8 دقیقه
نسخهٔ مبتنی بر Android 16، یعنی Nothing OS 4، اکنون برای Phone (3a) و Phone (3a) Pro منتشر میشود و چند تغییر نرمافزاری را به همراه دارد — از جمله یک داشبورد مبتنی بر هوش مصنوعی، پکیج آیکون تازه و یک حالت جدید دوربین با نام «Stretch». اما یک قابلیت جدید بیش از هر چیز دیگر بحث‌برانگیز شده: Lock Glimpse، یک فید چرخان برای قفلصفحه که بسیاری از کاربران آن را معادل نرم‌افزار زائد یا bloatware می‌دانند.
Lock Glimpse: ویژگی آشنا، اما واکنش تازه
قابلیت Lock Glimpse مجموعه‌ای از والپیپرهای گزینش‌شده و ویجتهای نمای سریع برای وضعیت هوا، یادآورها و محتوای کوتاه را مستقیماً روی قفلصفحه قرار میدهد. برای بسیاری از کاربران ظاهر و رفتار آن بسیار شبیه سرویس‌هایی مانند Glance است — همان فید قفل‌صفحه‌ای که معمولاً به‌صورت پیش‌فرض روی گوشی‌های اقتصادی و میان‌رده از برندهایی مثل Realme، Oppo و Redmi فعال می‌بینیم.
این شباهت بخشی از مشکل است. برای کسانی که والپیپر ثابت یا قفلصفحهٔ مینیمال را می‌پسندند، تعویض مداوم تصاویر و محتوای بینابینی میتواند جلوه‌ای مزاحم و غیرضروری داشته باشد. یکی از اعضای جامعهٔ کاربران Nothing این قابلیت را چنین توصیف کرد: «ویژگی‌ای که از شما خواسته نشده اما بخش اصلی رابط‌کاربری شما را قبضه می‌کند.»
علاوه بر جنبهٔ زیبایی‌شناسانه، برخی نگرانی‌ها فنی و حریم خصوصی هم مطرح شده‌اند. نمایش محتوای پویا و فیدهای چرخان معمولاً به مصرف داده، پردازش پس‌زمینه و فراخوانی سرویس‌های ثالث منجر میشود که ممکن است روی مصرف باتری و عملکرد دستگاه تاثیر بگذارد. از منظر حریم خصوصی هم کاربران می‌پرسند چه نوع داده‌هایی برای شخصی‌سازی این فید جمع‌آوری یا فیلتر میشود و آیا اطلاعاتی از قفلصفحه به سرویس‌های خارجی ارسال میشود یا نه.
در واکنش به این نگرانی‌ها، بخشی از نقد کاربران بر نبود گزینهٔ روشن و قابل دسترس برای غیرفعالسازی کامل Lock Glimpse متمرکز شده است؛ حتی اگر برنامه‌ها قابل حذف باشند، دیده‌شدن آگهی‌ها یا محتوای بینابینی قبل از حذف هم برای برخی قابل تحمل نیست. این نکته در بحث تجربهٔ کاربری (UX) و اعتماد مشتری جایگاه مهمی دارد.
چرا Nothing می‌گوید این کار را انجام میدهد
آکیس ایوانگلیدیدیس، هم‌بنیان‌گذار Nothing، تایید کرده که Lock Glimpse تنها یک بخش از برنامهٔ بزرگ‌تری است: شرکت قصد دارد یک «انتخاب سنجیدهٔ» از اپلیکیشن‌ها و سرویس‌های طرف سوم را روی برخی دستگاه‌های غیر پرچمدار پیشنصب کند. ایوانگلیدیدیس این اقدام را تا حدی راه‌حل عملیاتی دانسته — راهی برای جبران افزایش هزینهٔ قطعات (BOM یا bill of materials) و حاشیهٔ سود محدود با متکی‌شدن به درآمدهای نرمافزاری و مشارکت با شرکای تجاری.
