نقش احتمالی متفورمین در افزایش طول عمر زنان مبتلا به دیابت نوع دو

نقش متفورمین در افزایش طول عمر زنان

متفورمین که یکی از داروهای پرکاربرد مدیریت دیابت است، ممکن است فراتر از کنترل قند خون عمل کند و به افزایش طول عمر زنان سالمند کمک نماید. بر اساس نتایج یک مطالعه طولانی‌مدت، زنانی که برای درمان دیابت نوع دو از متفورمین استفاده می‌کردند، به طور قابل توجهی بیشتر از افرادی که داروی سولفونیل اوره مصرف می‌کردند تا سن ۹۰ سالگی زنده ماندند. این یافته به مجموعه رو به رشدی از پژوهش‌ها درباره نقش داروها در کند کردن روند پیری و افزایش سال‌های سالم زندگی می‌افزاید.

پیش‌زمینه علمی: متفورمین و فرآیند پیری

متفورمین سال‌هاست که به عنوان داروی پایه در درمان دیابت نوع دو شناخته می‌شود، زیرا به تنظیم سطوح گلوکز خون کمک می‌کند. طی سال‌های اخیر، توجه پژوهشگران حوزه سالمندی و افزایش طول عمر به این دارو جلب شده است. متفورمین به عنوان یک داروی ضدپیری یا ژروتراپیک مطرح شده و تصور می‌شود که از طریق مسیرهای مختلف مرتبط با پیری، مانند کاهش آسیب‌های ژنتیکی و تقویت فعالیت‌های مفید ژنی، اثرگذار باشد و به بهبود سلامت در دوران سالمندی کمک کند.

مطالعات قبلی درباره فواید ثانویه متفورمین نشان داده‌اند که این دارو ممکن است فرسودگی سلولی را کاهش داده، روند پیری مغز را کندتر کند و حتی خطر ابتلا به عوارضی مانند کووید طولانی را کاهش دهد. با این حال، شواهد قطعی در مورد تاثیر متفورمین بر افزایش طول عمر انسان هنوز کافی نیست و به تحقیقات بیشتری نیاز است.

جزئیات کلیدی مطالعه طول عمر

در جدیدترین پژوهش، داده‌های یک مطالعه جامع ایالات متحده بر روی زنان یائسه تحلیل شد. دانشمندان سوابق پزشکی ۴۳۸ زن مبتلا به دیابت نوع دو را بررسی کردند: نیمی از آن‌ها متفورمین و نیمی دیگر داروی سولفونیل اوره دریافت می‌کردند. طی دوره متوسط ۱۴ تا ۱۵ سال پیگیری، مشخص شد گروه مصرف‌کننده متفورمین ۳۰ درصد کمتر از گروه دیگر پیش از ۹۰ سالگی فوت کردند.

پژوهشگران در جمع‌بندی اعلام کردند: «متفورمین می‌تواند بر مسیرهای متعدد پیری اثر بگذارد و به همین دلیل به عنوان دارویی برای افزایش طول عمر انسان مطرح است ... ما دریافتیم آغاز مصرف متفورمین نسبت به سولفونیل اوره، با افزایش طول عمر استثنایی در زنان مبتلا به دیابت نوع دو همراه بود.»

تفسیر یافته‌ها: فواید، محدودیت‌ها و پیامدها

اگرچه این مطالعه شواهد امیدوارکننده‌ای ارائه می‌دهد، باید محدودیت‌های آن را نیز در نظر گرفت. برخلاف کارآزمایی‌های تصادفی کنترل‌شده (RCT)، در این پژوهش شرکت‌کنندگان به طور تصادفی به گروه درمان یا دارونما تخصیص نیافتند، بلکه تحت مراقبت‌های بالینی معمول خود قرار داشتند. همچنین، اندازه نمونه نسبت به برخی کارآزمایی‌های بزرگ دیگر محدودتر بود. بنابراین، نتایج حاصل از این مطالعه نمی‌تواند به طور قطعی رابطه علی مستقیم میان مصرف متفورمین و افزایش طول عمر را ثابت کند.

با این وجود، نقاط قوت پژوهش قابل توجه است. پیگیری طولانی‌مدت از اواسط عمر تا سنین بالای ۹۰ سال در این مطالعه، تصویری دقیق‌تر از مدیریت بیماری‌های مزمن و تاثیر دارو بر طول عمر را ارائه می‌دهد. پژوهشگران این مزیت را چنین توصیف کردند: «یکی از امتیازات مهم تحلیل ما، پیگیری بلندمدتی است که امکان بررسی تاثیر دارو از اواسط عمر تا بالای ۹۰ سالگی را فراهم ساخت؛ چیزی که در اکثر کارآزمایی‌های تصادفی معمول ممکن نیست.»

افق آینده: ژروساینس و مطالعات پیری

این پژوهش از فرضیه «ژروساینس» یا زیست‌شناسی پیری پشتیبانی می‌کند؛ یعنی روندهای بیولوژیکی تاثیرگذار بر پیری قابل تغییر هستند و کند کردن این مسیرها می‌تواند بروز بیماری‌ها و ناتوانی‌های مرتبط با سن را به تاخیر بیندازد. با توجه به افزایش میانگین طول عمر و سالمندی جمعیت جهانی، جست‌وجو برای درمان‌های جدید، راهکارهای سبک زندگی و اقدامات پیشگیری‌کننده به منظور ارتقاء سلامت و طول عمر اهمیت روزافزون دارد.

مطالعات آینده، به‌ویژه کارآزمایی‌های تصادفی بزرگ، باید نقش متفورمین به عنوان داروی افزایش طول عمر و مکانیزم‌های آن را بیشتر روشن سازند. در این میان، یافته‌هایی از این دست امیدبخش است که داروهای فعلی ممکن است کلید زندگی سالم‌تر و طولانی‌تر باشند.

نتیجه‌گیری

شواهد اخیر نشان می‌دهد متفورمین که به طور گسترده برای درمان دیابت استفاده می‌شود، امکان دارد فواید قابل توجهی برای افزایش طول عمر زنان مبتلا به دیابت نوع دو داشته باشد. گرچه برای تایید کامل این نتایج و روشن شدن مکانیزم‌های دقیق تاثیر متفورمین به مطالعات بیشتری نیاز داریم، اما این پژوهش گام مهمی در درک پتانسیل داروهای ضدپیری برای کمک به طولانی‌تر و سالم‌تر شدن زندگی افراد است.