9 دقیقه
آژانس فضایی ناسا یک تمرین کامل شمارش معکوس (dress rehearsal) برای ماموریت آرتمیس II را در مرکز فضایی کندی همزمان با پایان سال 2025 به پایان رساند — شبیهسازی تقریباً کاملی که ساعت را در T-۳۰ ثانیه متوقف کرد. با بازه پرتابی در آوریل 2026 در تقویم، مهندسان، کنترلکنندگان پرواز و خدمه چهار نفره مراحل یکپارچهای را مرور کردند که روند انجام عبور سرنشیندار از کنار ماه را هدایت خواهد کرد.
چرا این تمرین اهمیت دارد: تأیید جدول زمانی و هماهنگی تیمی
فشار سالها طراحی، آزمایش و یکپارچهسازی هنگامی که در قالب یک دنباله زمانی دقیق فشرده میشود قابل تصور است. هدف یک آزمایش نمایش شمارش معکوس همین است: تأیید جدول زمانی پرتاب، اجرای تمرینی رویههای خدمه و زمین در شرایطی نزدیک به واقعیت، و آشکار کردن هر خلأ در ارتباطات، کنترل محیطی یا پاسخهای سامانههای پشتیبانی زیستی پیش از ترک سکوی پرتاب. برای آرتمیس II — نخستین ماموریت ناسا که از زمان آپولو انسان را فراتر از مدار نزدیک زمین (LEO) خواهد برد — میزان ریسک و اهمیت بسیار بالاست. موشک سیستم پرتاب فضایی (Space Launch System یا SLS) و فضاپیمای اوریون باید با هماهنگی بینقص کار کنند تا از مأموریتی تقریباً 10 روزه پشتیبانی کنند که فضانوردان را دورتر از زمین میبرد تا رکورد فاصلهٔ ماموریتهای سرنشیندار معاصر را جابهجا کند.
این نمایش داخل فضای High Bay 3 در ساختمان مونتاژ وسیله نقلیه (Vehicle Assembly Building یا VAB) مرکز فضایی کندی انجام شد، جایی که SLS و اوریون روی هم قرار گرفتهاند — اوریون برای این پرواز با لقب "Integrity" شناخته میشود — و تحت بررسیهای نهایی قرار داشتند. اگرچه شبیهسازی مستقیماً روی سکوی پرتاب 39B انجام نشد، اما این تمرین تقریباً تمام اجزای یک روز واقعی پرتاب را مرور کرد. کنترلکنندگان پرواز در مرکز کنترل پرتاب (Launch Control Center) همان رویههایی را اجرا کردند که در روز بلند شدن به کار خواهند برد، از جمله بررسیهای ارتباطی با خدمه، نظرسنجی از وضعیت سامانهها و سناریوهای از پیش تعیینشدهٔ خطا که با هدف آزمودن فرایندهای رفع اشکال و نقاط تصمیمگیری go/no-go طراحی شده بودند.
گزارش گامبهگام عملیات خدمه: از لباس تا بستن دریچه
خدمه اصلی آرتمیس II — رید ویسمن، ویکتور گلور، کریستینا کوچ و جرمی هنسن — به همراه خدمه پشتیبان آندره داگلاس و جنی گیبونز، کار خود را از بخش خواب و آمادهسازی فضانوردان (Astronaut Crew Quarters) در ساختمان عملیات و بررسی نِیل آ. آرمسترانگ در کندی آغاز کردند. در آنجا آنها لباسهای بقا و مأموریت اوریون (Orion Crew Survival System) را پوشیدند و از خروج سنتی از درهای دو قلو ساختمان پیروی کردند؛ آیینی که برای نسلهای مختلف فضانوردان آشناست و همزمان با تمرینهای انسانی و روانیِ ورود به فضا انجام میشود.
پس از سوار شدن در ونِ کاروانی که توسط خودروهای پشتیبانی اسکورت میشد، خدمه به سمت VAB حرکت کردند، جایی که آسانسور متحرک لانچر آنها را حدود 300 فوت (حدود 91 متر) بالا برد تا به "اتاق سفید" (white room) و بازوی دسترسی خدمه (crew access arm) برسند. داخل اوریون، تیم بستهبندی نهایی (closeout team) به فضانوردان در ورود، محکمبستن مهاربندها و بستن دریچه کمک کردند — دقیقاً همان گامهای انسانی که باید در روز پرتاب بهطور قابل اطمینان تکرار شوند. این مراحل انسانی، از نظر فنی و ایمنی، به اندازهٔ عملکرد سختافزار حیاتی هستند؛ هماهنگی بین خدمه، ابزارها و تیم پشتیبانی زمینی باید بدون خطا انجام شود.
