ویندوز سرور 2025: پایان WINS و راهنمای مهاجرت شبکه

مایکروسافت به تیم‌های فناوری اطلاعات هشدار داده است که ویندوز سرور 2025 آخرین نسخه‌ای خواهد بود که سرویس Windows Internet Name Service (WINS) را در خود دارد. این شرکت پیش‌تر با معرفی Windows Server 2022 وضعیت WINS را به حالت منسوخ‌ شده (deprecated) تغییر داد و اکنون آشکار می‌سازد که در ویرایش‌های آینده ویندوز سرور، این سرویس قدیمی کاملاً حذف خواهد شد — البته پشتیبانی از آن تا پایان چرخه عمر ثابت (fixed lifecycle) ادامه خواهد یافت.

چرا WINS بازنشسته می‌شود — و این موضوع چه معنایی دارد

WINS که در سال 1994 همراه با Windows NT 3.5 معرفی شد، مکانیسمی برای حل نام NetBIOS در شبکه‌های اولیه ویندوز فراهم می‌کرد. در طول دهه‌ها با استاندارد شدن DNS در شبکه‌های مدرن، استفاده از WINS به‌طرز چشمگیری کاهش یافت. مایکروسافت هنگام بازنشسته‌سازی مؤلفه‌های قدیمی، دلایلی مانند مصرف کم، نگرانی‌های امنیتی و دسترسی به جایگزین‌های بهتر را مطرح می‌کند که WINS نیز یکی از آن‌هاست.

در عمل، Windows Server 2025 همچنان WINS را در وضعیت منسوخ و فقط برای نگهداری (maintenance-only) خواهد داشت و هیچ ویژگی جدیدی برای آن برنامه‌ریزی نشده است. مطابق راهنمایی مایکروسافت، پشتیبانی از WINS تا تاریخ 14 نوامبر 2034 ادامه خواهد داشت که با پایان پشتیبانی گسترده (extended support) ویندوز سرور 2025 بر اساس سیاست چرخه عمر ثابت هم‌راستا است. پس از آن تاریخ، WINS دیگر در نسخه‌های بعدی ویندوز سرور گنجانده نخواهد شد.

چه اجزایی با حذف WINS ناپدید خواهند شد؟

• نقش سرویس WINS Server و باینری‌های مرتبط با آن
• افزونه Microsoft Management Console (MMC) برای مدیریت WINS
• APIهای اتوماسیون WINS و رابط‌های مدیریتی وابسته

برنامه‌ریزی برای مهاجرت — مشاوره عملی مایکروسافت

مایکروسافت توصیه می‌کند به سازمان‌ها تقریباً یک دهه زمان برای مهاجرت از WINS اختصاص داده شود، اما این به معنی انتظار کشیدن تا لحظه آخر نیست. در ادامه یک نقشه راه عملیاتی و فنی آورده شده که تیم‌های IT می‌توانند همین حالا شروع کنند و با گام‌های مشخص پیش بروند.

مطلب مرتبط

ادامه مطلب

انتشار آخرین به روزرسانی پیش از پایان پشتیبانی ویندوز 10 توسط مایکروسافت

آخرین به‌روزرسانی ویندوز 10 پیش از اتمام پشتیبانی منتشر شد شرکت مایکروسافت به‌تازگی و به‌صورت بی‌سروصدا،...

