5 دقیقه
خلاصهٔ پیشرفت
یک تیم در Centre de recherche du CHUM (CRCHUM)، وابسته به Université de Montréal، ریزآر‌اِنی‌ای‌ای را شناسایی کرده است که هم علامت‌دهنده و هم حفظ‌کنندهٔ رگ‌های بسیار کوچک (میکروعروق) حیاتی برای عملکرد کلیه است. این مولکول، miR-423-5p، به‌عنوان یک بیومارکر خونی پیشنهادی برای سلامت میکروعروق کلیه مطرح شده و در مدلهای پیشبالینی پس از آسیب حاد به محافظت از مویرگهای پیراتوبولار کمک کرده است. منبع تصویر: Shutterstock
این یافته میتواند تشخیص زودهنگام آسیب میکروعروقی را در افراد در معرض خطر بیماری مزمن کلیه (CKD) ممکن کند و استراتژی‌های درمانی جدیدی را برای محدود کردن افت طولانیمدت عملکرد کلیه پس از رویدادهایی مانند ایسکمی–رفلوراسیون در پیوند یا جراحی‌هایی که موقتاً جریان خون را قطع می‌کنند، پیشنهاد دهد.
پیشینهٔ علمی و کشف
ریزآر‌اِنی‌ای‌ها مولکول‌های کوتاه غیرکدکنندهٔ RNA هستند که بیان ژن‌ها را تنظیم می‌کنند و در خون قابل شناسایی‌اند. تیم CRCHUM سطوح میکروآر‌اِنی‌ای‌های در گردش را در مدلهای حیوانی و نمونههای انسانی غربالگری کرد و miR-423-5p را به‌عنوان شاخصی تکرارشونده از وضعیت میکروعروق در کلیه‌های آسیب‌دیده شناسایی نمود. این کار که در JCI Insight منتشر شده، با رهبری استادان پزشکی Université de Montréal، Marie-Josée Hébert و Héloïse Cardinal، و نقش مؤثر همکار تحقیقاتی Francis Migneault انجام شد.
دکتر Marie-Josée Hébert (چپ) و دکتر Héloïse Cardinal (راست)، پژوهشگران CRCHUM و دارندگان کرسی Shire در نفرولوژی، پیوند کلیه و باززایی، این مطالعه را همراه با همکار تحقیقاتی Hébert، Francis Migneault (مرکز)، هم‌نویس کردند. منبع تصویر: CHUM
مویرگهای پیراتوبولار رگ‌های میکروسکوپی هستند که اطراف لوله‌های کلیه را فرا گرفته و برای دفع مواد متابولیک و رساندن اکسیژن و مواد مغذی ضروری‌اند. از دست رفتن یا رقیق‌شدن این مویرگ‌ها نشانه‌ای از پیشرفت CKD است و ارتباط نزدیکی با افت طولانیمدت عملکرد کلیه دارد. تا کنون، پزشکان بیومارکر گردشی قابل‌اعتمادی برای ارزیابی غیرتهاجمی این نوع آسیب میکروعروقی در اختیار نداشتند.
شواهد: مدلهای حیوانی و نمونههای پیوند انسانی
پژوهشگران ابتدا مشاهده کردند که سطوح گردش‌کنندهٔ miR-423-5p در موش‌ها پس از ایجاد آزمایشی آسیب حاد کلیه دچار تغییر می‌شود. این مشاهدات پیشبالینی سپس با استفاده از نمونههای خون 51 دریافتکنندهٔ پیوند کلیه که از بانک زیستی پیوند CHUM در دسترس بود، تأیید شد. همبستگی‌های بالینی نشان داد که اندازهگیری miR-423-5p وضعیت میکروعروق کلیه را منعکس می‌کند و میتواند تغییرات پس از مداخلات را ردیابی کند.
