5 دقیقه
شمن: بازآفرینی در ژانر جنگیری یا فقط تکراری تازه؟
از زمانی که فیلم افسانه‌ای "جن‌گیر" ساخته ویلیام فریدکین نیم قرن پیش تماشاگران را به وحشت انداخت، سینمای ترسناک بارها به سراغ داستان‌های تسخیر شیطانی و آیینهای جنگیری بازگشته است. حضور بی‌شمار آثار و سریال‌هایی که به این زیرژانر هولناک گرایش یافته‌اند، یافتن تازگی و ابتکار را به چالشی بزرگ تبدیل کرده است. حالا فیلم جدید آنتونیو نگرت، شمن، با الهام از سنت‌های آمریکای جنوبی پا به میدان می‌گذارد و وعده دیدگاهی متفاوت را می‌دهد. اما آیا واقعاً شاهد تحول محسوسی در این ژانر هستیم یا فقط با پس‌زمینه‌ای جدید برای ترس‌های آشنا مواجهیم؟
خلاصه داستان: تاریکی در دل آند
در بستر وهم‌آلود مناظر آتشفشانی اکوادور، شمن داستان خانواده‌ای مبلغ مسیحی آمریکایی را روایت میکند که به روستایی دورافتاده نقل مکان میکنند. سارا کانینگ در نقش کندیس ظاهر میشود و دنیل گیلیس نقش همسرش جوئل را بازی میکند؛ مردی که از اعتیاد رهایی یافته و در تلاش است معنای حقیقی ایمان را بیابد. آرامش زندگی آنها ناگهان با شروع علائم عجیب در پسر خردسالشان، الیوت (جت کلاین)، در هم می‌شکند؛ نجواهای مرموز شبانه، توهمات خشونت‌آمیز و تاریکی‌ای عمیق که تا به حال نظیری نداشته‌اند.
با شدت گرفتن اتفاقات غیرقابل توضیح، خانواده برای یافتن راه چاره به شفادهندگان بومی منطقه پناه می‌برد و درگیر راز موجودی می‌شوند که جسم الیوت را تسخیر کرده است. ابتدای فیلم به شکلی موفقیت‌آمیز تنش میان مسیحیت غربی و سنت‌های معنوی منطقه را برجسته میکند، اما در نهایت به کلیشههای رایج ژانر جنگیری فرو می‌غلتد.
بازیگران و شخصیت‌ها: بازی قوی در دل فضایی آشنا
شمن از حضور گروه بازیگری توانمندی سود می‌برد. سارا کانینگ نقشی عمیق و پراحساس از مادری گرفتار دوگانگی ایمان و ترس ارائه می‌دهد که بیننده را درگیر مسیر پراضطرابش برای نجات فرزند خود میکند. دنیل گیلیس با قدرت نقش جوئل را ایفا می‌نماید، هرچند فیلمنامه بیش از حد آشکار به گذشته او اشاره میکند بی‌آنکه معنای واقعی یا رستگاری‌ای را برایش رقم بزند.
جت کلاین نقش الیوت تسخیرشده را به شکلی وهم‌آور از نظر بدنی بازی میکند، اما تمایز روشنی میان حالت معصومیت و تسخیرشدگی او دیده نمی‌شود که از بار عاطفی روایت می‌کاهد. متأسفانه شخصیتهای بومی که برای فضای فرهنگی اثر اهمیت بالایی دارند، به‌درستی پرداخته نشده و غالباً به حاشیه رانده می‌شوند؛ بنابراین آرمان‌های گسترده‌تر فیلم تحقق نمی‌یابند.
پشت صحنه: کارگردانی و جلوههای بصری چشمگیر
آنتونیو نگرت پس از تجربه فیلم اکشن "اوردرایو" به سینمای بلند بازگشته و به‌خوبی از عهده خلق تعلیق و فضای سنگین برآمده است. از لحاظ بصری، شمن در سکانس‌های کابوس‌گونه خود به اوج می‌رسد: هجوم عقرب‌ها، مایعات سیاه رنگ که از بدن افراد تسخیرشده جاری میشود و تاریکی دلهره‌آور غارهای آتشفشانی. این لحظات مهارت نگرت را در کار با جلوههای ویژه کامپیوتری و میدانی نشان می‌دهد و تصاویر وهم‌آور و ماندگاری خلق میکند.
برادر نگرت، دنیل، برای نخستین بار نگارش فیلمنامه را تجربه کرده است. هرچند محوریت تقابل فرهنگ‌ها و ایمان‌ها جذابیت خاصی برای داستان ایجاد میکند، اما فیلمنامه در نهایت به کلیشههای قدیمی چون «قدرت مسیح با توست» و تمسخرهای اهریمنی بازمی‌گردد و برای علاقهمندان ژانر، تازگی چندانی ارائه نمی‌دهد.
جزئیات تولید: لوکیشن، سبک و نمادگرایی
فیلمبرداری «شمن» به طور کامل در اکوادور انجام شده و لوکیشن‌های کمتر دیده‌شده‌ای به ژانر وحشت می‌بخشد. زمین‌های آتشفشانی، جنگل‌های انبوه و آیینهای بومی، حس اصالت و دلهره‌آفرینی را ارتقاء می‌دهند، حتی اگر رمز و رازهای عمیق‌تر فرهنگی در پس‌زمینه باقی بمانند. شمن تلاش میکند تا تصویری محترمانه از فرهنگ بومی ارائه دهد و از تبدیل آن به صرفاً یک تهدید جلوگیری کند، اما می‌توانست از نظر پرداخت به دیدگاه‌ها و افسانه‌های بومی‌ها گام‌های بیشتری بردارد.
واکنش منتقدان: تبلیغ یا حقیقت؟
همزمان با اکران در تاریخ ۸ آگوست در سینماها و پلتفرم‌های دیجیتال، شمن در میان دوستداران ژانر ترسناک به دلیل تلاش برای گسترش افق‌های فیلمهای جنگیری، بحث‌برانگیز شد. منتقدان در نقدهای اولیه از کارگردانی نگرت و بازی کانینگ تمجید کرده‌اند، اما حس تکرار و آشنایی در روایت، مورد اشاره واقع شده است. با وجود اجرا و فضاسازی بصری قوی و لوکیشن تازه، تماشاگرانی که در پی تغییر اساسی در این ژانر هستند شاید به دنبال ریسک و نوآوری بیشتری باشند.
جمع‌بندی: آینده فیلمهای جنگیری
برای علاقهمندان داستان‌های ماورایی و کسانی که به دنبال تجربه‌ای پرتنش و جوی هستند، شمن سرگرمی دلهره‌آوری ارائه می‌دهد. با این‌حال، نمی‌توان آن را نقطه تحول جدی در ژانر جنگیری دانست. با این وجود، تمایل فیلم به بررسی تعامل فرهنگ‌ها و اعتقادات، گامی مهم است و شاید الهام‌بخش سازندگان آینده برای کاوش عمیق‌تر خلاقانه و فرهنگی باشد. اگر آمادگی روبه‌رو شدن با نیروهای باستانی در سرزمینی ناشناخته را دارید، دیدن شمن ارزش تجربه را دارد، حتی اگر وحشت واقعی و نوآوری همچنان دور از دسترس باقی بماند.
منبع: screenrant
.avif)
نظرات