9 دقیقه
لیست آیفون‌های ۲۰۲۶ اپل ممکن است اولین قربانی جریان افزایش قیمت تراشه در صنعت باشد. گزارش‌های تازه از تایوان نشان می‌دهد جهش TSMC به فرایند ۲ نانومتری میتواند هزینهٔ سیلیکون را به‌طور قابل‌توجهی افزایش دهد و سازندگان گوشی را بین حاشیهٔ سود کمتر یا قیمت‌های بالاتر قرار دهد. این موضوع نه‌تنها بر قیمت نهایی آیفون‌ها اثر می‌گذارد، بلکه میتواند زنجیرهٔ تأمین قطعات، استراتژی‌های بازاریابی و انتخاب‌های فنی شرکتها را نیز تحت فشار قرار دهد.
چرا تراشه‌های ۲ نانومتری گران‌ترند (و این چه معنایی دارد)
براساس گزارش China Times، TSMC قصد دارد افزایش قیمت شدیدی برای ویفرهای ۲ نانومتری اعمال کند — تا حدود ۵۰٪ بالاتر از فرایند ۳ نانومتری N3P که پایهٔ تراشهٔ فعلی A19 مورد استفاده در آیفون ۱۷ است. گرهٔ N3P پیش‌تر هم جهش قابل‌توجهی در هزینه نسبت به نسل‌های قبلی نشان داده بود و اپل بخش بزرگی از آن هزینهٔ اضافی را پذیرفت تا قیمت نهایی برای مصرفکننده تغییر چندانی نکند. منابع صنعت می‌گویند تکرار همین روند و پوشش کامل هزینه‌های جدید تولید برای شرکتهایی مثل اپل ممکن است دیگر منطقی یا ممکن نباشد.
تصور کنید یک جزِ واحد بتواند پایهٔ هزینهٔ خط تولید را به میزان قابل‌توجهی افزایش دهد؛ این دقیقاً همان مسأله‌ای است که تیم‌های طراحی و مالی در اپل، کوالکام و مدیاتک با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند. گذار به فرایند ۲ نانومتری وعدهٔ بهبودهای کارایی و عملکرد را می‌دهد، اما هم‌زمان نیاز به ابزارهای پیچیدهتر، چالش‌های راندمان تولید (yield)، افزایش مراحل لیتوگرافی و هزینهٔ بالاتر به ازای هر ویفر را نیز به همراه دارد — دست‌کم در فاز ابتدایی تولید انبوه.
به‌صورت فنی، کاهش گرهٔ فرآیندی به معنی افزایش چگالی ترانزیستورها، کاهش توان مصرفی در بارهای مشابه و امکان افزایش فرکانس است؛ اما این پیشرفت‌ها هزینه‌های توسعهٔ ماسکهای لیتوگرافی، تعداد دفعات استفاده از پرتوهای EUV/DUV، پیچیدگی مسائل چندالگویی (multi-patterning) و نیاز به تجهیزات جدید مانند ماشینهای ASML را بالا میبرد. در ابتدای هر نسل جدید، راندمان تولید پایینتر و نرخ نقص اولیه بالاتر است که باعث میشود هزینهٔ مؤثر هر «دی» سالم بیشتر باشد. بنابراین قیمت‌گذاری ویفرها اغلب بازتاب‌دهندهٔ هزینهٔ واقعی تولید تا زمان بهبود راندمان است.
علاوه بر این، توسعهٔ طراحی برای فرایندهای جدید نیازمند سرمایه‌گذاری در IP، تایید مجدد طراحی (re-tapeout) و تست‌های تطبیقی است که دوباره هزینهها را افزایش می‌دهد. شرکتهایی که توانایی جذب این هزینهها را نداشته باشند ممکن است مجبور شوند از به‌کارگیری کامل فناوری‌های نوین صرف‌نظر کنند یا راه‌حل‌های میانه‌ای انتخاب کنند که بر کارایی یا رقابت‌پذیری محصول تأثیر بگذارد.
آیا آیفون ۱۸ شاهد افزایش قیمت ۵۰ تا ۱۰۰ دلار خواهد بود؟
تحلیل‌گرانی که در پوشش خبری اخیر نقل شده‌اند، می‌گویند اگر اپل نتواند هزینهٔ اضافی تراشهٔ ۲ نانومتری را جبران کند، احتمال دارد مدل پایهٔ آیفون ۱۸ بین ۵۰ تا ۱۰۰ دلار گرانتر از آیفون ۱۷ عرضه شود. این افزایش میتواند قیمت شروع در ایالات متحده را برای مدل غیرپرو به سمت یا بالای ۸۴۹ دلار ببرد — شکستن مرزی که بسیاری از ناظران بازار آن را دنبال می‌کنند.
