7 دقیقه
ادای احترام شبکه ABC به خالق فرانسوی HPI نیکلاس ژان
در پایان قسمت هفتم سریال پروسیجورال شبکه ABC با عنوان High Potential، تصویر ساده و تاثیرگذاری روی صفحه نقش بست که عبارت یادبود نیکلاس ژان را نشان می‌داد. این ادای احترام به درگذشت ناگهانی نویسنده و هم‌آفریننده فرانسوی سریال اصلی HPI اشاره داشت؛ همان اثری که منجر به اقتباس آمریکایی با بازی کیتلین اولسون شد و حالا به عنوان High Potential از شبکه ABC پخش می‌شود. این اشاره کوتاه اما مؤثر، توجه عموم و رسانه‌ها را معطوف به مسئله‌ای مهم کرد: نقش خالقان و نویسندگان در خلق فرمت‌های جهانی تلویزیونی و ضرورت به رسمیت شناختن سهم فرهنگی و خلاقانه آنها.
نیکلاس ژان که در تاریخ 29 سپتامبر درگذشت، پیش از آن به عنوان یکی از نام‌های شناخته‌شده در تلویزیون فرانسه مطرح شده بود. او همراه با استفان کاریه و آلیس چگاری-بروگنو HPI: Haut Potentiel Intellectuel را خلق کرد؛ مجموعه‌ای که در سال 2021 به روی آنتن رفت و خیلی زود در فرانسه مورد توجه قرار گرفت و مورد علاقه تماشاگران و منتقدان قرار گرفت. موفقیت داخلی این سریال و واکنش بین‌المللی نسبت به آن باعث شد تا چندین بازار خارجی، از جمله بازار ایالات متحده، به اقتباس از فرمت فرانسوی علاقه‌مند شوند. در نتیجه، نسخه‌ای برای Hulu با عنوان HIP: High Intellectual Potential تولید شد و در کنار آن شبکه ABC نیز نسخه خود را با نام High Potential عرضه کرد که هرکدام به نوبت تلاش کردند تا عناصر اصلی سریال فرانسه را در قالبی مناسب برای مخاطب محلی بازتعریف کنند.
از فرانسه تا آمریکا: چرا فرمت‌ها از مرزها فراتر رفتند
تصمیم برای ذکر نام ژان در تیتراژ نشان‌دهنده یک روند بزرگ‌تر در صنعت تلویزیون است؛ روندی که در آن شبکه‌های آمریکایی و سرویس‌های استریم به طور روزافزون به دنبال فرمت‌های بین‌المللی هستند تا صداها و نگاه‌های متفاوتی را به مخاطب عرضه کنند. نمونه‌هایی مانند The Bridge و The Returned پیش از این مسیر عبور از مرزها را طی کرده و برای بینندگان آمریکایی بازطراحی شده‌اند. ترکیب منحصر به فرد HPI از معمای شخصیت‌محور، طنز ظریف و شخصیتی اصلی که همزمان با مادری و توانایی‌های شناختی غیرمتعارف دست‌وپنجه نرم می‌کند، به‌ویژه برای فضای کنونی تولیدات تلویزیونی مناسب به نظر آمد؛ فضایی که به دنبال تنوع در روایت و کشش‌های نوآورانه در ژانر پلیسی-معمایی است.
در نسخه ABC، شخصیت مورگان گلروی با بازی کیتلین اولسون تصویری از مادری تنها و در عین حال باهوش و غیرمرسوم ارائه می‌دهد؛ شخصیتی که ترکیبی از حساسیت انسانی، طنز و توانایی‌های فکری بالا را همزمان به صحنه می‌آورد. بازیگران مکملی مانند دنیل سونجاتا، جاویسیا لسلی، دنیز آکدنیز، امیره جی، متیو لمب و جودی ریز حضور دارند که با توازن نقش‌ها و دینامیک گروهی، بافت داستانی را غنی‌تر می‌کنند. در فصل دوم نیز ورود استیو هویی به عنوان کاپیتان جدید حوزه پلیسی، جسی واگنر، تنوع و پیچیدگی روابط بین شخصیت‌ها را افزایش داده و فرصت‌هایی برای توسعه داستانی و کشف لایه‌های تازه شخصیت‌ها فراهم آورده است. این تغییرات نشان می‌دهد که چگونه اقتباس‌ها می‌توانند هم وفادار به منابع اصلی باشند و هم فضای جدیدی برای خلاقیت و تطبیق با ذائقه مخاطب محلی ایجاد کنند.
واکنش فعالان صنعت و هواداران در شبکه‌های اجتماعی به این ادای احترام سریع و گسترده بود. بسیاری از چهره‌های حرفه‌ای در عرصه فیلم و تلویزیون اعلام کردند که مشاهده چنین حرکاتی برای قدرشناسی از نویسندگان و خالقان فرمت‌ها ضروری است، بخصوص در دورانی که تولیدات بین‌المللی و همکاری‌های فرامرزی رو به افزایش است. انجمن نویسندگان فرانسوی SACD به صورت رسمی درگذشت ژان را تسلیت گفت و از پیشرفت سریع او در صنعت، مسیر خودآموزانه‌اش و روح همکارانه‌ای که در همکاری با دیگر نویسندگان نشان می‌داد، تمجید کرد؛ ویژگی‌هایی که به گفته این گروه، در شکل‌گیری نوآوری‌ها و زبان داستانی HPI نقش اساسی داشته‌اند.