• بازرسی وابستگی‌ها (Audit dependencies): فهرستی از سرورها، اپلیکیشن‌ها، پرینترها و دستگاه‌هایی تهیه کنید که هنوز به حل نام NetBIOS/WINS متکی هستند. این کار شامل بررسی فایل‌های پیکربندی، مقادیر رجیستری، اسکریپت‌ها و تنظیمات سرویس‌ها می‌شود.
• به‌روزرسانی یا بازنشستگی اپلیکیشن‌های قدیمی: اپلیکیشن‌هایی که وابستگی مستقیم و سخت به WINS دارند باید به‌روزرسانی شوند یا به‌تدریج کنار گذاشته شوند. در فرآیند توسعه یا خرید مجدد، مشخص کنید آیا پشتیبانی DNS وجود دارد یا نیاز به بازنویسی/تعویض هست.
• اجتناب از راه‌حل‌های موقتی: از اتکا بر میان‌برها (temporary hacks) که به بدهی عملیاتی آینده منجر می‌شوند خودداری کنید. استقرار راه‌حل‌های غیررسمی ممکن است در کوتاه‌مدت مشکلات را حل کند اما در بلندمدت پیچیدگی و ریسک را افزایش می‌دهد.
• طراحی یک راهکار DNS مقیاس‌پذیر: بهترین روش‌های DNS را پیاده‌سازی کنید — مناطق امن (secure zones)، استفاده از DNSSEC در صورت نیاز، مفسرهای رزولور افزونه‌ای و افزونگی (redundant resolvers)، و یکپارچگی با DHCP و Active Directory برای اطمینان از پایداری نام‌ها و نشانی‌ها.
• آزمایش مرحله‌ای: از محیط‌های آزمایشگاهی و پایلوت برای اعتبارسنجی حل نام، سیاست‌های گروهی (GPO) و رفتار اپلیکیشن‌ها قبل از برش نهایی استفاده کنید تا اختلال در سرویس‌های حیاتی کاهش یابد.
• تعامل با تامین‌کنندگان ثالث: سازندگان تجهیزات شبکه و سیستم‌های قدیمی را برای پشتیبانی از DNS و به‌روزرسانی فریم‌ویر بررسی کنید. توافق‌نامه‌های پشتیبانی (SLA) و فهرست‌های سازگاری را مرور کنید تا از سازگاری سخت‌افزار و نرم‌افزار با معماری DNS اطمینان حاصل شود.

چرا باید حالا به DNS مهاجرت کرد؟

DNS استاندارد مدرن است: به‌خوبی توسط نرم‌افزارهای امروزی پشتیبانی می‌شود، کنترل‌های امنیتی بهتری ارائه می‌دهد، به‌طور طبیعی مقیاس‌پذیرتر است و با معماری‌های ابری و ترکیبی (hybrid cloud) سازگاری بیشتری دارد. مهاجرت به DNS ریسک بلندمدت را کاهش می‌دهد و زیرساخت شما را با ابزارهای جدید مایکروسافت و ثالث همسو نگه می‌دارد.

تصور کنید پس از ارتقاء یک سرور حیاتی، یک اپلیکیشن تجاری مهم دیگر قادر به حل نام سرویس‌ها نباشد؛ مهاجرت پیشگیرانه این خطر را حذف می‌کند. پروسه را با یک موجودی دقیق شروع کنید، وابستگی‌ها را نگاشت‌برداری کنید و مهاجرت فازی برنامه‌ریزی کنید تا بار کاری و اختلالات به حداقل برسد.

نکات فنی و بینش‌های تخصصی برای تیم‌های شبکه

برای اثبات و تست مهاجرت به DNS، چند گام فنی و ابزار مفید وجود دارد که می‌تواند فرایند را قابل اتکاتر کند:

• استفاده از ابزارهای کشف شبکه (network discovery) و اسکن پورت‌ها برای یافتن دستگاه‌هایی که به پورت‌های NetBIOS/SMB متکی هستند.
• خواندن لاگ‌های سرور، سرویس‌های فایل و گزارش‌های امنیتی برای شناسایی درخواست‌های نام NetBIOS در طول زمان و یافتن الگوهای استفاده.
• اجرای آزمایش‌های تطبیقی بین سرورهای DNS و WINS در محیط‌های کنترل‌شده تا مطمئن شوید که عملکرد و پاسخ‌دهی برای اپلیکیشن‌ها تغییر نمی‌کند.
• پیاده‌سازی لاگ‌گیری پیشرفته و مانیتورینگ (مانند استفاده از ابزارهای APM و SIEM) برای رصد مشکلات حل نام پس از تغییرات.

