8 دقیقه
تتوها برای میلیون‌ها نفر بخشی از زندگی روزمره‌اند، اما آیا هنر روی بدن می‌تواند هزینهٔ پنهانی برای سلامت داشته باشد؟ پژوهش‌های اپیدمیولوژیک اخیر یک پیوند احتمالی بین تتو و افزایش موارد ملانوما را نشان داده‌اند، اما دانشمندان تأکید می‌کنند که یک مطالعه بهتنهایی نمیتواند علت و معلول را اثبات کند. در ادامه نگاهی قابل‌فهم به شواهد موجود، مکانیزم‌های ممکن تعامل جوهر تتو با اشعه ماوراءبنفش (UV) و آنچه افراد دارای تتو باید در مورد سلامت پوست بدانند، ارائه می‌دهیم.
یافته‌های مطالعه — و محدودیت‌های آن
محققان در این مطالعه یک سیگنال آماری مشاهده کردند که نشان می‌دهد در برخی گروه‌ها احتمال بروز ملانوما در افرادی که تتو دارند بیشتر بوده است. این نتیجه سوالات مهمی را مطرح می‌کند، اما تا نشان دادن رابطهٔ مستقیم علت و معلولی فاصله دارد. مطالعات اپیدمیولوژیک می‌توانند همبستگی‌ها را نشان دهند؛ اما برای اثبات علت باید نتایج تکرار شوند، دادههای مکانیکی (mechanistic) فراهم گردد و عوامل سبک زندگی مانند میزان قرارگیری در آفتاب، نوع پوست، سابقه خانوادگی سرطان پوست و رفتارهای محافظتی مانند استفاده از کرم‌های ضدآفتاب به‌دقت کنترل شوند.
به طور مشخص، برخی نکات روش‌شناختی که باید در تفسیر نتایج در نظر گرفته شوند شامل اندازه نمونه، انتخاب گروه مرجع، مدت زمان پیگیری، روش‌های ثبت تتو (محل، رنگ، سن تتو)، و کنترل برای متغیرهای همراه است. به‌عنوان مثال، اگر جمعیتی که تتو دارند بهطور میانگین زمان بیشتری را زیر آفتاب می‌گذرانند یا بیشتر از سولاریوم استفاده می‌کنند، این رفتارها می‌توانند عامل مخدوشکننده (confounder) باشند و ارتباط مشاهده‌شده را توضیح دهند.
علاوه بر آن، شیوهٔ ثبت داده‌ها و کیفیت پرونده‌های بهداشتی اهمیت دارد: دادههای خود‌گزارشی در مورد داشتن تتو یا مشخصات آن ممکن است نادقیق باشند و پیگیری طولانیمدت برای مشاهده سرطان‌هایی با دورهٔ نهفتگی طولانی ضروری است. بنابراین، نتیجهٔ کلی این است که سیگنال آماری کنونی آلارمی است برای انجام مطالعات بیشتر و دقیقتر، نه دلیلی برای نتیجه‌گیری قاطع دربارهٔ خطر مستقیم ملانوما از تتو.
چگونه جوهر تتو و نور خورشید ممکن است با هم تعامل کنند
رنگدانههای تتو از نظر شیمیایی متنوع‌اند: جوهرها می‌توانند شامل رنگدانههای معدنی، آلی، فلزات و ترکیبات پیچیدهٔ ارگانیک باشند. برخی از این پیگمنتها هنگام تابش اشعهٔ فرابنفش خورشید یا در زمان حذف با لیزر دچار تخریب شیمیایی می‌شوند و به محصولات تجزیه‌ای تبدیل می‌گردند که ممکن است از نظر زیستی فعال یا حتی سمی باشند. به‌عنوان مثال، برخی رنگدانههای سیاه یا قرمز می‌توانند تحت شرایط خاص به ترکیبات آروماتیک یا نیترو ترکیباتی تبدیل شوند که دقت پژوهش در این زمینه را طلب می‌کنند.
مسیر منطقی دیگر التهاب موضعی مزمن است: فرایند خالکوبی بهطور طبیعی واکنش التهابی موضعی ایجاد می‌کند و ذرات رنگدانه می‌توانند برای سال‌ها در پوست باقی بمانند. التهاب مزمن می‌تواند با تغییرات موضعی در میکرومحیط سلولی، افزایش تولید رادیکال‌های آزاد و تغییر در پاسخ ایمنی همراه باشد؛ این تغییرات بالقوه می‌توانند ریسک تومورزایی را تحت شرایط خاص بالا ببرند، اگرچه این فرضیه نیاز به تأیید آزمایشگاهی و بالینی دارد.
علاوه بر آن، حذف تتو با لیزر که روشی رایج است، خود می‌تواند پیگمنتها را به ذرات کوچکتر و محصولات جانبی تبدیل کند که قابلیت جذب سیستمیک یا توکسیکولوژی متفاوتی دارند. برخی مطالعات آزمایشگاهی نشان داده‌اند که تجزیه پیگمنتها در معرض لیزر یا UV می‌تواند منجر به تولید آلاینده‌های آلی شود که بر سلامت بافت‌های اطراف تأثیر بگذارند؛ اما دادههای انسانی و شواهد مبتنی بر مدل‌های حیوانی و سلولی هنوز ناقص و گاه متناقض هستند.
