5 دقیقه
سه سال پس از درخشش در نقشآفرینی به‌یادماندنی خود در سریال «وانداویژن» مارول، الیزابت اولسن با فیلم «ارزیابی» بار دیگر بر پرده سینما حاضر میشود؛ اثری مهیج و علمیتخیلی به کارگردانی فلور فورچونه که گرچه مورد توجه گسترده قرار نگرفته، اما با داستانی گیرا و انسانی مخاطب را به چالش می‌کشد تا در باب بهای واقعی و مصالحه‌های هولناک والدگری مدرن بازاندیشی کند.
خلاصه داستان: روایتی دیستوپیایی از والدگری و قدرت
فیلم «ارزیابی» به جای تکیه بر کلیشه‌های ژانر وحشت، قدرت خود را از بازی‌های روانی و تنش‌های احساسی می‌گیرد. روایت در آیندهای نزدیک و زمینی بحرانزده از فروپاشی محیط زیست می‌گذرد، جایی که کنترل جمعیت توسط دولتی اقتدارگرا به سختگیرانه‌ترین صورت اعمال میشود. بارداری طبیعی ممنوع است و زوج‌های مشتاق به فرزندآوری باید از یک دوره ارزیابی هفت روزه و پر رمز و راز در منزل خود سربلند بیرون آیند. تنها در صورت موفقیت، اجازه یافتن فرزندی آزمایشگاهی نصیب‌شان میشود.
شخصیت‌های اصلی، میا (الیزابت اولسن) و آریان (هیمش پاتل)، زوجی باهوش و بلندپرواز هستند که میل عمیقی به والد شدن دارند. سرنوشت‌شان در دستان ویرجینیا (آلیسیا ویکاندر) است؛ ارزیاب مرموزی که وظیفه سنجش شایستگی ایشان را بر عهده دارد. اما در جریان این ارزیابی، رفتار ویرجینیا به طرز عجیبی تغییر میکند و به سمت رفتارهای کودکانه میل می‌یابد و میا و آریان را به شکلی زودهنگام به نقش والدگری سوق می‌دهد. این تجربه مرز میان ارزیابی و شکنجه روانی را محو میکند و هر دو شخصیت و بیننده را تا مرز فروپاشی سوق می‌دهد.
.avif)
بازیگران و سازندگان: هنرنمایی چشمگیر در اثری دیدنی
الیزابت اولسن در نقش میا اجرایی درخشان ارائه می‌دهد که ترکیبی از استحکام و آسیبپذیری ظریف را در خود دارد. هیمش پاتل با ظرافت در کنار او ظاهر میشود و کاراکتر آریان را انسانی چند بُعدی و حامی به تصویر می‌کشد. آلیسیا ویکاندر در نقش ویرجینیا جلوه‌ای اغواگرانه و در عین حال هولناک می‌آفریند؛ از معصومیت تا رفتارهای اسرارآمیز که حس تعلیق را به اوج می‌رساند.
کارگردانی فلور فورچونه هم در نگاه کلان و هم در جزئیات لحظات، نوآوری و ظرافت را به خوبی با هم ترکیب کرده و تنش فزاینده فیلم را صحنه به صحنه ارتقا داده است. فیلمنامه نیز هوشمندانه مرزهای میان ژانرهای علمیتخیلی و درام روانشناختی را کاوش میکند و برای مخاطبانی که به داستان‌های عمیق‌تر علاقه‌مندند، جذابیت مضاعف دارد.
ویژگی‌های تولید: خلق دنیایی تیره و قابل باور
طراحی صحنه این فیلم نمونه‌ای ممتاز از روایت تصویری است؛ فضای سرد، خاکستری و بی‌روح خانه‌ها، سرکوب عاطفی شخصیت‌ها را بازتاب می‌دهد. تدوین تیزبین و موسیقی دلهره‌آور، حس خفقان و تعلیق مستمر را تقویت میکند. استفاده ماهرانه از تصاویر و طراحی صوتی، بیننده را کامل در کنار میا و آریان و در دل تجربه سهمگین آن‌ها قرار می‌دهد.
.avif)
بازخورد منتقدان: گوهر ناشناخته علمی-تخیلی
اگرچه «ارزیابی» به اندازه شایستگی‌اش مورد توجه عامه قرار نگرفته، اما نقدنویسان و تماشاگران جدی فیلم ستایش‌های فراوانی برای هوشمندی، اصالت و جسارت این اثر در پرداختن به حقایق تلخ ابراز داشته‌اند. فیلم با بازی ماهرانه‌ای با انتظارات بیننده - ایجاد امید و سپس نابود کردن آن با لحظاتی آزاردهنده - متفاوت از آثار متداول ژانر تریلر علمیتخیلی ظاهر شده است. بسیاری آن را هم‌تراز آثاری چون «هرگز رهامم مکن» یا شدت روانی «بلک میرور» دانسته‌اند، اما «ارزیابی» با نگاه تند و بی‌امتنان خود به کنترل اجتماعی و اخلاق والدگری، مرز خود را مشخص میکند.
دیدگاه شخصی: فیلمی که واقعیت را زیر سوال می‌برد
کانون اثرگذاری «ارزیابی» در آن است که نه تنها شخصیت‌های درون فیلم بلکه خود مخاطب را نیز بازیچه قرار می‌دهد. روایت فیلم همدلی را نسبت به میا و آریان برمی‌انگیزد، اما با چرخش‌های رفتاری ویرجینیا – از رخدادهایی چون تلاش او برای بوسیدن میا تا شکنجه‌های روانی آریان – هر پناهی را ویران میکند. بدین‌سان، فیلم نه فقط تمثیلی از چالشهای والدگری، بلکه مطالعه‌ای تکان‌دهنده در زمینه آسیبپذیری و دستکاری روانی است.
پایان‌بندی ماندگار فیلم جایی است که مشخص میشود ویرجینیا نیز قربانی اجتماعی معیوب است؛ همچون زوجی که آزار می‌بیند. ماندگاری آخرین صحنه‌ها نه به خاطر خشونت، بلکه به علت صداقت بی‌رحمانه در بیان بهای روانی زندگی و عشق در دنیایی ناکامل است.
.avif)
چرا باید «ارزیابی» را دید
برای علاقه‌مندان دل‌مشغول سینمای علمیتخیلی تأمل‌برانگیز، تریلرهای روانشناختی و آثار سینمایی جسور، «ارزیابی» یک انتخاب ضروری است. این فیلم محدودیت‌ها و ظرفیت‌های هنر هفتم را با بازی‌های درخشان، کارگردانی نوآورانه و نقدهای اجتماعی تند در هم می‌تند. بازگشت الیزابت اولسن با ایفای چنین نقشی نشان‌دهنده انعطاف‌پذیری و شهامت اوست و صدای کارگردانش، فلور فورچونه، نشان از اهمیت او برای آینده سینما دارد.
در دورانی که فیلمهای کلیشه‌ای بازار را اشباع کرده‌اند، «ارزیابی» یادآور این حقیقت است که هنر سینما هنوز می‌تواند به چالش بکشد، دگرگون کند و زاویه نگاه ما به خود و جهان را تغییر دهد.
منبع: collider
.avif)
نظرات