همچنین توجه به نکات زیر مفید است:

مطلب مرتبط

ادامه مطلب

انتشار به روزرسانی های Patch Tuesday جولای 2025 برای ویندوز 11 توسط مایکروسافت

مایکروسافت رسماً توزیع به‌روزرسانی‌های مورد انتظار Patch Tuesday ماه جولای 2025 را آغاز کرده است که...

• یک برنامه بازگشت (rollback) دقیق برای هر فاز مهاجرت داشته باشید تا در صورت بروز مشکل بتوانید سریع به وضعیت قبلی بازگردید.
• مستندسازی کامل—شامل فهرست سرورها، تغییرات پیکربندی، توالی تست‌ها و نتایج—که برای بازرسی‌های آینده و آموزش تیم ضروری است.
• برنامه‌ریزی برای نگهداری طولانی‌مدت DNS: مدیریت رکوردها، نظارت بر TTL و سیاست‌های پاکسازی رکوردهای منسوخ.

مقایسه فنی WINS و DNS

برای تصمیم‌گیری هوشمندانه لازم است تفاوت‌ها و محدودیت‌های هر فناوری را بدانید:

• دامنه کاربرد: WINS مخصوص حل نام‌های NetBIOS در شبکه‌های محلی بود؛ در حالی که DNS برای فضای نام سلسله‌مراتبی و گسترده‌تر طراحی شده است و برای اینترنت و اینترانت‌ها مناسب‌تر است.
• مقیاس‌پذیری: DNS با طراحی توزیع‌شده و سلسله‌مراتبی خود مقیاس‌پذیری بهتری نسبت به WINS دارد و می‌تواند میلیون‌ها رکورد و ناحیه را مدیریت کند.
• امنیت: WINS فاقد مکانیزم‌های امنیتی مدرن مانند DNSSEC است؛ DNS امکان احراز هویت پاسخ‌دهی (response authentication) و سیاست‌های دسترسی را بهبود می‌بخشد.
• یکپارچگی با خدمات مدرن: DNS به‌صورت بومی با DHCP و Active Directory قابل یکپارچه‌سازی است و در محیط‌های کلود و کانتینری نیز نقش کلیدی دارد.

ریسک‌ها و پیامدهای عملیاتی حذف WINS

حذف WINS بدون برنامه می‌تواند به از دست رفتن دسترسی سرویس‌ها، اختلال در چاپگرها و دستگاه‌های قدیمی، و مسائل مربوط به سیاست‌های گروهی منجر شود. برخی ریسک‌ها عبارت‌اند از:

• اپلیکیشن‌های legacy که به‌صورت hard-coded به نام‌های NetBIOS وابسته‌اند.
• دستگاه‌های شبکه‌ای (مانند چاپگرها و اسکنرها) که توانایی پیکربندی DNS را ندارند.
• تلاش برای پیاده‌سازی راه‌حل‌های سریع که در طول زمان به پیچیدگی و هزینه نگهداری بالاتر منجر می‌شوند.

برای کاهش این ریسک‌ها، تیم‌ها باید سناریوهای تأثیرگذاری را شناسایی، اولویت‌بندی و یک برنامه مرحله‌ای اجرا کنند که شامل آزمایش، پایلوت و اجرا در مقیاس وسیع باشد.

نکات امنیتی هنگام مهاجرت به DNS

انتقال از WINS به DNS باید با کنترل‌های امنیتی همراه باشد:

مطلب مرتبط

ادامه مطلب

آشنایی با Windows Sandbox؛ نوآوری کمتر شناخته شده مایکروسافت برای امنیت و تست نرم افزار

ویندوز سندباکس (Windows Sandbox) که نخستین بار در سال ۲۰۱۹ توسط مایکروسافت ارائه شد، یکی از...

• پیاده‌سازی DNSSEC برای تضمین صحت داده‌های DNS و جلوگیری از جعل پاسخ‌ها (DNS spoofing).
• استفاده از کنترل‌های دسترسی و احراز هویت برای مدیریت تغییر رکوردها؛ به‌خصوص در سرویس‌های DNS ابری و مدیریت‌شده.
• نظارت فعال بر لاگ‌ها و ورود هشدارها برای شناسایی فعالیت‌های مشکوک یا تغییرات غیرمجاز در رکوردها.
• اطمینان از اینکه سرورهای DNS به‌روزرسانی‌های امنیتی منظمی دریافت می‌کنند و از لحاظ شبکه‌ای از دسترس عمومی غیرضروری محافظت شده‌اند.

