8 دقیقه
دادستانهای کرهجنوبی ده نفر را به اتهام سرقت و انتقال دانش فنی تولید DRAM کلاس ۱۰ نانومتری سامسونگ به شرکت چینی ChangXin Memory Technologies (CXMT) متهم کردهاند. این پرونده نشان میدهد چگونه اسرار ارزشمند نیمههادیها میتوانند از آزمایشگاهها خارج شده و در خارج از کشور بازتولید شوند که پیامدهای اقتصادی و امنیتی قابل توجهی به دنبال دارد.
چگونگی رخداد نشت اطلاعات
سامسونگ پس از تقریباً پنج سال تحقیق و توسعه و سرمایهگذاری حدود ۱.۶ تریلیون وون کره، در فوریه ۲۰۱۶ تولید انبوه حافظه DRAM کلاس ۱۰ نانومتری را آغاز کرد. دادستانها میگویند که گامهای حیاتی فرایندی — که توسط سامسونگ و دولت سئول بهعنوان فناوری هستهای ملی و اسرار تجاری شناخته میشود — بهصورت سیستماتیک توسط افراد داخلی کپی و به CXMT منتقل شده است.
الگوی سرقت و انتقال دانش فنی
تحقیقات نشان میدهد یک کارمند سابق سامسونگ صدها مرحله از فرایند ۱۰ نانومتری را بهصورت دستی رونویسی کرده و آن مطالب را به یک رئیس دپارتمان سابق سامسونگ که به CXMT منتقل شده بود، داده است. این گروه بهمنظور پنهانکاری از شرکتهای پوششی استفاده میکردند، بارها محل دفاتر خود را تغییر دادند و حتی رمزها و زبانهای کدگذاریشدهای برای پنهان کردن ارتباطات و فرار از نظارت طراحی کردند.
این الگو شامل چند عنصر بود که در سایر پروندههای سرقت مالکیت فکری نیز دیده شده است: دسترسی داخلی به اسناد حساس، انتقال فیزیکی یا دیجیتال اطلاعات، استفاده از واسطهها و شرکتهای پوششی، و تلاش برای تطبیق اسناد به ابزارها و تجهیزات مقصد.
تطبیق فناوری با تجهیزات چینی
بین سالهای ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۳، مستندات فرایندی سرقتشده توسط مهندسان CXMT اصلاح شد تا با تجهیزات تولید چینی سازگار شود. این تطبیق شامل تغییر در پارامترهای فرایندی، تنظیمات تجهیزات لیتوگرافی و پاکسازی، و تطابق با زنجیره تأمین بومی قطعات و مواد بود که امکان تولید حافظه DRAM کلاس ۱۰ نانومتری توسط CXMT را از سال ۲۰۲۳ فراهم کرد.
تطبیق دانش فنی به این معنا نیست که فرایند یکبهیک کپی شده، بلکه محتوای سرقتشده قالبی برای انتقال تجربه و شتاب در توسعه فراهم کرده است. مهندسان مقصد معمولاً باید گامهای فرایندی را برای دستگاهها، پوششها و سیستمهای کنترلی محلی بازطراحی کنند؛ اما وجود دستورالعملها و توالیهای عملیاتی سرقتشده میتواند زمان و هزینه توسعه را بهطور چشمگیری کاهش دهد.
برآورد خسارت اقتصادی
دادستانها تخمین زدهاند که این سرقت مالکیت فکری برای سامسونگ حدود ۵ تریلیون وون هزینه داشته است و ممکن است پیامدهای اقتصادی گستردهتری معادل چندین ده تریلیون وون برای اقتصاد کرهجنوبی در پی داشته باشد. این برآوردها شامل از دست رفتن درآمد بازار، هزینههای تحقیق و توسعه انجامشده، کاهش مزیت رقابتی و پیامدهای بلندمدت برای زنجیرههای تأمین صنعتی میشود.
پیامدهای حقوقی و نگرانیهای امنیت ملی
دفتر دادستانی مرکزی منطقه سئول، ده نفر را تحت قوانین حمایت از اسرار تجاری و فناوری صنعتی کیفری کرده است. پنج متهم از جمله کارکنان سابق سامسونگ با قرار بازداشت کیفرخواستی شدهاند؛ پنج متهم دیگر از جمله اعضای تیمهای توسعه CXMT بدون بازداشت کیفرخواست دریافت کردند.
قوانین و مقررات مورد استناد
پرونده تحت شمول قوانین مربوط به حفاظت از اسرار تجاری، سرقت مالکیت معنوی و قوانین مرتبط با انتقال غیرمجاز فناوری مطرح شده است. در بسیاری از حوزههای قضایی، نقض اسرار تجاری میتواند هم مجازات کیفری و هم دعاوی مدنی برای جبران خسارت ایجاد کند؛ در این پرونده نیز مقامات تاکید کردند که اقدامات قاطع علیه نشتهای فرامرزی که امنیت فناوری و اقتصاد ملی را تهدید میکنند، دنبال خواهد شد.
اقدامات اجرایی و نظارتی
مقامات اعلام کردهاند که پرونده نشانگر جدیت موضوع برای کشوری است که بخش نیمههادی آن سهم بزرگی از صادرات را تشکیل میدهد. دادستانها قول دادهاند که در برابر نشتهای خارج از کشور که به امنیت فناوری و اقتصاد ملی لطمه میزنند، برخورد سختی داشته باشند، و این اقدام نشانهای از تشدید نظارت بر جابهجایی کارکنان کلیدی، قراردادهای کاری و انتقال فناوری در صنعت نیمههادی است.
