6 دقیقه
کوالکام اعلام کرده است که یک دادگاه فدرال آمریکا پیروزی نهایی این شرکت را در منازعه طولانیمدت درباره مجوزها علیه Arm صادر کرده و آخرین ادعای باقیمانده مرتبط با خرید Nuvia و استفاده از فناوری هسته Phoenix توسط Nuvia را حلوفصل کرده است. این حکم، پایان رسمی مرحلهای از کشمکش حقوقی است که بر حقوق مالکیت فکری، توافقهای لایسنس و مرزهای قابل قبول استفاده از طراحیهای CPU تمرکز داشت و بهطور مشهودی پیامدهایی برای طراحی تراشهها و روابط تجاری در اکوسیستم نیمههادی دارد.
قاضی دلاور رای هیئتمنصفه را تایید کرد و ادعای نهایی Arm را رد نمود
این اختلاف قضایی از سال ۲۰۲۲ آغاز شد، زمانی که Arm از کوالکام شکایت کرد و مدعی شد که کوالکام با خرید شرکت Nuvia و بهکارگیری فناوری طراحی شده توسط تیم Nuvia در هستههای سفارشی Phoenix، مفاد یک قرارداد مجوز را نقض کرده است. پرونده به دادگاه رفت و در دسامبر ۲۰۲۴ هیئتمنصفه بهصورت اجماعی به نفع کوالکام تصمیم گرفت و نتیجه گرفت که نقض قرارداد لایسنس رخ نداده است. این هفته، قاضی دادگاه ناحیهای در منطقه دلاور ادعای نهایی مطرحشده در شکایت Arm را رد کرد، با این حکم عملاً رای هیئتمنصفه را تأیید و درخواست Arm برای محاکمه مجدد را نپذیرفت.
تصمیم قاضی دلاور تاکید کرده است که طراحی هسته CPU که کوالکام از طریق معامله Nuvia بهدست آورده، تحت محدوده مجوز موجود کوالکام با Arm قرار میگرفته است. این حکم بهطور قانونی روشن میسازد که انتقال فناوری از Nuvia به محصولات کوالکام—از منظر قرارداد مجوز—بهنحو مشروعی انجام شده و کوالکام مجاز به استفاده از برخی جوانب طراحی بوده است. برای شرکتهایی که در حوزه طراحی هستههای پردازشی و کسب مجوزهای لازم فعالیت میکنند، چنین احکامی الگو و نشانههای حقوقی مهمی فراهم میآورد درباره تفسیر شروط قراردادی، قلمرو مجوزها و تعیین حدود قابل انتقال دانش فنی در قراردادهای خرید و ادغام.

با این حال، ارزش دارد تأکید شود که این حکم تنها ادعای مشخص مربوط به مجوز را که هسته اصلی شکایت Arm بود مرتفع میسازد و بهمعنای پایان تمامی تنشها و پروندههای حقوقی بین دو شرکت نیست. کوالکام پرونده حقوقی جداگانهای علیه Arm دارد که در آن Arm را به نقض قرارداد، مداخله نامشروع در روابط تجاری با مشتریان و اقداماتی متهم میکند که هدفشان تضعیف شرکا و تقویت موضع محصولات خود Arm بوده است. آن پرونده هنوز در جریان است و میتواند پیامدهای رقابتی و قراردادی متفاوتی داشته باشد؛ بنابراین رفتار آتی Arm و واکنش شرکای تجاری آن همچنان برای ناظران بازار اهمیت دارد.
برای توسعهدهندگان نرمافزار، سازندگان تجهیزات اولیه (OEMها) و سرمایهگذارانی که بازارهای پردازندههای موبایل و سرور را رصد میکنند، حکم دلاور عدم قطعیت درباره حقوق کوالکام برای استفاده از طراحیهای مشتقشده از Nuvia را کاهش میدهد. بهطور مشخص، روشن شدن دامنه لایسنس به تولیدکنندگان تراشه و شرکتهای طراحی سیستم روی تراشه (SoC) کمک میکند تصمیمگیریهای معماری و برنامهریزی محصول را با اطلاعات حقوقی بهتری انجام دهند؛ زیرا مباحث حق امتیاز، پرداختهای لایسنس و محدودیتهای قراردادی میتوانند تأثیر مستقیم بر نقشه راه محصول، زمانبندی عرضه و توافقهای همکاری بگذارند.
