بررسی تفاوت‌های زیستی تأثیر بیماری‌ها بین زنان و مردان

آشکارسازی تفاوت‌های زیستی در تأثیر بیماری‌ها بین زنان و مردان

تحقیقات گسترده بین‌المللی اخیر نشان داده است که چرا بیماری‌ها اغلب در زنان و مردان به شکل متفاوتی ظاهر می‌شوند. متخصصان با مطالعه تفاوت‌های بنیادی زیستی دریافته‌اند که این تفاوت‌ها می‌توانند علت اختلاف در علائم، عوامل خطر، و پیامدهای بسیاری از بیماری‌ها در میان جنسیت‌ها باشند. این مطالعه جامع که در نشریه Nature Communications منتشر شده، داده‌های سلامت بیش از ۵۶ هزار نفر را از منابعی مانند بانک زیستی بریتانیا (UK Biobank) و مطالعه فنلاند (Fenland Study) بررسی کرده و دیدگاه‌های بی‌سابقه‌ای درباره پایه مولکولی پاسخ‌های بیماری‌محور وابسته به جنسیت ارائه داده است.

بررسی ژنتیکی: ارتباط پروتئین‌ها و بیماری‌ها

گروه تحقیقاتی پیوندهای ژنتیکی میان نزدیک به ۶ هزار پروتئین و صدها بیماری را مورد بررسی قرار داده‌اند. نتایج نشان داد که تقریباً دوسوم این پروتئین‌ها در زنان و مردان به میزان متفاوتی وجود دارند که به شکاف زیستی گسترده میان جنسیت‌ها اشاره دارد. همچنین محققان حدود ۱۰۰ پروتئین را شناسایی کردند که سطح آنها توسط سازوکارهای ژنتیکی ویژه زنان یا مردان، به‌عبارتی «سوئیچ‌های ژنتیکی»، تنظیم می‌شود. این سوئیچ‌های مولکولی، بیان پروتئین را به طور متفاوتی در هر جنسیت کنترل می‌کنند و می‌توانند ریشه‌ساز اختلاف در ابتلا و تظاهرات بالینی بیماری‌ها باشند.

فراتر از زیست‌شناسی: نقش محیط و سبک زندگی

اگرچه تفاوت در بیان پروتئین‌ها می‌تواند نکات مهمی را روشن کند، اما این پژوهش نشان می‌دهد این تنها بخشی از معماست. بر اساس اظهارات پژوهشگران، عوامل دیگری مانند سطح هورمون‌ها، شرایط زندگی، وضعیت اقتصادی، میزان تحصیلات، شغل و عادات روزمره نیز به طور چشمگیری در میزان خطر ابتلا و پیشرفت بیماری میان زنان و مردان تاثیر دارند. این عوامل با ژنتیک در تعامل هستند و در مسیر سلامت افراد نقش مهمی دارند که بر ضرورت دیدگاه‌های چندجانبه در پژوهش‌های پزشکی تأکید می‌کند.

دیدگاه متخصصان و پیامدها برای پزشکی فردمحور

دکتر معین کوپلوغو، نویسنده اصلی این پژوهش، می‌گوید: «برای نخستین بار می‌توانیم زیست‌شناسی انسان را در این سطح عمیق بررسی کنیم. یافته‌های ما نشان می‌دهد که فهم کامل عوامل ژنتیکی و محیطی برای توسعه مدل‌های مراقبت سلامت دقیق‌تر و عادلانه ضروری است.» پروفسور کلودیا لانگنبرگ، مدیر PHURI دانشگاه کوئین مری لندن، نیز معتقد است نتایج این تحقیق به بهبود طراحی درمان‌های هدفمند و پزشکی شخصی‌شده کمک خواهد کرد. او تاکید می‌کند که شناخت حتی تفاوت‌های جزئی در تنظیم پروتئین‌ها می‌تواند به توسعه استراتژی‌های درمانی فردمحور منجر شود.

جمع‌بندی

این پژوهش شاخص نشان می‌دهد که عوامل پیچیده و در هم تنیده، تعیین‌کننده نحوه‌ی تاثیر متفاوت بیماری‌ها بر زنان و مردان است. با بررسی هر دو جنبه‌ی ژنتیکی و محیطی، دانشمندان مسیر را برای مراقبت‌های بهداشتی دقیق‌تر، موثرتر و عادلانه‌تر هموار می‌کنند. ادامه این تحقیقات برای درک عمیق‌تر فرآیندهای زیستی ویژه هر جنس و نقش سبک زندگی، در پیشبرد سلامت جهانی و کاهش فاصله‌های درمانی اهمیت بالایی دارد.