5 دقیقه
آماده‌سازی پزشکی برای اعماق فضا: اهمیت هوش مصنوعی
با گسترش ماموریت‌های انسانی از مدار پایین زمین به سمت ماه و مریخ، شیوه ارائه مراقبت‌های پزشکی باید از اتکا به حمایت‌های زمینی به راه‌حل‌های مستقل تغییر پیدا کند. در ایستگاه فضایی بین‌المللی، فضانوردان از مشاوره‌های زنده با کنترل ماموریت، ارسال مکرر دارو و امکان بازگشت به زمین در بازه زمانی چند ماهه برخوردار هستند. اما اکتشافات آتی بر سطح ماه و مریخ، با تاخیرهای طولانی ارتباطی، فرصت‌های محدود برای تامین مجدد و دسترسی کم به پزشک در فضا روبرو خواهند شد. به منظور رفع این شکاف، ناسا و گوگل با همکاری یکدیگر در حال توسعه یک دستیار پزشکی مبتنی بر هوش مصنوعی به صورت نمونه اولیه هستند تا در صورت نبود پزشک یا زمانهای ارتباطی محدود از خدمه فضانوردان پشتیبانی کند.
دستیار دیجیتال پزشکی خدمه (CMO-DA) چیست؟
دستیار دیجیتال پزشکی خدمه یا CMO-DA، ابزاری بالینی چندوجهی است که توانایی تحلیل گفتار، متن و تصویر را دارد و برای راهنمایی در تشخیص و درمان در شرایط فضایی طراحی شده است. این سیستم در محیط Vertex AI گوگل کلود اجرا میشود و تلفیقی از مدل‌های یادگیری ماشین، منطق پشتیبان تصمیمگیری بالینی و رابط کاربری بهینه‌شده برای محیط‌های محدود است. مالکیت کد منبع برنامه متعلق به ناسا بوده و تامین مالی توسعه به صورت اشتراک ثابت‌قیمت در بخش عمومی گوگل انجام میشود که شامل خدمات ابری، زیرساخت و آموزش مدل است.
ویژگیهای اصلی محصول
- ورودی چندوجهی: توانایی دریافت پرسش‌های صوتی، متنی و تصاویر بالینی برای ارزیابی کامل‌تر
- استقرار ابری بومی: بهره‌مندی از Google Vertex AI برای میزبانی مدل‌ها، هماهنگی و دسترسی به مدل‌های شخص ثالث
- طراحی آمادگی آفلاین: توسعه یافته برای عملکرد در زمانهای قطع ارتباط
- منابع داده گسترش‌پذیر: برنامه‌ریزی برای ادغام با تجهیزات پزشکی و تله‌متری
- آگاهی موقعیتی: آموزش مدل با توجه به فیزیولوژی ویژه شرایط فضا مانند میکروجاذبه
اعتبارسنجی، دقت، و نتایج اولیه
ناسا و گوگل عملکرد CMO-DA را در سه سناریوی بالینی مختلف شامل آسیب مچ پا، درد پهلو و گوش‌آزدایی، مورد ارزیابی قرار دادند. هیئتی متشکل از سه پزشک (از جمله یک پزشک-فضانورد) به ارزیابی اولیه، جمع‌آوری سابقه پزشکی، استدلال بالینی و برنامه‌ریزی درمان سیستم امتیاز دادند. آن‌ها طرح‌های درمانی این دستیار را در ۸۸٪ موارد آسیب مچ پا، ۸۰٪ درد گوش و ۷۴٪ درد پهلو به‌درستی تشخیص داده‌اند. این ارقام اولیه نشان‌دهنده رویکرد تدریجی برای ایجاد اعتماد بالینی است.
مقایسه و مزایا
در مقایسه با تله‌مدیسین سنتی، CMO-DA هدف آن است که زمانی که تاخیر یا قطعی ارتباط اجازه مشاوره همزمان نمی‌دهد، پشتیبانی تصمیمگیری خودگردان فراهم کند. برخلاف ابزارهای ساده ارزیابی علائم، این سیستم به طور خاص برای شرایط منحصر به فرد پزشکی فضایی مانند فیزیولوژی تغییر یافته و امکانات محدود آزمایشگاهی تنظیم میشود. از مزایای آن می‌توان به تریاژ سریع، کاهش بار ذهنی برای افسر پزشکی غیرمتخصص خدمه و مسیر مستند برای ادغام تجهیزات بالینی تخصصی و پایگاه‌داده‌ها اشاره کرد.
کاربردها و اهمیت در بازار
کاربردهای اصلی این سامانه در ماموریت‌های با مدت طولانی به ماه و مریخ، سکونتگاه‌های اعماق فضا و مراقبت اضطراری در زمان قطعی ارتباط خواهد بود. استفاده‌های دوم در زمین نیز شامل پزشکی از راه دور در ایستگاههای تحقیقاتی قطبی، سکوهای فراساحلی و مناطق بحرانزده با محدودیت ارتباطی و دسترسی تخصصی میشود. چنانچه این فناوری در مدار معتبر شود، یافته‌ها و الگوریتم‌های توسعه‌یافته می‌توانند به تقویت ابزارهای تله‌هلث تجاری و سامانه‌های پشتیبان تصمیمگیری بالینی در سطح زمین منجر شوند.
نقشه راه، مقررات و گام‌های بعدی
ناسا قصد دارد با افزودن دریافت داده از دستگاه‌ها، گسترش سناریوهای بالینی و آموزش مدل برای آگاهی موقعیتی در میکروجاذبه، پروژه را بهبود دهد. گوگل هنوز درباره اخذ مجوزهای لازم برای بکارگیری نسخه‌های CMO-DA در کلینیک‌های زمینی اظهار نظری نکرده است، اما اعتبارسنجی آن در مدار میتواند به هرگونه درخواست مجوز آینده کمک کند. در حال حاضر، این همکاری بر ایمنی، شفافیت و مالکیت کامل ناسا بر کد و نیازهای ماموریتی تاکید دارد.
جمع‌بندی
دستیار دیجیتال پزشکی خدمه (CMO-DA) ترکیبی استراتژیک از هوش مصنوعی ابری، مدل‌سازی بالینی و طراحی ویژه ماموریت‌های فضایی به شمار می‌رود. با دور شدن هرچه بیشتر ماموریت‌ها از زمین، این نوع دستیارهای هوشمند می‌توانند به ابزارهای حیاتی پشتیبانی خدمه و پیشگام فناوری‌های مراقبت از راه دور و مقاوم در خارج از زمین و حتی در سیاره ما تبدیل شوند.
منبع: techcrunch
.avif)
نظرات