دولتها و شرکتها در سراسر جهان در حال تقویت زنجیرههای تأمین و سختگیرانهتر کردن کنترلهای صادرات هستند؛ این پرونده واقعیتی را برجسته میکند: تخصص پیشرفته ساخت تراشه یک دارایی راهبردی است و حفاظت از آن به یک اولویت ملی فوری تبدیل شده است.
ابعاد امنیت ملی و سیاسی
فراتر از جنبههای مالی، پرونده نگرانیهای امنیتی و ژئوپلیتیکی را نیز نشان میدهد. دستیابی کشورها یا شرکتهای رقیب به فناوری پیشرفته نیمههادی میتواند تعادل قدرت در بازار جهانی تراشهها را تغییر دهد، ظرفیتهای صنعتی ملی را تحتالشعاع قرار دهد و به رقابت استراتژیک بین قدرتهای اقتصادی دامن بزند.
از دیدگاه سیاستگذاری، این نوع پروندهها دولتها را به بازنگری سیاستهای مهاجرتی ماهر، روابط کاری بینالمللی پژوهشگران و چارچوبهای همکاری صنعتی-آکادمیک وادار میکند تا از انتقال ناخواسته فناوری حساس جلوگیری کنند.
تحلیل فنی: چرا DRAM ۱۰ نانومتری مهم است
تولید DRAM در گرههای نزدیک به ۱۰ نانومتر شامل مجموعهای از فرایندهای حسّاس مانند لیتوگرافیِ دقیق، کنترل آلودگی، فرآیندهای شیمیاییِ پاکسازی و کنترل ضخامت لایههای نازک است. پیشرفت در این حوزه باعث افزایش چگالی حافظه، کاهش مصرف انرژی و بهبود عملکرد میشود که برای بازارهایی مانند سرورها، مراکز داده و دستگاههای موبایل حیاتی است.
چالشهای مهندسی در گرههای ۱۰ نانومتری
در مقیاسهای نانومتری، حتی تغییرات کوچک در پارامترهای فرایند میتواند به افت بازده تولید یا افزایش نرخ خرابی منجر شود. بخشهای حساس عبارتاند از:
- لیتوگرافی: دقت در الگوگذاری و همترازی لایهها برای دستیابی به هندسه مطلوب.
- شیمی فرایند: نگهداری ترکیبهای شیمیایی و زمانبندی دقیق برای تشکیل ساختارها.
- مصنوعات و تجهیزات: تطبیق دستورالعملهای فرایندی با محدودیتهای تجهیزاتی و ابزارهای ثالث.
- کنترل کیفیت: تستهای پیوسته برای تضمین پایداری دیاگرم حافظه و بازده عملکرد.
داشتن مجموعهای از دستورالعملهای فرایندی که بهدرستی تدوین شدهاند، میتواند بهسرعت چرخه توسعه را کوتاه کند؛ بنابراین دسترسی غیرمجاز به این مستندات بهعنوان یک مزیت رقابتی فوری عمل میکند.
پیامدها برای صنعت نیمههادی و توصیهها
تقویت حفاظت از مالکیت فکری
شرکتهای پیشرو باید سرمایهگذاری در حفاظت از مالکیت فکری و امنیت اطلاعات را افزایش دهند. این شامل پیادهسازی سیاستهای دسترسی محدود، ذخیرهسازی رمزگذاریشده، ممیزیهای منظم و آموزش کارکنان درباره خطرات افشای اطلاعات حساس است. همچنین قراردادهای کاری باید شامل بندهای محافظت از اسرار تجاری و محدودیتهای لازم برای انتقال دانش فنی باشد.
نظارت بر جابهجایی نیروی انسانی
حرکت افراد کلیدی بین شرکتها و کشورها نیازمند شفافیت و بررسی قراردادها است. توصیه میشود شرکتها هنگام استخدام افراد از شرکتهای رقیب، دورههای «خنثیسازی» شامل بررسی مفاد قراردادهای قبلی، تعهدات قانونی و اعمال محدودیتهای رقابتی را در نظر بگیرند. دولتها نیز میتوانند با ایجاد سازوکارهایی برای ثبت انتقال فناوران حساس، ریسکهای احتمالی را کاهش دهند.
تعامل بینالمللی و سیاستگذاری
با افزایش رقابت در فناوری نیمههادی، همکاریهای بینالمللی در زمینه حفاظت از مالکیت فکری و استانداردسازی مقررات صادرات فناوری ضروری به نظر میرسد. هماهنگی در سطح بیندولتی میتواند به جلوگیری از استفاده از راههای فرعی برای انتقال فناوری و ارائه مکانیزمهای قضایی قویتر برای موارد نقض کمک کند.
جمعبندی و چشمانداز
پرونده سرقت و انتقال دانش فنی تولید DRAM ۱۰ نانومتری سامسونگ به CXMT نمونهای از چالشهای نوظهور در تقاطع فناوری، اقتصاد و امنیت ملی است. این اتفاق بر اهمیت حفاظت از مالکیت فکری، لزوم تقویت نظارت بر جابهجایی نیروی انسانی و ضرورت بازنگری در سیاستهای صنعتی تاکید میکند. حفاظت از دانش پیشرفته ساخت تراشه نه تنها یک مسأله شرکتی، بلکه یک موضوع راهبردی است که نیاز به اقدامات هماهنگ دولتی و صنعتی دارد.
با توجه به روند جهانی پیوستگی و حساسیت زنجیرههای تأمین نیمههادی، شرکتها و دولتها چارهای جز تقویت سازوکارهای حفاظتی و نظارتی ندارند. در نهایت، تضمین رقابت سالم و حفاظت از نوآوریهای فناورانه، هم از منظر اقتصادی و هم امنیت ملی اهمیت حیاتی دارد.
منبع: sammobile
ارسال نظر