نقشه راه عملیاتی پیشنهادی برای اجرای مهاجرت

در ادامه یک برنامه عملیاتی فازی با تمرکز بر کاهش ریسک ارائه شده است که می‌تواند به‌عنوان چارچوب قابل تنظیم برای سازمان‌ها مورد استفاده قرار گیرد:

1. فاز آماده‌سازی: انجام ممیزی کامل، فهرست‌بندی تجهیزات، شناسایی نقاط بحرانی و تهیه جدول زمانی و مسئولیت‌ها.
2. فاز طراحی: طراحی ساختار DNS (zones, subdomains, records)، تصمیم‌گیری در مورد DNSSEC و سیاست‌های TTL و روش‌های ادغام با DHCP و AD.
3. فاز پیاده‌سازی پایلوت: راه‌اندازی یک محیط تست یا پایلوت برای مجموعه‌ای از کاربران و اپلیکیشن‌های کم‌خطر و ارزیابی رفتارها.
4. فاز ارزیابی و اصلاح: تحلیل نتایج پایلوت، رفع مشکلات، تنظیم پالیسی‌ها و آموزش تیم‌های پشتیبانی و کاربران نهایی.
5. فاز اجرا در مقیاس وسیع: اجرای مهاجرت به‌صورت مرحله‌ای بر اساس بخش‌های سازمان یا قلمروهای شبکه‌ای و نظارت نزدیک در هر مرحله.
6. فاز نگهداری و مستندسازی: ثبت تغییرات، آموزش مستمر، و پیاده‌سازی پایش و پشتیبان‌گیری برای رکوردهای DNS.

ابزارها و منابع مفید

ابزارها و سرویس‌های متعددی می‌توانند در این مهاجرت کمک کنند، از جمله ابزارهای کشف شبکه، سرویس‌های DNS مدیریت‌شده (مانند سرویس‌های ابری) و نرم‌افزارهای مانیتورینگ. همچنین مستندات مایکروسافت درباره DNS، Active Directory و مهاجرت سرویس‌ها منابع مفیدی برای طراحی و پیاده‌سازی هستند.

نتیجه‌گیری و یادداشت‌های پایانی برای مدیران IT

اعلام مایکروسافت در عمل یک پنجره زمانی طولانی فراهم می‌کند: ویندوز سرور 2025 آخرین نسخه‌ای است که WINS را شامل می‌شود و پشتیبانی از آن تا 14 نوامبر 2034 ادامه دارد. این فرصت زمانی برای انجام بررسی‌ها، نوسازی و مهاجرت مفید است، اما برنامه‌ریزی را به تأخیر نیندازید. یک گذار سنجیده و آزموده‌شده به DNS موجب کاهش اختلالات آتی، ارتقای امنیت شبکه و همخوانی با ابزارها و معماری‌های مدرن خواهد شد.

به‌خاطر داشته باشید که مهاجرت از WINS به DNS صرفاً یک کار فنی نیست؛ این یک تغییر عملیاتی و سیاستی نیز هست که نیازمند هماهنگی بین تیم‌های شبکه، امنیت، اپلیکیشن و پشتیبانی کاربر نهایی است. با تهیه فهرست اولویت‌ها، تخصیص منابع لازم و پیروی از بهترین شیوه‌ها، می‌توانید این انتقال را به شکلی امن و کارآمد انجام دهید و از مزایای بلندمدت DNS استفاده کنید.

مطلب مرتبط

ادامه مطلب

پیشتازی ویندوز ۱۱ در سهم بازار سیستم عامل های دسکتاپ

بر اساس جدیدترین داده‌های سهم بازار از Stat Counter، ویندوز ۱۱ پس از حدود چهار سال...