بازبینی سامانهها و سناریوهای شبیهسازیشده اضطراری
تمرین تقریباً 5.5 ساعت به طول انجامید و شامل سناریوهای حل مسئله نزدیک به واقعیت بود. کنترلکنندگان و خدمه پاسخ به مشکلات بالقوه در لینکهای صوتی، سامانهٔ کنترل محیط و پشتیبانی حیاتی (ECLSS) و سایر سامانههای بحرانی مأموریت را تمرین کردند. ناسا گزارش داد که آزمایش اهدافش را محقق کرده است: جدول زمانی تأیید شد، رویهها تمرین شدند و تیمها پاسخهای هماهنگ به خطاهای شبیهسازیشده را نشان دادند.
متوقف کردن ساعت در T-۳۰ ثانیه عمدی است: این نقطهٔ عطف به مهندسان اجازه میدهد تا پیشرانش تا لحظات قبل از بلند شدن را تست کنند، در حالی که حاشیههای ایمنی حفظ شده و از انجام یک آزمایش با توان روشنشده (powered test) اجتناب میشود. از این لحظه به بعد، دنبالهٔ مأموریت — ایمنسازی خودکار وسیله، رویههای خروج خدمه و بررسیهای نهایی سامانهها — باید قابل پیشبینی، قابل تکرار و تمرینشده باشد تا احتمال بروز خطا در مراحل بحرانی کاهش یابد.
متن ماموریت: آرتمیس II چه خواهد کرد و چرا اهمیت دارد
آرتمیس II بخشی از برنامهٔ بزرگتر آرتمیس است که هدفش بازگرداندن انسانها به ماه و آمادهسازی برای کاوش مداوم ماهی است. برخلاف آرتمیس III که هدفش فرود فضانوردان بر سطح ماه است، آرتمیس II یک عبور سرنشیندار از کنار ماه را انجام خواهد داد. فضاپیما حدود 250,000 مایل (حدود 400,000 کیلومتر) از زمین فاصله خواهد گرفت — دورترین نقطهای که انسانها از زمان دوران آپولو سفر کردهاند — و پس از حدود ده روز به زمین بازخواهد گشت. این مأموریت نه تنها رکورد فاصله را هدف میگیرد بلکه دادههای عملکردی ارزشمندی را برای طراحی مأموریتهای بعدی فراهم میآورد.
این پرواز در درجهٔ اول یک آزمون مبتنی بر سامانه و خدمه است. سامانههای پشتیبانی زیستی، ناوبری و ارتباطات اوریون تحت شرایط فضا عمیق ارزیابی خواهند شد و خدمه رویههای فضاپیما را که مأموریتهای فرود آینده به آنها تکیه خواهند کرد، تأیید میکنند. دادههای بهدستآمده از آرتمیس II بر برنامهریزی مأموریت، طراحی سامانههای سطحی و آموزش خدمه برای آرتمیس III و فراتر از آن تأثیر خواهد گذاشت—از جمله اصلاحات در رویههای اضطراری، مدیریت سوخت و طراحی سیستمهای پشتیبانی حیاتی برای مأموریتهای طولانیتر.
فناوری و تیمهای پشت تمرین
وسیلهٔ پرتاب آرتمیس II، سیستم پرتاب فضایی ناسا (SLS)، قدرتمندترین راکتی است که این آژانس از زمان ساترن V ساخته است. در کنار کپسول خدمهٔ اوریون، این ترکیب معماریای توانمند برای فضا عمیق فراهم میکند که برای ایمنی انسانی و تابآوری مأموریتی طراحی شده است. ساختمان مونتاژ وسیله، لانچر متحرک، بازوی دسترسی خدمه و اتاق سفید همچنان عناصر سختافزاری مرکزی هستند که از ورود فضانوردان، سرویسدهی پیش از پرتاب و بستهبندی نهایی پشتیبانی میکنند.