برای تماشاگران، این لحظه یادآوری مهمی بود که اقتباس‌ها تنها یک ایده یا طرح کلی را منتقل نمی‌کنند بلکه میراث خلاقانه‌ای را از صاحبان اصلی اثر به ارث می‌برند. DNA سریال HPI — شامل طنز مشخص، همدلی نسبت به شخصیت‌ها و اشتیاقی برای روایت‌های جنایی بدیع — ریشه در کار نیکلاس ژان دارد و حتی زمانی که ABC برای جذب مخاطبان گسترده‌تر برخی عناصر را به گونه‌ای بازآرایی می‌کند، روح و هویت اولیه اثر همچنان پابرجاست. این نکته برای کسانی که به اقتباس‌های تلویزیونی علاقه دارند اهمیت دارد، زیرا قرار نیست نسخه‌های جدید صرفاً کپی‌هایی بدون هویت باشند؛ بلکه می‌توانند نشانه‌هایی از سنت‌های خلاقانه بومی را با ویژگی‌های بازار جدید ترکیب کنند.
فراتر از صرفاً افزودن نام در تیتراژ، این ادای احترام نشان می‌دهد که فرمت‌های تلویزیونی چگونه سفر می‌کنند، تکامل می‌یابند و چرا مالکیت فکری و مرجعیت خالقان در عصر تبادل جهانی محتوا اهمیت پیدا کرده است. گفتگو پیرامون حقوق نویسنده، نسبت میان اقتباس و خلاقیت اصلی، و شکل‌های مختلف مشارکت بین‌المللی در تولید محتوای تلویزیونی، اکنون در کانون توجه قرار دارد. کسانی که شیفته درام‌های پروسیجورال و معماهای شخصیت‌محور هستند احتمالاً هر دو نسخه فرانسوی و آمریکایی HPI را مفید خواهند یافت: نسخه فرانسوی به خاطر بافت فرهنگی و زبان روایی‌اش ارزش مطالعاتی و هنری دارد، و نسخه آمریکایی به دلیل تمرکز بر ستاره‌محوری و آشنایی ژانری برای مخاطب توده جذابیت پیدا می‌کند.
نکته‌ای که این ادای احترام یادآور می‌شود ساده اما قدرتمند است: دیده‌شدن و ارج نهادن به افراد پشت صحنه، به ویژه نویسندگان و خالقان، نه تنها رسم ادب حرفه‌ای است بلکه بخشی از حفظ تاریخچه خلاقیت تلویزیونی به حساب می‌آید. در سطح صنعتی، این نوع اعلام‌ها می‌تواند راهگشا باشد تا قراردادهای اقتباس، اعتباردهی‌ها و نحوه توزیع سودهای ناشی از فروش فرمت‌ها بازنگری شوند تا سهم واقعی خالقان اصلی بهتر منعکس شود. رسانه‌ها، تهیه‌کنندگان و تماشاگران با افزایش آگاهی نسبت به این مسائل می‌توانند در تعیین استانداردهای جدید در تعاملات بین‌المللی نقش ایفا کنند.
یک اشاره آرام بر صفحه نمایش — اما پیامی بلند و واضح درباره احترام، اقتباس و رشته‌های خلاقه‌ای که تلویزیون بین‌المللی را به هم پیوند می‌دهند. این رخداد یادآور اهمیت نگهداری میراث هنری در کنار نوآوری بازار است و این که هر نسخه جدید از یک فرمت، حامل بخشی از تاریخچه و هویت خالق(گان) اصلی هم خواهد بود. در نهایت، تماشاگران و منتقدان باید همراه با لذت بردن از روایت‌های تازه، به پیشینه خالقان و مسیرهای توسعه آثار اصلی نیز توجه کنند و قدردانی نشان دهند.
منبع: deadline
نظرات
نووا_ر
یادآوری مهمیه؛ اقتباس ها روح اصلی رو میارن ولی ارزش خالق باید حفظ بشه، نگاه متعادل و حساب‌شده لازمه.
پمپزون
حرکت قشنگیه اما یه جورایی احساس می‌کنم سمبلیه، باید دنبال تغییرات ساختاری باشیم نه فقط نوشته روی صفحه. کمی اغراق؟!
مهدی
تو کارهای منم نویسنده‌ها معمولا پشت پرده‌ان، دیدن همچین احتراماتی امیدبخشه. ولی کاش حقوق و سهم‌ها هم واقعی عوض شه
بیونیکس
اسمش تو تیتراژ گذاشتن نشون‌دهنده چیه واقعا؟ یعنی قراردادها و سهم خالقان قراره تغییر کنه یا نمایشیِ فقط...؟
رودکس
وااای، خیلی تأثیرگذار بود دیدن نام ژان روی صفحه؛ یادش همیشه زنده بمونه، واقعاً قلبم لرزید.
ارسال نظر