از منظر فنی، هسته Phoenix که حاصل کار تیم Nuvia بود، بهدلیل تمرکزش بر کارایی تکهستهای و بهبود عملکرد در بارهای کاری مصرفی و سروری، توجه زیادی جلب کرده است. پرسش کلیدی در این پرونده این بود که آیا استفاده از این طراحی در محصولات کوالکام از نظر قراردادی در گستره لایسنس Arm قرار میگرفته یا خیر؛ پرسشی که اکنون تا حدی پاسخ داده شده است. اما همچنان مباحث فنی و قانونی دیگری باقی میماند: مثلاً چه بخشهایی از طراحی بهعنوان «دانش عمومی»، چه بخشهایی بهعنوان «حقوق انحصاری» و چه بخشهایی بهعنوان «مشمول تعهدات قراردادی خاص» قلمداد میشوند. روشن شدن هر یک از این مرزها برای بازیگران صنعت اهمیت دارد، چرا که میتواند راهکارهای کسبوکار، مدلهای پرداخت حق امتیاز و استراتژیهای توسعه IP را دگرگون کند.
در سطح بازار، نتیجه این پرونده ممکن است رقابت میان ارائهدهندگان معماریهای پردازنده را تشدید یا تعدیل کند. اگر شرکتهای بیشتری دیدگاههای حقوقی مشابهی را دنبال کنند—یعنی اینکه بتوانند با رعایت قراردادهای موجود از طراحیهای خریداریشده استفاده کنند—ممکن است شاهد افزایش ادغامهای فناوری و سرمایهگذاریهای بزرگ در استارتاپهای طراحی تراشه باشیم. از سوی دیگر، هرگونه پیچیدگی یا نامشخصبودن در قراردادهای لایسنس میتواند مانع شتاب توسعه و همکاری شود و به موانع ورود برای بازیگران جدید منجر گردد.
نکته دیگر این است که دعاوی فکری چندوجهی، مانند مورد میان Arm و کوالکام، اغلب تنها درباره یک پرونده خاص حکم صادر میکنند و اپراتورها و طرفین دیگر بازار ممکن است از همان تصمیم برداشتهای متفاوتی داشته باشند. بنابراین، حتی بعد از این رای، شرکتها معمولاً در تنظیم قراردادها و بندهای لایسنس با دقت بیشتری عمل میکنند، بندهای انتقال دانش فنی را شفافتر مینویسند و مکانیسمهای حل اختلاف را محکمتر تعیین میکنند تا از ابهامات حقوقی آینده جلوگیری شود.
در مجموع، رأی اخیر دادگاه دلاور برای کوالکام یک پیروزی حقوقی محسوب میشود که نهتنها برای آن شرکت اهمیت دارد، بلکه پیامدهای گستردهتری برای نحوه تعامل میان طراحان هستههای پردازشی، دارندگان مجوز و خریداران فناوری در سراسر صنعت نیمههادی خواهد داشت. با این حال، تا زمان حلوفصل دعوی جداگانهای که کوالکام علیه Arm مطرح کرده و هر گونه تجدیدنظرهای احتمالی، فضای رقابت و رابطه تجاری میان این دو بازیگر بزرگ همچنان تحت نظر خواهد بود.
برای علاقهمندان به موضوعات مالکیت فکری، معماریهای CPU و بازار تراشهها، پیگیری دقیق متن این حکم و مستندات مرتبط—از جمله تفسیر شروط لایسنس، جزئیات فنی طراحی Phoenix و استدلالهای حقوقی مطرحشده در دادگاه—میتواند بینش مفیدی فراهم کند. این موارد نشان میدهد که چگونه قواعد حقوقی و قراردادهای لایسنس میتوانند جهتگیری نوآوری را تعیین کنند و چرا شرکتها باید هم جوانب فنی و هم جنبههای حقوقی را در استراتژی توسعه محصولات خود در نظر بگیرند.
منبع: gsmarena
ارسال نظر