فراتر از سختافزار، موفقیت وابسته به نرمافزار، رویهها و نیروهای انسانی است. تیمهای کنترل پرتاب توالیهای دستوری یکپارچه و ارزیابیهای تلهمتری را تمرین کردند، در حالی که پرسنل پشتیبانی زمینی زمانبندیهای بارگذاری پیشران و مانورهای پاسخ اضطراری را مرور نمودند. ناسا برنامهریزی کرده است آزمایشهای شمارش معکوس بیشتری را انجام دهد — از جمله تمرینهایی در سکوی پرتاب که روی خروج اضطراری و پاسخ به شرایط پیشبینینشده تمرکز دارند — تا همزمان با نزدیکتر شدن به بازهٔ پرتاب، آمادگی را افزایش دهد.
دیدگاه کارشناسی
«تمرینهای پوششی جایی است که نظریه با واقعیت ملاقات میکند،» میگوید دکتر سارا مندلسون، یک مهندس ارشد فرضی سامانههای پروازی با دههها تجربه در پروازهای فضایی انسانی. «میتوانی افزونگی طراحی کنی و شبیهسازیها را تا بینهایت اجرا کنی، اما وقتی فضانوردان و کنترلکنندگان توالی را با هم اجرا میکنند، موارد ظریفِ زمانبندی، عوامل انسانی و مسائل ارتباطی که روی صفحهٔ کامپیوتر دیده نمیشوند آشکار میشود. توقف در T-۳۰ ثانیه بیشترین واقعگرایی را فراهم میکند در حالی که ریسک را پایین نگه میدارد.»
نکتهٔ او یک واقعیت اساسی دربارهٔ مأموریتهای سرنشیندار را تأکید میکند: عملکرد سختافزار اهمیت دارد، اما تعامل بینقص انسان با سامانهها — از پوشیدن لباس تا بستن دریچه — به همان اندازه حیاتی است. آموزش انسانی، تمرینات رویهای و طراحی کاربرپسند سامانهها میتواند تفاوت بین یک پرتاب موفق و یک رویداد بحرانی را رقم بزند.
چه چیزی در جدول زمانی پیش رو قرار دارد
با وجود تمرین موفق در VAB، ناسا و شرکایش در مسیر انجام آزمایشهای یکپارچهٔ بیشتر قرار دارند، از جمله شمارش معکوسهای تمرینی در سطح سکوی پرتاب که به شدت بر رویههای اضطراری و عملیات سکوی پرتاب تمرکز خواهند داشت. این آژانس زمانبندی دقیق این آزمایشها را اعلام نکرده است، اما معمولاً این تمرینها در ماههای منتهی به بازهٔ پرتاب ترتیب داده میشوند. در حالی که زمان تا آوریل 2026 کمتر میشود، تیمها همچنان بررسیهای تکراری روی SLS، اوریون و زیرساختهای پرتاب انجام خواهند داد و رویهها و سناریوهای آموزشی را بهینه خواهند کرد.
برای علاقهمندان به فضا، مهندسان و خدمههای بالقوهٔ ماه، آرتمیس II یک نقطهٔ عطف حیاتی است: آخرین آزمون عمدهٔ دارای ردهٔ انسانی پیش از ورود به عصری جدید از کاوش عمیق سرنشیندار. این تمرین نشان میدهد که ناسا بهصورت مرحلهای و سیستماتیک در حال حل کردن رقصنمای پیچیدهای است که برای پیشروی ایمن بشریت به اعماق فضا لازم است.
منبع: autoevolution
نظرات
آسمانچرخ
خوبه مرحلهای پیش میرن، دادههای آرتمیس II برای بعدیها حیاتیه. فقط امیدوارم عجله نکنن و همه تستها کامل باشن
رامین
من تو یک پروژه پروازی کار کرده بودم، مشکل اصلی همیشه هماهنگی انسانها بود، نه فقط سختافزار. جزئیات ریز همهچیو میسازن
استروزت
آیا واقعا توقف در T-30 امنترینشه؟ شبیهسازی خوبه اما خطاهای واقعی همیشه چیزای جدید نشون میدن
توربومک
معقول به نظر میاد، تمرین لازمه. یه نکته: لباس و بستهبندی خیلی وقتگیرن، رویهها رو هنوز میتونن بهتر کنن
دیتاپالس
وااای، یعنی دوباره به ماه میریم؟! نمایش شمارش معکوس خفن بود، ولی دلم میخواست ویدئو بیشتر باشه... 🚀
ارسال نظر