs، افزایش سریع نیاز شبکه بیت کوین به انرژی را نشان می‌دهد. تقاضای انرژی از ۱۵.۶ گیگاوات (GW) در ژانویه ۲۰۲۴ به رقم چشمگیر ۳۳.۱ گیگاوات در مه ۲۰۲۵ رسید؛ یعنی در کمتر از ۱۷ ماه بیش از دوبرابر شده است. فقط در بازه ژانویه تا مه، رشد مصرف انرژی ۳۵ درصد بوده که بخشی از آن به استفاده ماینرها از تجهیزات نسل جدید و پرمصرف پس از هاوینگ نسبت داده می‌شود.

تحلیلگران تاکید می‌کنند که اگرچه دستگاه‌های استخراج ASIC هر روز کارآمدتر می‌شوند، اما رشد شدید تعداد این دستگاه‌ها، مزیت‌های مصرف بهینه آن‌ها را خنثی کرده است. در این گزارش آمده است که تحول نه تنها باید در طراحی تراشه‌های ماینینگ بلکه در منابع و مدیریت مصرف انرژی نیز رخ دهد.

مصرف برق شبکه بیت کوین به بالاترین رکوردها رسیده، در حالی که سختی استخراج همپای رشد مصرف انرژی افزایش نیافته است. در نیمه اول سال ۲۰۲۵، سختی شبکه فقط از ۱۰۹.۷۸ تریلیون در ابتدای سال، به ۱۱۶.۹۶ تریلیون در اواخر ژوئن رسید؛ تنها ۶.۵۴ درصد افزایش. این رشد نسبت به سال ۲۰۲۴ که افزایش ماهانه به طور میانگین ۴.۴۸ درصد بود، به طور محسوسی کند شده است.

در آوریل ۲۰۲۵، همزمان با هاوینگ، جهشی ۶.۸۱ درصدی و در اواخر مه افزایشی ۴.۳۸ درصدی رخ داد و سختی شبکه به رکورد ۱۲۶.۹۸ تریلیون رسید اما این اوج دوام نیاورد. تا پایان ژوئن، موج گرمای شدید تابستانه آمریکای شمالی باعث شد بسیاری از مراکز استخراج ظرفیت خود را کاهش دهند و هش‌ریت شبکه ۱۴۷ اگزا‌هش در ثانیه افت کرد؛ امری که به کاهش ۷.۴۸ درصدی سختی استخراج منجر شد؛ بزرگترین سقوط از ژوئیه ۲۰۲۱ یعنی زمان اعمال ممنوعیت استخراج در چین.

علیرغم رشد فزاینده مصرف برق، لایه تراکنش‌های بیت کوین کاهش محسوسی را تجربه می‌کند. فعالیت شبکه در نیمه اول ۲۰۲۵ به پایین‌ترین سطح از اکتبر ۲۰۲۳ رسیده است. میانگین متحرک هفت روزه شمار تراکنش‌های روزانه تا ۲۵ ژوئن به حدود ۳۱۳,۵۱۰ کاهش یافت و در اول ژوئن کمترین تعداد، یعنی ۲۵۶ هزار تراکنش، ثبت شد.

این کاهش شدید فعالیت، در کارمزد تراکنش‌ها نیز منعکس شده است. طی سال ۲۰۲۵ کاربران اغلب تراکنش‌های خود را با حداقل کارمزد شبکه (۱ ساتوشی به ازای هر بایت مجازی) ثبت کردند، بدون توجه به فوریت انتقال. گزارش GoMining به «تقاضای کم مداوم برای فضای بلاک» اشاره دارد که حتی در شلوغ‌ترین دوره‌های شبکه نیز امکان تایید تراکنش‌ها را با کمترین کارمزد فراهم کرده است.

از نشانه‌های بارز این وضعیت، تخلیه کامل ممپول بیت کوین است؛ ناحیه انتظار تراکنش‌ها برای تایید. در سال ۲۰۲۵ ممپول بیت کوین دو بار کاملاً خالی شد؛ اتفاقی که از آوریل ۲۰۲۳ سابقه نداشت و پیش از رشد انفجاری توکن‌های Ordinals و BRC-20 رخ داده بود.

زمانی که ممپول تخلیه می‌شود، یعنی هیچ تراکنش تایید نشده‌ای باقی نمی‌ماند و ماینرها برای مدت کوتاهی فقط از یارانه بلاک درآمد دارند و خبری از کارمزد نبوده است. این امر گرچه برای کاربران تراکنش‌های سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر به همراه دارد، اما برای ماینرهایی که با هزینه بالای برق و درآمدهای ایستا روبه‌رو هستند، چالش بزرگی ایجاد می‌کند.

شکاف روزافزون میان افزایش انرژي و کاهش درآمد، نگرانی‌هایی در مورد سودآوری و دوام بلندمدت استخراج بیت کوین ایجاد کرده است. با اجرایی شدن هاوینگ ۲۰۲۴ و نزدیک شدن هاوینگ بعدی در ۲۰۲۸، پاداش بلاک پیوسته کاهش می‌یابد و وابستگی ماینرها به کارمزد تراکنش‌ها را تقویت می‌کند. اما اگر سطح فعالیت شبکه و تقاضا برای فضای بلاک پایین بماند، حتی بهینه‌ترین عملیات استخراج نیز با سودآوری پایین مواجه خواهند شد.

عوامل محیطی نیز بر این عدم قطعیت افزوده‌اند. گرمای بی‌سابقه تابستانی باعث کاهش فعالیت زیرساختی در مراکز بزرگ آمریکای شمالی شده و هش‌ریت را به طور محسوسی کاهش داده است؛ وضعیتی که آسیب‌پذیری شبکه را نسبت به اختلالات منطقه‌ای تشدید می‌کند. در حالی که ردپای انرژی بیت کوین از اوایل ۲۰۲۴ دو برابر شده، اما درآمد کارمزدی و حجم تراکنش‌ها یا ثابت مانده یا کاهش یافته‌اند.

با وجود این چالش‌ها، شرکت‌های استخراج بیت کوین نشانی از کندی در توسعه نشان نمی‌دهند. تلاش برای کسب پاداش بلاک و افزایش امنیت شبکه، موجب راه‌اندازی تجهیزات جدید و پرمصرف شده است. اما اقتصاد بلندمدت این بخش اکنون به عوامل گسترده‌تری وابسته است: بازارهای جهانی انرژی، قوانین و مقررات، میزان تقاضای کاربران برای تراکنش و همچنین چرخه هاوینگ ثابت بیت کوین.

در تئوری، استقبال مجدد از نوآوری‌هایی چون Ordinals و توکن‌های BRC-20 می‌تواند ممپول را فعال‌تر و کارمزدها را افزایشی کند. اما فعلاً، وضعیت کنونی صنعت ماینینگ بیت کوین به پارادوکسی عجیب گرفتار آمده: گسترده‌تر و پرانرژی‌تر از همیشه، اما با کمترین درآمد کارمزدی تاریخ شبکه.

با نزدیک شدن به سال ۲۱۴۰ و استخراج آخرین بیت کوین، حذف تدریجی یارانه بلاک اهمیت کارمزد تراکنش‌ها را برای امنیت و پایداری بلاکچین بیت کوین دوچندان می‌کند. اینکه صنعت چگونه خود را با این بازار جدید کارمزدی، افزایش هزینه‌های عملیاتی و تغییرات تقاضای کاربران تطبیق دهد، آینده استخراج بیت کوین و تاثیر آن بر مصرف جهانی انرژی را رقم خواهد زد.