5 دقیقه
دهمین پرواز آزمایشی استارشِیپ: چه انتظاری باید داشته باشیم
شرکت SpaceX در آستانه دهمین پرواز آزمایشی استارشِیپ قرار دارد؛ سامانهٔ پرتاب عظیمی به طول ۱۲۱ متر که هدف آن تبدیل شدن به قدرتمندترین موشک تاریخ پروازهاست. پرتاب‌ها از مجموعهٔ Starbase نزدیک بوکا چیکا در تگزاس همیشه رویدادهایی حساس و پرتنش هستند: هنگام برخاستن، مجموعهٔ استارشِیپ و بوستر Super Heavy حدود ۱۷ میلیون پوند رانش تولید می‌کنند تا از سکوی پرتاب جدا شوند. چند دقیقه پس از آغاز ماموریت، معمولاً مرحلهٔ بالایی استارشِیپ از بوستر مرحلهٔ اول Super Heavy جدا میشود.
چرا این بار «گرفتن» با برج انجام نمی‌شود
در چند پرواز آزمایشی قبلی، بوستر ۷۱ متری Super Heavy بازگشتی چشمگیر و خودکار به محل پرتاب داشت؛ در آن بازگشت، بازوهای مکانیکی عظیم روی برج پرتاب، خودرو در حال نزول را در فاصلهٔ چند متری از زمین می‌گرفتند. این مانور دیدنی که اغلب «گِرِفت» یا «catch» نامیده میشود، برای علاقمندان فضانوردی به یک لحظهٔ برجسته تبدیل شده است.
با این حال، SpaceX تأیید کرده که در پرواز ۱۰ تلاش برای گرفتن با برج انجام نخواهد شد. در عوض، بوستر Super Heavy به‌صورت کنترلشده در اقیانوس فرود خواهد آمد (splashdown). این تصمیم بر اساس اهداف آزمایشی اتخاذ شده است: تیم مهندسی میخواهد یک پروفیل نزول تندتر و پرریسکتر را آزمایش کند تا عملکرد را بسنجد و کارایی بوستر را بهبود دهد. اجرای آن مسیر ریسک‌پذیر در حالی که هدفگیری برای یک گرفتن دقیق توسط برج انجام شود میتواند برج گران‌قیمت و حیاتی پرتاب را در معرض خطر قرار دهد.
ریسک در برابر سود: چرا فرود در آب منطقی است
فرود در اقیانوس به SpaceX این امکان را می‌دهد که الگوریتمهای کنترل نزول و ورود مجدد را بدون به‌خطر انداختن زیرساخت‌های زمینی تأیید کند. معادل این تبادل، از دست رفتن فرصت فوری بازیابی و استفادهٔ مجدد از همان بوستر است؛ اما داده‌هایی که به‌دست می‌آیند می‌توانند به فرودهای قابل‌اطمینان‌تر در آینده و افزایش کارایی عملیاتی منجر شوند.
ویژگیهای محصول و نکات فنی برجسته
ویژگیهای کلیدی سیستم استارشِیپ که برای این ماموریت اهمیت دارند عبارت‌اند از:
- ظرفیت حمل سنگین: مجموعهٔ کامل برای انتقال محموله‌های بزرگ به مدار، فضای میان‌ماه و فراتر از آن طراحی شده است.
- تمرکز بر استفادهٔ مجدد: هم Super Heavy و هم Starship برای بازگشت و استفادهٔ سریع مجدد طراحی شده‌اند، مشابه عملیات‌های فالکون ۹.
- کنترلهای پیشرفتهٔ نزول: زوایا و پروفیل‌های جدید نزول و ورود مجدد برای بهبود کارایی پیشران و مدیریت بارهای حرارتی در حال آزمون هستند.
- سیستمهای یکپارچه برج پرتاب: بازوهای مکانیکی (که به‌طور غیررسمی «Mechazilla» نامیده می‌شوند) امکان گرفتن دقیق را در شرایط مناسب فراهم می‌کنند.
مقایسه‌ها، مزایا و اهمیت در بازار
در مقایسه با فالکون ۹ شرکت SpaceX — که اکنون به‌عنوان ستون فقرات عملیات با بازیابی مداوم بوستر شناخته میشود — استارشِیپ هدف دارد تا ظرفیت حمل را به‌طور چشمگیری افزایش دهد و با استفادهٔ کامل از قابلیتهای بازگشتی، هزینه به ازای هر کیلوگرم را کاهش دهد. مزایا شامل جرم بالاتر قابل ارسال به مدار، امکان پرواز مستقیم محموله‌ها به ماه یا مریخ و اقتصاد مقیاس برای استقرار صورتهای ماهوارهای و مأموریتهای بلندپروازانهٔ فضای عمیق است.
موارد کاربرد و چشم‌انداز آینده
بازارهای هدف استارشِیپ شامل صورتهای تجاری ماهوارهای، لجستیک ماهوارهای-قمری، مأموریتهای سرنشیندار به مریخ و برنامههای فضایی ملی نیازمند توان بلندبرد است. در حالی که پرواز ۱۰ از بازیابی بوستر در محل صرف‌نظر می‌کند تا یک نزول پرریسکتر را اعتبارسنجی کند، SpaceX قصد دارد در پروازهای بعدی مجدداً به گرفتن با برج بازگردد و در نهایت هر دو مرحله را به‌صورت روتین بازیابی و دوباره استفاده کند. آزمایش‌های آتی همچنین هدف دارند که مرحلهٔ بالایی استارشِیپ را به Starbase بازگردانند تا امکان استفادهٔ مجدد کاملِ مجموعه فراهم شود.
نتیجه‌گیری
اگرچه برای طرفداران تصویری سینماییِ گرفتن توسط برج در این ماموریت تکرار نخواهد شد، فرود کنترلشده در اقیانوس گامی عمل‌گرایانه است. این گزینه اولویت را به دادههای عملکرد وسیله و ایمنی زیرساخت‌ها می‌دهد و در عین حال فناوری موشک‌های قابل استفادهٔ مجدد را پیش می‌برد و کارایی عملیاتی بلندمدت استارشِیپ را بهبود می‌بخشد — سیستمی که میتواند بازار پرتاب‌های سنگین را دگرگون کند.
منبع: digitaltrends
نظرات