او به اپلیکیشن‌هایی مانند Instagram به‌عنوان نمونه‌هایی از نرم‌افزارهای طرف سوم اشاره کرده که ممکن است از جعبه خارج‌ازباکس روی دستگاه نصب باشند. انتخاب چنین اپلیکیشن‌هایی یک جنبهٔ طنزآمیز هم دارد، چرا که در سال ۲۰۲۲ کارل پی (مدیرعامل سابق OnePlus و بنیان‌گذار Nothing) در یک پست مشهور شبکهٔ اجتماعی، اینستاگرام را نمونهٔ bloatware خوانده بود.
در سطح تجاری، مدلِ درآمدیِ مبتنی بر نرم‌افزار برای شرکت‌های سخت‌افزاری کوچک‌تر وسوسه‌کننده است: از طریق تبلیغات، قراردادهای سرویس و نصب اپهای شریک میتوان حاشیهٔ سود را بهبود داد بدون آنکه قیمت پایهٔ سخت‌افزار به‌طور قابل‌توجهی افزایش یابد. با این حال، این کار هم ریسک دارد و میتواند هویت برندهایی که وعدهٔ تجربهٔ نرمافزاری سبک و هدفمند داده‌اند را تهدید کند.
از منظر فنی، پیشنصب اپلیکیشنهای شرکتی یا سرویس‌های فید روی قفلصفحه نیازمند ادغام با زیرساخت‌های توزیع محتوا، پردازش سرور‌محور و مکانیزم‌های به‌روزرسانی امن است. Nothing باید تضمین کند که این ادغام‌ها روی عملکرد سیستم تاثیر منفی نداشته و به‌روزرسانی‌های امنیتی و حریم خصوصی به‌موقع ارسال می‌شوند. در غیر این صورت، هزینهٔ کوتاه‌مدت درآمد نرمافزاری ممکن است با هزینهٔ بلندمدت در از دست‌دادن اعتماد مشتری جبران‌ناپذیر شود.
کاربران خواهان کنترل و شفافیت‌اند
Nothing می‌گوید این اپلیکیشنهای شریک «کمحجم و آسان برای حذف» خواهند بود و شرکت شفافیت کامل دربارهٔ آنچه پیشنصب میشود و دلیلش را وعده داده است. اما برای بسیاری از کاربران، قابلیت حذف به‌تنهایی کافی نیست؛ آنها نمی‌خواهند حتی برای مدت کوتاهی با تجربه‌ای مواجه شوند که شبیه به فید خبری پرتبلیغ باشد.
تصور کنید گوشی‌ای را به‌خاطر ساده‌بودن نرم‌افزارش خریده‌اید و سپس می‌بینید قفل‌صفحه‌تان شبیه یک خبرخوان پرآگهی رفتار می‌کند. این همان اصطکاکی است که موجب خشم جامعهٔ کاربران شده: مساله تنها فضای ذخیره یا مصرف پردازنده نیست، بلکه تجربهٔ کاربری و اعتماد به برند است.
برای کاهش تنش، چند راه‌حل پیشنهاد شده است که برخی از آنها فنی و برخی سیاستی‌اند:
- گزینهٔ واضح و در دسترس برای غیرفعالسازی کامل Lock Glimpse از زمان راهاندازی اولیهٔ دستگاه (opt-out پیش‌فرض).
- شفافیت بیشتر دربارهٔ داده‌هایی که برای شخصی‌سازی فید جمع‌آوری میشود و ارایهٔ تنظیمات حریم خصوصی ساده.
- مکانیسم‌های حذف و غیرقابل‌بازیابی‌سازی (uninstall کامل بدون باقی‌ماندن سرویس‌های پس‌زمینه).
- اطلاع‌رسانی روشن در هنگام راهاندازی اولیه که چه برنامه‌ها و سرویس‌هایی پیشنصب شده‌اند و چرا.
اگر Nothing این گزینه‌ها را بسازد و رابطی روان برای مدیریت آنها بدهد، میتواند بسیاری از دغدغه‌ها را کاهش دهد. اما نبود شفافیت یا گزینه‌های محدود باعث میشود کاربران احساس کنند کنترل از دستشان خارج شده و برند وعدهٔ «تجربهٔ هدفمند و سبک» را نقض کرده است.
