5 دقیقه
پیش‌زمینه: جهشهای KRAS و نیازهای برآورده‌نشده در سرطانهای پانکراس و کولورکتال
سرطانهای پانکراس و کولورکتال جزء مقاوم‌ترین انواع سرطان نسبت به درمان هستند و معمولاً پس از جراحی و درمان‌های معمولی، نرخ بازگشت بالایی دارند. یکی از عوامل اصلی در بسیاری از این موارد، جهش در ژن سرطان‌زای KRAS است، که منجر به تولید پروتئینهای سیگنال‌دهنده غیرطبیعی و تسریع رشد تومور میشود. تقریباً ۹۳ درصد از موارد سرطان پانکراس و حدود ۵۰ درصد سرطان کولورکتال با جهش در KRAS همراه هستند که این ژن را به هدفی ارزشمند برای درمان تبدیل کرده‌است. واکسنهای ایمنی‌درمانی که سیستم ایمنی را برای شناسایی و حذف سلولهای دارای جهش KRAS آموزش می‌دهند، در صورت ایجاد پاسخ قوی و پایدار از سلولهای T ضد تومور، می‌توانند از عود بیماری کاسته و بقای بیماران را افزایش دهند.
طراحی مطالعه و سازوکار عملکرد ELI-002 2P
ELI-002 2P یک واکسن پپتیدی آماده مصرف است که هدف آن تحریک سلولهای T نسبت به انواع شایع جهش‌یافته پروتئین KRAS می‌باشد. در حالیکه واکسنهای شخصیسازیشده باید مطابق با جهشهای هر بیمار جداگانه ساخته شوند، واکسنهای عمومی و «آماده مصرف» همچون ELI-002 2P برای کاربرد وسیع‌تر بالینی استانداردسازی شده‌اند. این واکسن با ترکیب پپتیدهای خاص KRAS و یک سیستم انتقال که آنتیژن را مستقیماً به غدد لنفاوی که محل تجمع سلولهای ایمنی هستند، می‌فرستد، تلاش میکند تا پاسخ متمرکز و نیرومند سلولهای T خاص KRAS را ایجاد کند.
در ارزیابی اولیه بالینی، بیمارانی وارد مطالعه شدند که جراحی برداشت تومور اولیه را گذرانده اما نشانه‌هایی مبنی بر خطر بالای عود بیماری داشته‌اند. شرکتکنندگان شامل ۲۰ نفر پس از جراحی پانکراس و ۵ نفر پس از برداشت تومور کولورکتال بودند. این مطالعه شامل تزریق‌های مکرر واکسن و بررسی‌های ایمنی‌شناختی برای سنجش پاسخ سلولهای T و پیگیری‌های بالینی برای ثبت بقای بدون عود و بقای کلی بود.
نتایج کلیدی: پاسخ‌های ایمنی و پیامدهای بالینی
نتایج این کارآزمایی امیدوارکننده بود. اکثریت شرکتکنندگان — معادل ۸۴٪ — سلولهای T ویژه پپتیدهای KRAS جهش‌یافته را تولید کردند، که حاکی از تحریک مؤثر ایمنی تطبیقی بود. در ۲۴٪ از بیماران، نشانه‌های قابل اندازه‌گیری از محصولات KRAS مشتق از تومور پس از واکسیناسیون ناپدید شد. در میان ۲۴ نفری که قویترین پاسخ ایمنی را داشتند، ۱۷ نفر تا آخرین پیگیری تعیین‌شده بدون عود باقی ماندند و میانگین مدت پیگیری تقریباً ۲۰ ماه بود.
در کل گروه، میانگین بقای بدون عود ۱۶٫۳۳ ماه و میانگین بقای کلی ۲۸٫۹۴ ماه ثبت شد — که نسبت به انتظارات تاریخی برای این سرطانهای تهاجمی موفق‌تر است. پژوهشگران همچنین نشانه‌هایی یافتند که پاسخ‌های ایمنی ناشی از ELI-002 2P می‌تواند به مواجهه با سایر تغییرات مربوط به سرطان گسترش یابد و این واکنش‌پذیری متقاطع می‌تواند سودمندی درمان را در تومورهای متنوع افزایش دهد.
ایمنی و تحمل‌پذیری
فاز اولیه این مطالعه روی ایمنی و توان تحریک ایمنی واکسن تمرکز داشت. در این جمعیت کوچک هیچ مشکل ایمنی غیرمنتظره‌ای مشاهده نشد و واکسن به طور کلی به خوبی تحمل شد. با این حال، برای بررسی دقیق‌تر عوارض جانبی و ایمنی طولانی‌مدت به مطالعات بزرگتر نیاز است.
پیامدها، دیدگاه کارشناسان و مراحل بعدی
آنکولوژیست‌هایی که در این تحقیق مشارکت داشتند، اهمیت این یافته‌ها را برای تومورهای دارای جهش KRAS مورد تأکید قرار دادند. به گفته یکی از پژوهشگران، تولید یک واکسن استاندارد که بتواند به طور قابل اعتماد سلولهای T ویژه KRAS را ایجاد کند، شاید نحوه مدیریت سرطان‌هایی را که معمولاً پس از جراحی و شیمی‌درمانی بازمی‌گردند، تغییر دهد. از آنجا که ELI-002 2P واکسنی آماده مصرف است، مشکلات زمان‌بَری و هزینه‌های واکسنهای شخصیسازیشده را ندارد و قابلیت مقیاس‌پذیری بهتری برای گروه‌های بزرگتر بیماران دارد.
ادامه تحقیقات ضروری است: انجام کارآزماییهای تصادفی و کنترلشده با جمعیت‌های بزرگتر برای تأیید مزایای بقا، شناسایی بیشترین بهره‌مندان از واکسن، و بررسی ترکیب آن با سایر روش‌های ایمنی‌درمانی یا درمان‌های هدفمند لازم خواهد بود. همچنین مطالعات بیشتر برای شناسایی نشانگرهای زیستی پاسخ‌دهی و امکان توسعه این پلتفرم به دیگر جهشهای سرطان‌زا در دستور کار قرار دارد.
جمع‌بندی
شواهد اولیه نشان میدهد که واکسن آماده مصرف ELI-002 2P با هدف‌گیری غدد لنفاوی می‌تواند به شکل ایمن پاسخ نیرومند سلولهای T علیه سلولهای توموری دارای جهش KRAS ایجاد کند و منجر به نتایجی فراتر از حد انتظار در سرطانهای پانکراس و کولورکتال شود. در صورت اثبات این دستاوردها در مطالعات بزرگتر، این روش می‌تواند به عنوان یک گزینه مقیاس‌پذیر ایمنی‌درمانی برای کاهش عود بیماری و افزایش بقا در بیماران با سرطانهای وابسته به KRAS مطرح شود. این استراتژی همچنین قابلیت گستردهتر واکسنهای سرطان مبتنی بر جهش برای ایجاد ایمنی ضد تومور دقیق و ماندگار را بدون نیاز به فرایندهای زمان‌بر و پرهزینه تولید شخصیسازیشده برجسته میکند.
منبع: nature
.avif)
نظرات