در یک نگاه فنی‌تر، تعاملات ممکن بین جوهر تتو و نور شامل فوتوشیمی (photo-chemistry)، تولید گونههای واکنشی اکسیژن (ROS)، و تغییرات ساختاری در مولکول‌های رنگی است. همچنین اندازه نانوذرات پیگمنت، قابلیت مهاجرت فگوسیت‌ها حامل ذرات به لنف‌نودها، و پاسخ‌های ایمنی سیستمیک می‌تواند در این زنجیره نقش داشته باشد. همهٔ این مسیرها قابل‌بررسی‌اند اما نیاز به مطالعات مکانیکال (in vitro و in vivo)، پژوهش‌های سم‌شناسی و پیگیری‌های طولانیمدت اپیدمیولوژیک دارند تا اهمیت بالینی آنها مشخص شود.
نکات عملی برای افرادی که تتو دارند
- آرامش خود را حفظ کنید: شواهد فعلی قطعی نیست و نباید موجب وحشت شود. رفتارهای محافظتی معقول و پیگیری منظم می‌تواند ریسک را کاهش دهد.
- از پوست تتوشده در برابر تابش UV محافظت کنید—از ضدآفتاب طیفپهن (broad-spectrum) استفاده کنید، از آفتابسوختگی جلوگیری کنید و از قرارگیری طولانیمدت در آفتاب، سولاریوم یا زمان‌های اوج تابش خورشید خودداری نمایید. کرم‌های ضدآفتاب، لباس محافظ و سایه‌بان ساده‌ترین و مؤثرترین روش‌های کاهش ریسک هستند.
- پوست خود را منظم بررسی کنید: به دنبال ضایعات جدید، خال‌هایی که تغییر اندازه، شکل یا رنگ دارند، خون‌ریزی یا خارش باشید و در صورت مشاهدهٔ هر مورد مشکوکی با یک متخصص پوست یا درماتولوژیست مشورت کنید. ثبت عکس از تتو و خال‌ها در طول زمان می‌تواند به تشخیص تغییرات کمک کند.
علاوه بر موارد بالا، اگر در نظر دارید تتوی جدیدی بزنید یا تتوی فعلی را پاک کنید، با یک تاتوآرتیست حرفه‌ای و یک متخصص پوست گفتگو کنید تا اطلاعاتی دربارهٔ ترکیب جوهر، رنگ‌ها و روش‌های ایمن ارائه گردد. برای برداشتن تتو، از مراکز معتبر با تجهیزات استاندارد استفاده کنید و از پیامدهای احتمالی حذف—از جمله تغییر ترکیبات پیگمنت و واکنش‌های التهابی—آگاه باشید.
چرا این موضوع برای سلامت عمومی اهمیت دارد
با افزایش قابل‌توجه محبوبیت تتو در سطح جهان، کارشناسان بر لزوم بهبود ثبت اطلاعات در پرونده‌های بهداشتی و پایش بلندمدت جمعیت‌های دارای تتو تأکید می‌کنند. جمع‌آوری اطلاعات دقیق دربارهٔ ترکیب جوهر، رنگ، سن تتو، محل انجام تتو، روش‌های برداشتن و سابقهٔ قرارگیری در آفتاب می‌تواند اساس مطالعات آینده را قوی‌تر و قابل استنادتر کند. پیگیری‌های جمعیتی طولانیمدت (cohort studies)، بانک‌های زیستی (biobanks) و ثبتهای ملی می‌توانند دادههای ارزشمندی برای تحلیل ریسک‌ها فراهم کنند.
«تتوها روزبه‌روز شایع‌تر می‌شوند و ما به دادههای بلندمدت و مستحکم نیاز داریم تا هر پیامد بهداشتی احتمالی را درک کنیم»، می‌گوید Christel Nielsen، دانشیار اپیدمیولوژی در دانشگاه لاند. این نوع رویکرد امکان تفکیک نقش عوامل مختلف را می‌دهد: آیا افزایش مشاهده‌شده ناشی از خود جوهر است، یا از رفتارهای مرتبط با تتو، یا از ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیکی؟
تحقیقات پیوسته در زمینهٔ شیمی جوهر، تعاملات با UV، واکنش‌های التهابی موضعی و سیستمیک، و مطالعات سم‌شناسی مولکولی می‌تواند به افراد کمک کند تصمیمات آگاهانه‌تری دربارهٔ بدن، هنر و سلامت خود بگیرند. از منظر سیاستگذاری سلامت عمومی، استانداردسازی مواد جوهر، وضع مقررات برای تولیدکنندگان جوهر، و آموزش تاتوآرتیستها دربارهٔ ایمنی می‌تواند بخشی از پاسخ جمعی به این مسئله باشد.
در نهایت، ترکیب شواهد اپیدمیولوژیک، دادههای آزمایشگاهی و مطالعات بالینی برای پاسخگویی به این سؤال ضروری است: آیا تتوها بهتنهایی یا در تعامل با عوامل دیگر باعث افزایش خطر ملانوما می‌شوند؟ تا زمان رسیدن به پاسخ قطعی، بهترین رویکرد ترکیبی از مراقبت شخصی (محافظت از نور خورشید، معاینات پوستی منظم)، آگاهی‌رسانی و تقویت زیرساخت‌های پژوهشی و ثبت داده‌ها است.
نتیجه‌گیری: تتوها به‌عنوان یک پدیدهٔ فرهنگی و هنری گسترده، سوالات مهمی دربارهٔ سلامت عمومی و فردی مطرح کرده‌اند. شواهد اولیه نشاندهندهٔ یک احتمال ارتباط هستند اما اثبات علت و معلول نیازمند مطالعات بیشتر، دادههای دقیقتر دربارهٔ جوهرها و پیگیری طولانیمدت است. مراقبت از پوست، اطلاع‌رسانی و سیاستگذاری بهتر در زمینهٔ ترکیبات جوهر و روش‌های ایمن تتو می‌تواند گام‌های مؤثری در کاهش ریسک‌های بالقوه باشد.
منبع: sciencealert
ارسال نظر