واضح است که این فشار قیمتی فقط محدود به اپل نخواهد ماند. انتظار میرود کوالکام و مدیاتک نیز از فرایند ۲ نانومتری برای نسل بعدی سیلیکون‌های پرچمدار خود استفاده کنند که قلب بسیاری از گوشی‌های اندرویدی را تشکیل می‌دهد. بنابراین افزایش هزینهٔ ویفر میتواند در سراسر بازار گوشی‌های رده‌بالا منتشر شود، حاشیهٔ سود سازندگان را تنگ‌تر کند و سطح انتظارات مصرفکننده را در خصوص «عملکرد به ازای هر دلار» جابجا کند.
برای مثال، سازندگان اندرویدی ممکن است با انتخاب بین حفظ قیمت و کاهش حاشیهٔ سود، یا افزایش قیمت و محافظت از حاشیه‌ها، مواجه شوند. برخی شرکتها ممکن است ویژگی‌هایی را کم یا حذف کنند، یا از حافظهٔ کمتر و گزینه‌های ذخیره‌سازی پایه استفاده نمایند تا هزینهها را کنترل کنند. گزینهٔ دیگر این است که مدلهای پرو تنها از تراشهٔ ۲ نانومتری بهره ببرند تا مصرف‌کنندگانِ خواهان بالاترین عملکرد هدف‌گیری شوند، در حالی که مدلهای پایه از نسل‌های قبلی استفاده می‌کنند.
زمان‌بندی عرضه و استراتژی: بازی‌نامه جدید برای اپل؟
گزارش‌ها همچنین به احتمال تغییراتی در زمان‌بندی عرضهٔ محصولات اپل برای سال ۲۰۲۶ اشاره دارند. احتمال دارد آیفون ۱۸ پرو و پرو مکس همچنان در پنجرهٔ معمول پاییز معرفی شوند، اما نسخهٔ استاندارد آیفون ۱۸ به اوایل ۲۰۲۷ موکول شود. هم‌زمان، اپل ممکن است آیفون ۱۸e را معرفی کند — مدلی که در نقش یک گزینهٔ اقتصادی مشابه سری SE ظاهر میشود و برای خریداران حساس به قیمت هدف‌گذاری میشود. این عرضهٔ مرحله‌ای میتواند به اپل انعطاف بیشتری برای مدیریت هزینه‌های تولید بدهد و در عین حال فرصت برجسته‌سازی محصولات دیگر مانند آیفون تاشو (iPhone Fold) را فراهم کند.
استراتژی عرضهٔ پلهای میتواند حرکت هوشمندانه‌ای باشد: کاهش ریسک موجودی، امکان تنظیم قیمت بر اساس شرایط بازار و ایجاد روایت‌های بازاریابی مجزای هر محصول. این رویکرد اجازه می‌دهد اپل هزینهها و تقاضا را در بازهٔ زمانی طولانی‌تری متعادل کند و از فشار یک رونمایی کامل و هم‌زمان بکاهد. اما از سوی دیگر، ممکن است مشتریانی که به تقویم سالانهٔ یکدست اپل عادت کرده‌اند را سردرگم و نارضایتی ایجاد کند؛ همچنین رسانه‌ها و دست‌اندرکاران بازار ممکن است واکنش‌ها و تحلیل‌های متفاوتی ارائه دهند که تصویر کلی محصول را پیچیدهتر سازد.
یک جایگزین فنی برای کاهش هزینهها میتواند استفادهٔ ترکیبی از فرایندها باشد: استفادهٔ محدود از گرهٔ ۲ نانومتری تنها در بلوک‌های حساس به عملکرد (مثلاً واحدهای NPU یا CPUهای کوچک) و بهره‌گیری از گرههای ارزان‌تر در بخش‌های دیگر SoC. این راهبرد «انتخاب ترکیبی گره» میتواند هزینه را کاهش دهد و هم‌زمان برخی از مزایای عملکرد را حفظ کند، اما پیاده‌سازی آن نیازمند طراحی پیچیده و زمان‌بندی هماهنگ بین تیم‌های فنی و تولید است.
افزایش عملکرد در برابر فشار قیمت
یک نکتهٔ مثبت این است که حرکت به سمت ۲ نانومتری باید بهبودهای قابل‌توجهی در کارایی و عملکرد فراهم کند — عمر باتری طولانی‌تر، حفظ سرعت بالاتر CPU برای بازه‌های زمانی طولانی‌تر و فضای بیشتر برای قابلیت‌های مبتنی بر هوش مصنوعی روی دستگاه. برای بسیاری از کاربران این ارتقاها قانع‌کننده خواهند بود، به‌ویژه در صنایعی که تجربهٔ کاربری و عمر باتری معیارهای کلیدی خرید هستند.
