اهمیت دفعات اجابت مزاج: نشانه ای کلیدی برای سلامت روده و بدن

تعداد دفعات اجابت مزاج تنها یک عادت شخصی نیست، بلکه می‌تواند نشانگر مهمی از وضعیت کلی سلامت بدن باشد. مطالعه‌ای نوین که در ژوئیه 2024 منتشر شده، ارتباط بین بسامد اجابت مزاج و خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن را با تجزیه و تحلیل ترکیبی داده‌های جمعیتی، متابولیک و ژنتیکی به‌صورت بی‌سابقه‌ای بررسی کرده است.

زمینه علمی: بررسی میکروبیوم روده این پژوهش توسط پژوهشگران مؤسسه زیست‌شناسی سامانه‌ای (ISB) با همکاری دانشگاه واشنگتن انجام شد و ۱۴۲۵ شرکت‌کننده نسبتاً سالم را مورد بررسی قرار داد. افرادی که به بیماری‌هایی مانند نارسایی کلیه، سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) یا بیماری کرون مبتلا بودند، از مطالعه کنار گذاشته شدند تا نتایج منعکس‌کننده تغییرات روزمره و معمول عادات روده باشد. هر شرکت‌کننده تعداد دفعات متوسط اجابت مزاج هفتگی خود را گزارش داد و پژوهشگران این دفعات را به چهار گروه تقسیم کردند:

• یبوست: ۱ تا ۲ بار اجابت مزاج در هفته
• دفعات پایین طبیعی: ۳ تا ۶ بار در هفته
• دفعات بالای طبیعی: ۱ تا ۳ بار در روز
• اسهال: ۴ بار یا بیشتر با مدفوع آبکی در روز

علاوه بر این، محققان نمونه‌های خون، داده‌های ژنتیکی و ترکیب میکروبیوم روده را نیز بررسی کردند تا الگوهایی را شناسایی کنند که بیانگر تاثیر بسامد اجابت مزاج بر سلامت عمومی بدن باشد.

یافته‌های کلیدی: منطقه طلایی دفعات اجابت مزاج نتایج پژوهش ISB نشان می‌دهد که سالم‌ترین افراد معمولاً روزانه یک تا دو بار اجابت مزاج دارند که به عنوان "منطقه طلایی" شناخته می‌شود. دکتر شان گیبونز، میکروبیولوژیست و نویسنده مسئول مطالعه، می‌گوید: «دفعات اجابت مزاج بر تمامی سیستم‌های بدن تاثیر می‌گذارد و هرگونه انحراف می‌تواند به عنوان زنگ خطری برای بروز بیماری‌های مزمن عمل کند.»

افراد مبتلا به یبوست یا اسهال مزمن، تفاوت‌های قابل توجهی در وضعیت زیستی داشتند. یبوست با افزایش باکتری‌های تخمیرکننده پروتئین همراه بود که منجر به تولید سموم زیان‌آور می‌شود. همچنین، میزان بالاتری از اندوکسیل‌سولفات، متابولیتی سمی مرتبط با آسیب کلیوی، در نمونه خون این افراد دیده شد؛ موضوعی که نگرانی متخصصان سلامت روده را درباره پیامدهای سیستمیک یبوست تأیید می‌کند.

برعکس، افرادی که دچار اسهال مزمن بودند، تعداد بیشتری باکتری مرتبط با دستگاه گوارش فوقانی در روده داشتند و شاخص‌های خونی آن‌ها نشانه‌های استرس یا آسیب کبدی را نشان می‌داد. این تغییرات در میکروبیوم روده و شیمی خون بیانگر تاثیر گسترده اختلالات گوارشی بر سلامت کل بدن است.

نظر متخصصان و راهکارهای بهبود سلامت یوهانس جانسون-مارتینز، زیست‌مهندس ISB و از نویسندگان مقاله، توضیح می‌دهد: «وقتی مدفوع مدت طولانی‌تری در روده بماند، میکروب‌ها الیاف غذایی را مصرف کرده و به تخمیر پروتئین روی می‌آورند که منجر به تولید سمومی می‌شود که ممکن است وارد جریان خون شوند. این موضوع اهمیت اجابت مزاج منظم را در پیشگیری از مشکلات متابولیک و ارگانیک برجسته می‌کند.»

خبر خوب آن است که سبک زندگی ارتباط مستقیمی با سلامت روده دارد. شرکت‌کنندگانی که در محدوده سالم (منطقه طلایی) قرار داشتند، معمولاً مصرف فیبر بیشتری داشتند، آب بیشتری می‌نوشیدند و فعالیت بدنی بیشتری انجام می‌دادند. همچنین ترکیب میکروبیوم روده آن‌ها غنی‌تر از باکتری‌های تجزیه‌کننده فیبر بود که باعث تولید اسیدهای چرب زنجیره‌کوتاه و کاهش التهاب و بهبود سلامت متابولیک می‌شود.

پیامدها برای سلامت عمومی و آینده تحقیق در زمینه میکروبیوم روده این پژوهش معتبر تأکید می‌کند که بسامد اجابت مزاج یک شاخص مهم و گاهی نادیده‌گرفته‌شده سلامت بدن است. تغییر منظم بودن اجابت مزاج ممکن است نشانه اولیه اختلال متابولیک یا مشکلات ارگانیک باشد و بتواند راهنمای راهبردهای آینده برای بهینه‌سازی سلامت روده در جمعیت عموم باشد. محققان پیشنهاد می‌کنند که مداخلاتی با تمرکز بر رژیم غذایی، آب‌رسانی و ورزش سودمند خواهد بود؛ نه فقط برای افرادی که به اختلالات روده دچارند، بلکه برای همه کسانی که به دنبال حفظ سلامت بهینه و کاهش خطر بیماری در طولانی‌مدت هستند.

جمع‌بندی تعداد دفعات اجابت مزاج به عنوان شاخصی مهم در سلامت کل بدن و ارتباط نزدیک با ترکیب میکروبیوم روده و نشانگرهای متابولیکی مطرح است. این مطالعه با معرفی معیارهای عادات اجابت مزاج سالم، زمینه را برای مراقبت‌های پیشگیرانه فردمحور فراهم می‌سازد و اهمیت تغذیه، آب‌رسانی و فعالیت روزانه را برجسته می‌کند. با پیشرفت پژوهش‌های سلامت روده، احتمالاً ارزیابی منظم بودن اجابت مزاج به بخشی ثابت از بررسی‌های سلامت فردی تبدیل خواهد شد و به میلیون‌ها نفر کمک خواهد کرد تا شناخت بهتری از سلامت خود داشته باشند و آن را ارتقاء دهند.