نکتهٔ مهم این است که آزمایش‌های درمانی در موش‌ها نشان داد تزریق miR-423-5p پس از آسیب کلیه، مویرگهای پیراتوبولار را حفظ کرده و آسیب بافتی بعدی را کاهش میدهد. در حالی که تزریق مستقیم به پیوند در حین عمل جراحی امکان‌پذیر است، تحویل سیستمیک و هدفگیری عضو هنوز چالش‌های فنی دارد. تیم در حال بررسی پلتفرم‌های تحویلی — از جمله حاملهای نانوذرهای، پرفیوژن موضعی در حین پیوند یا کوکتلهای میکروآراِنیای — برای رساندن مؤثر miR-423-5p به کلیهٔ بیماران است.
پیامدهای بالینی، کاربردهای گسترده‌تر و گام‌های بعدی
یک آزمایش خون تأییدشده مبتنی بر miR-423-5p میتواند نظارت حول‌عمل و مدیریت بلندمدت را برای گروههای پرخطر تغییر دهد: دریافتکنندگان پیوند، سالمندان و افرادی که تحت جراحی‌های قلبی-عروقی یا عروقی قرار می‌گیرند که قطع جریان خون در آن‌ها شایع است. تشخیص زودهنگام تضعیف میکروعروق به پزشکان اجازه میدهد تا تنظیمات ایمونوساپرسیو، مراقبت‌های پیرواپراتیو یا شروع درمان‌های محافظ میکروعروقی را زودتر انجام دهند.
فراتر از نفرولوژی، محققان به کاربرد احتمالی برای سایر شرایطی اشاره می‌کنند که در آن‌ها از دست رفتن رگ‌های کوچک نقش بیماری‌زا دارد، مانند نارسایی قلبی، بیماری‌های ریوی و برخی اختلالات نورودژنراتیو مرتبط با پیری. پروژه‌های جاری در CRCHUM، از جمله کار روی میکروعروق ریوی، درصدد هستند تا بررسی کنند آیا نشانه‌های میکروآراِنیای مشابه در ارگان‌های دیگر نیز کاربرد دارد یا خیر. همچنین بانک زیستی CHUM امکان انجام تحلیل‌های بازنگرانه را فراهم می‌کند تا مشخص شود آیا داروهای معمولاً پس از پیوند تجویز شده، بر سلامت مویرگ‌ها تأثیر دارند یا نه.
دیدگاه کارشناسی
دکتر Elena Park، پژوهشگری در حوزه نفرولوژی که با این مطالعه همکاری نداشته، اظهار می‌دارد: «شناسایی یک نشانگر گردش‌کننده که سلامت مویرگهای پیراتوبولار را منعکس کند، گامی مهم است. اگر اعتبارسنجی miR-423-5p در مجموعه‌های بزرگ‌تر حفظ شود، می‌توان آن را در روندهای پیوند و مراقبت پیرواپراتیو گنجاند. نتایج درمانی در موش‌ها امیدوارکننده است، اما روش‌های تحویل و ایمنی در انسان برای ترجمه بالینی حیاتی خواهند بود.»
نتیجه‌گیری
شناسایی miR-423-5p توسط تیم CRCHUM به‌عنوان هم یک بیومارکر و هم یک عامل محافظ برای میکروعروق کلیه، پیشرفتی بی‌سابقه در نفرولوژی میکروعروقی را نشان میدهد. این کشف دو مسیر را پیش روی پژوهشگران می‌گذارد: توسعهٔ آزمایش‌های خونی برای تشخیص زودهنگام آسیب میکروعروقی و پیگیری رویکردهای تحویل هدفمند برای حفظ مویرگ‌ها و کند کردن پیشرفت به سوی بیماری مزمن کلیه. اعتبارسنجی بیشتر در گروههای بزرگ‌تر بیمار و طراحی سیستم‌های ایمن و هدف‌گیرندهٔ عضو تعیین خواهد کرد که این بینش علمی با چه سرعتی به ابزار بالینی تبدیل می‌شود.
منبع: scitechdaily
.avif)
نظرات