وضعیت پرتلاطم صنعت خودروسازی چین

صنعت خودروسازی چین به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و پویاترین صنایع خودروی جهان شناخته می‌شود. با بیش از ۳۰۰ شرکت خودروسازی فعال، این کشور به قطب نوآوری و تولید خودرو، خودروهای برقی و وسایل نقلیه تجاری تبدیل شده است. اما این رشد شتابان چالش بزرگی را ایجاد کرده است: تولید بیش از حد. با وجود جمعیت عظیم چین، تقاضای داخلی برای خودروهای جدید قادر به همگامی با حجم تولید بی‌وقفه این تعداد سازنده نیست.

علیرغم تلاش‌های گسترده دولت برای تحریک تقاضا از طریق مشوق‌های مالی و حمایت‌های قانونی، نمایندگی‌های خودروی چین با انبارهایی پرتراکم و اشباع مواجه هستند. برای مدیریت این مازاد تولید، دولت چین خودروسازان را تشویق می‌کند تا خودروهای نو خود را تحت عنوان «خودرو کارکرده» به بازارهای خارجی، به ویژه بازارهای رو به رشد خاورمیانه، آسیای مرکزی و روسیه صادر کنند. این استراتژی با صدور مجوزهای سریع صادراتی و معافیت‌های مالیاتی باعث کاهش مصنوعی قیمت خودروهای چینی در بازارهای جهانی شده و برای رقبای بین‌المللی چالش‌ساز است.

دولت چین با تحمیل اهداف سختگیرانه تولید و فروش به خودروسازان، در صورت تحقق این اهداف مشوق‌هایی از جمله بودجه بیشتر و ترفیع شغلی ارائه می‌دهد و در صورت عدم موفقیت، با جریمه مواجه می‌سازد. این فشارها سبب می‌شود تولیدکنندگان داخلی، خودروهای خود را به قیمت‌هایی پایین‌تر از بازار جهانی به خارج صادر کنند. با طبقه‌بندی این خودروها به عنوان «کارکرده» در اسناد رسمی که معمولاً با صدور پلاک و ثبت کوتاه‌مدت همراه است، برندهای چینی هم به بازارهای خارجی دسترسی می‌یابند و هم آمار فروش داخلی خود را افزایش می‌دهند. این روند نه تنها بازار خودروسازی جهانی، از جمله شرکت‌هایی مانند تسلا که در چین فعالیت می‌کنند، را مختل می‌سازد، بلکه موجی از جنگ قیمتی در سطح بین‌المللی ایجاد کرده است.

خودروسازان چینی اکنون خودروهایی با سطح رقابت‌پذیری بالاتر، به ویژه در فناوری خودروهای برقی، شعاع پیمایش باتری و امکانات پیشرفته تولید می‌کنند. مدل‌هایی که با این روش صادر می‌شوند، اغلب به سیستم‌های ایمنی روز، طراحی جذاب و پیشرانه‌های کم‌مصرف مجهز بوده و برای مشتریان حساس به قیمت در خارج کشور جذابیت دارند. با این حال، قیمت‌گذاری مصنوعی بر رقابت منصفانه تأثیر گذاشته و برندهای برجسته جهانی را در موقعیت ضعف قرار می‌دهد، به طوری که برخی ناچار به بازنگری در استراتژی تولید یا حضور خود در بازارهای نوظهور می‌شوند.

گرچه این تاکتیک صادراتی به برندهای چینی اجازه داده تا موجودی انبارهای خود را کاهش دهند، اما مشکلات ساختاری اساسی همچنان پابرجاست. شرکت BYD، بزرگ‌ترین خودروساز چین، اخیراً تولید داخلی را کاهش داده و به راه‌اندازی خطوط مونتاژ در خارج اندیشیده است. برخی مسئولان و مدیران صنعت پیشنهاد ادغام یا ترکیب برندهای پرشمار چینی با هدف پایداری و کاهش هرج و مرج بازار را مطرح کرده‌اند. بنابراین صنعت خودروسازی چین امروز در بزنگاهی حساس قرار دارد که در آن اصلاحات و تغییرات استراتژیک ممکن است چشم‌انداز آینده این بخش را شکل دهند.

در پایان، ترکیب تولید بی‌سابقه صنعت خودرو چین، مشوق‌های تهاجمی صادرات و تعدد برندهای داخلی، بازار خودروی جهانی را دچار دگرگونی اساسی ساخته است. در حالی که خودروهای ساخت چین اکنون مزایایی مانند مشخصات فنی چشمگیر، طراحی زیبا و عملکرد رقابتی دارند، پیامدهای تولید مازاد و سیاست‌های غیرمتعارف صادرات، توازن قدرت را در میان خودروسازان جهان تغییر داده است. با تلاش دولت چین برای تثبیت جایگاه خود در عرصه جهانی، مصرف‌کنندگان و ناظران صنعتی بی‌صبرانه منتظر مشاهده تحولات بعدی در این بازار پویای خودرویی هستند.