با این حال، رقبا مانند اوپو و شیائومی معمولاً سخت‌کوشانه سخت‌افزار سطح بالا را با قیمت‌های رقابتی عرضه می‌کنند؛ بنابراین اپل و سامسونگ باید دلیل منطقی و ملموسی برای دریافت هر گونه پریمیوم ارائه کنند. این میتواند شامل بهبودهای ملموس در عمر باتری، توان محاسباتی AI در دستگاه (برای پردازش تصویر، ترجمهٔ آنی، یا پردازش صوتی) و تجربهٔ یکپارچهٔ نرم‌افزاری-سخت‌افزاری باشد که مصرفکننده حاضر به پرداخت مابه‌التفاوت برای آن شود.
از منظر فنی، گرهٔ ۲ نانومتری امکان افزایش تراکم ترانزیستور و کاهش توان مصرفی را فراهم می‌آورد که به توسعهٔ واحدهای پردازش عصبی (NPU) قویتر، واحدهای گرافیکی پیشرفتهتر و توانایی اجرای مدلهای ML بزرگ‌تر روی خودِ دستگاه کمک می‌کند. اجرای بیشتر پردازش‌های AI روی دستگاه به پاسداری از حریم خصوصی و کاهش نیاز به ارسال داده‌ها به ابر منجر میشود — مزایایی که میتواند در استراتژی قیمت‌گذاری و برندینگ نقش داشته باشد.
در نهایت، سال ۲۰۲۶ میتواند نقطهٔ عطفی باشد: نه صرفاً یک به‌روزرسانی مشخصات، بلکه آزمونی از میزان تمایل مصرف‌کنندگان به پرداخت برای سیلیکون پیشرفته. آیا بهبود در عمر باتری و سرعت میتواند توجیه افزایش قیمت باشد؟ برای گروهی از خریداران پاسخ مثبت خواهد بود؛ برای دیگران، قیمت و ارزش کلی محصول تعیین‌کننده خواهد بود. شرکتها باید این تمایلات را با داده‌های بازار و تست حساسیت قیمت ترکیب کنند تا استراتژی مناسبی اتخاذ کنند.
از منظر زنجیرهٔ تأمین، تولیدکنندگان بزرگ تراشه ممکن است برای مهار تأثیر قیمت، قراردادهای چندساله با مشتریان عمده تنظیم کنند یا گزینه‌های تامین متنوعی پی‌ریزی کنند. همچنین ممکن است بازیگران کوچکتر بازار یا برندهای میان‌رده به دنبال جایگزین‌هایی مانند بهبود طراحی نرم‌افزار یا استفاده از تراشه‌های قبلی با قیمت کمتر برای مدلهای اقتصادی‌تر باشند. در مجموع، ترکیب تصمیمات فنی، اقتصادی و بازاریابی تعیین خواهد کرد که چگونهِ بازار موبایل به این شوک قیمت تراشه واکنش نشان می‌دهد.
در کوتاه‌مدت، مصرف‌کنندگان و فروشندگان باید انتظار نوسانات قیمتی و استراتژی‌های متنوع عرضه را داشته باشند. در بلندمدت، اگر بهره‌وری تولید و راندمان ویفرها بهبود یابد، بخشی از فشار قیمتی کاهش خواهد یافت و فناوری‌های جدید میتوانند با هزینهٔ کمتر در دسترس قرار گیرند. تا آن زمان، توانایی شرکتها در مدیریت هزینهها و ارائهٔ ارزش ملموس به خریداران، عامل تعیین‌کنندهٔ رقابت خواهد بود.
منبع: gizmochina
نظرات
داوین
یه کم اغراق شده بنظر میاد، ۲ نانومتر خوبه ولی اپل همیشه هزینه رو مستقیم روی مشتری نمیندازه بی‌دلیل، امیدوارم این‌بار هم راه بهتری داشته باشن
ابرچرخ
استراتژی عرضه پلهای هوشمنده، اما مصرفکننده ها گاهی گیج میشن خصوصا اگر قیمت‌ها نامنظم باشه. باید شفاف باشند
آرش
تو تامین قطعات کار کردم، وقتی یه جزء گرون میشه کل زنجیره تحت فشار میره. اپل شاید پرو رو نگه داره و پایه رو عقب بندازه، ولی خریدارای کم‌درآمد آسیب می‌بینن
لابکور
این گزارش واقعیه یا شایعه؟ ۵۰٪ افزایش خیلی زیاده، اگه راندمان سریع بهتر نشه اوضاع پیچیده میشه…
کوینیار
معقولِ؛ اگه قیمت ویفر ۵۰٪ بره بالا، طبیعیه گوشی هم گرون‌تر بشه. اما اپل می‌تونه بخشی رو خودش تحمل کنه یا قیمت رو ببره بالا؟
دیتاو
وای… یعنی آیفون ۱۸ می‌خواد حسابی گرون‌تر بشه؟ نگرانم برای میان‌رده‌ها، اپل باید یه توجیه قانع‌کننده داشته باشه
ارسال نظر