این موضوع در صنعت گسترده‌تر چه جایگاهی دارد
شراکت‌های نرمافزاری و نرم‌افزارهای پیشنصب در میان تولیدکنندگان بزرگ‌تر که می‌توانند هزینهٔ سخت‌افزار را از طریق تبلیغات و قراردادهای سرویس جبران کنند، امری مرسوم است. برندهایی مانند Xiaomi و Samsung در بازارهای مختلف مدل‌های درآمدی ترکیبی را به‌کار می‌گیرند: فروش سخت‌افزار، سرویس‌های اشتراکی، تبلیغات و قراردادهای محتوا.
برای برندی کوچک‌تر و متمرکز بر طراحی مثل Nothing، آزمایش مدل‌های درآمدی مشابه از یک‌سو منطقی است و از سوی دیگر ریسک‌آفرین. مزیت بالقوهٔ چنین مدل‌هایی، پایدارسازی جریان درآمد و امکان حفظ قیمت رقابتی برای محصولات است؛ اما خطر آن از دست رفتن اعتماد اولیهٔ کاربران و تغییرِ ادراک برند به‌سوی «یک فروشگاه دیگر» است.
اگر Nothing بتواند تعادل را برقرار کند — یعنی جذب شرکا بدون به‌خطرانداختن وعدهٔ یک رابط‌کاربری سبک، شفاف و «بدون اضافات» — آنگاه ممکن است مسیر پایداری برای رشد مالی پیدا کند. اما اگر اجرای این مدل‌ها ناقص باشد، واکنش منفی جامعهٔ کاربران میتواند به سرعت رشد و پذیرش بازار را کند سازد.
همچنین جنبهٔ حقوقی و مقرراتی وجود دارد: در برخی بازارها قوانین حفاظت از مصرف‌کننده و حریم خصوصی ممکن است شرکت‌ها را ملزم کند که پیش از نصب نرم‌افزارهای ثالث اطلاع‌رسانی کنند یا گزینهٔ حذف آسان فراهم سازند. Nothing باید در سیاست‌های منطقه‌ای و قوانین محلی دقت کند تا با ریسک‌های قانونی روبه‌رو نشود.
در این نقطه، عرضهٔ Nothing OS 4 و ورود Lock Glimpse گفتمان گسترده‌تری را به‌راه انداخته: تا چه حد مصرف‌کنندگان باید پذیرای درآمدزایی از طریق نرم‌افزار باشند، قبل از اینکه تجربهٔ گزینشی و شخصی‌شدهٔ یک گوشی به چیزی شبیه ویترین فروشگاهی تبدیل شود؟ این سوال نه تنها یک مسئلهٔ فنی، بلکه یک مسئلهٔ استراتژیک و فرهنگی است که میتواند آیندهٔ برندهایی مانند Nothing را تعیین کند.
منبع: gizmochina
نظرات
شهرسبک
دیدگاه میانه: منطقیه شرکت دنبال درآمد باشه ولی اعتماد مهم‌تره. اگه از اول گزینهٔ خاموش‌کردن باشه و داده‌ها شفاف باشن، قابل تحمل خواهد بود.
آرمین
من تو تعمیر گوشی تجربه دارم، این فیدها گاهی باعث کندی و مصرف باتری میشن. شفافیت و گزینه کامل برای غیرفعالسازی لازمه، مردم حق دارن.
توربو
واقعیه؟ Nothing قراره قفل‌صفحه‌م رو شبیه خبرخوان کنه؟ اگه داده‌ای میره بیرون باید شفاف باشن، وگرنه...
کوینپ
معقول از نظر پولی ولی تجربه کاربری رو له میکنه. حذف باید از اول ممکن باشه، نه اینکه اول تبلیغ ببینی بعد پاک کنی.
رودکس
وااای، این چه کاریه؟ قفل صفحه رو پر از فید کردن؟ خیلی مزاحم و حس میکنم باتری هم بیشتر خالی میشه.. چرا نمیزارن آدم از اول خاموش کنه؟
ارسال نظر