7 دقیقه
زندگی‌ای دورِ فیلمها، موتور و افسانهٔ خانوادگی
جیمز «جیم» میتشوم، پسر اسطورهٔ پردهٔ نقره‌ای رابرت میتشوم و چهرهای آشنا در مجموعه‌ای از فیلم‌های آغشته به اکشن از دههٔ 1950 تا دههٔ 1990، در 20 سپتامبر در خانه‌اش در اسکال ولی، آریزونا درگذشت. او 84 سال داشت. در طول بیش از چهار دهه فعالیت حرفه‌ای، جیم در بیش از 35 پروژهٔ سینمایی و تلویزیونی حضور یافت و جایگاهی ویژه برای خود ساخت که تلفیقی از فرهنگ خودروهای آمریکایی، اسطورهٔ ماهشاین (مشروبات خانگی غیرقانونی) و درام کلاسیک دوران استودیویی بود.
سال‌های اولیه و تجربهٔ ورود به پردهٔ نقره‌ای تحت تأثیر خانواده
میتچوم که در سال 1941 در لس‌آنجلس متولد شد، از کودکی نمادی از روحیهٔ پرکار و بی‌تکلف خانواده‌های هالیوودی بود. روایت‌هایی دربارهٔ آغازهای سادهٔ خانواده — از جمله تبدیل یک مرغداری به اتاق‌خواب پشت بنگالوی مادربزرگ — جزئی از فرهنگ خانوادگی شد. یکی از داستان‌های محبوب خانواده می‌گوید رابرت میتشوم با آرایش صحنه‌ای کامل وقتی جیم به دنیا آمد شتابان به بیمارستان رفت و در سالن انتظار مانند یک پدر نگران قدم می‌زد؛ تصویری انسانی که بعدها در میان خاطرات فامیلی تکرار شد.
جیم از سنین پایین به بازیگری علاقه‌مند شد و نخستین نقش سینمایی خود را در یک وسترن در هشت سالگی ایفا کرد. در شانزده سالگی یک اعتبار قابل‌توجه کسب کرد؛ او در فیلم 1958 «سانراه تندر رود» (Thunder Road) نقش برادر کوچکتر پدر واقعی‌اش را بازی کرد — اثری زمخت و پرشتاب دربارهٔ قاچاقچیان ماهشاین و مأموران فدرال که توسط آرتور ریپلی کارگردانی شده بود. این فیلم جیم را در دل علاقهٔ دوران به تعقیب و گریزهای خودروییِ خارج از قانون و روایت‌های منطقهای قرار داد؛ زیبایی‌شناسی‌ای که تا مدت‌ها در مسیر حرفهٔ او تأثیرگذار بود.
نکات برجستهٔ فیلم‌شناسی و سایهٔ پدر مشهور
اگرچه جیم هرگز به شهرت سطح اول پدرش نرسید، رزومهٔ او با همکاری با نام‌های برجسته آراسته شده است. در دههٔ 1960 او در یازده عنوان سینمایی و تلویزیونی ظاهر شد و با ستارگانی چون جورج پپرِد، آلبرت فینی و جورج همیلتون در «The Victors» هم‌بازی شد؛ با ستاره‌های سینمای موج‌سواری فابیان و شلی فابارس در «Ride the Wild Surf» و با بزرگان جان وین و کرک داگلاس در «In Harm’s Way» سهم‌هایی داشت. او همچنین در «Ambush Bay» کنار هیو اوبراین و میکی رونی ظاهر شد.
ظاهر جیم و مهارتهای عملی‌اش در پشت صحنه — او هنگام بازی در نقش مکانیک در «Thunder Road» دربارهٔ موتور و تعمیرات آموخت — او را به کارهای واقعی در حوزهٔ اتومبیلرانی و مکانیکی رهنمون کرد. اشاره‌ای جالب در تاریخچهٔ حرفهٔ او این است که گفته می‌شود او روی خودروهای الویس پرسلی کار کرده است؛ علاقهٔ الویس به او نقش کوچکی در بازشدن درهای یک قرارداد ضبط با کمپانی 20th Century Fox را فراهم آورد و تک‌آهنگ او از 1961 با عنوان «Lonely Birthday» ردپایی کنجکاوانه در کارنامهٔ موسیقایی‌اش برجای گذاشت.
این ترکیبِ تجربهٔ بازیگری و آشنایی عملی با خودروها، زمینه‌ای فراهم آورد که جیم نه فقط به‌عنوان بازیگر، بلکه به‌عنوان یک چهرهٔ فعال در زیرفرهنگ‌های مرتبط با اتومبیل و مسابقات سرعت شناخته شود. حضور او در مجموعه‌ای از آثار ژانرِ اکشن-درامِ منطقهای، او را در جمع بازیگرانی قرار داد که به‌جای ستاره‌محوری صرف، نقشهای مکمل و کاراکترهایی با رگه‌های محلی و خیابانی بازی می‌کردند؛ کسانی که با حضورشان بافت روایت را واقعی‌تر و ملموس‌تر می‌ساختند.
Moonrunners، The Last Movie و مسیر به‌سوی فولکلور تلویزیونی
در سال 1975 میتشوم در «Moonrunners» نقشآفرینی کرد؛ فیلمی که بسیاری از مضامین «Thunder Road» را بازخوانی میکرد — موضوعاتی مانند ماهشاین، خودروهای سریع و نوعی ضد اقتدارگرایی جنوبمحور. «Moonrunners» بعدها به‌عنوان الهام‌خاستری آزاد برای سریال طولانی‌مدت تلویزیونی «The Dukes of Hazzard» شناخته شد؛ نمونه‌ای از اینکه چگونه ایدههای فیلم‌های درجهٔ ب (B-movie) می‌توانند بازبسته‌بندی شده و به سرگرمی خانوادگیِ پُرمخاطب تبدیل شوند.
علاوه بر این، میتشوم در تجربهٔ ضدفرهنگی دنیس هاپر یعنی «The Last Movie» (1971) که در پرو فیلم‌برداری شد، مشارکت داشت. او تهیهٔ یک مستند کوتاه پشت‌صحنه با عنوان «The Last Movie Movie» را بر عهده گرفت که روند ساختِ آشفته و تجربه‌های مشترک با هاپر، پیتر فوند و کریس کریستوفرسن را ثبت میکرد — مستندی که برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به شیوه‌های فیلم‌برداری در لوکیشن‌های خارجی دههٔ 1970 منبعی جذاب به‌شمار می‌آید. این پروژه نمونهٔ دیگری از کنجکاوی او نسبت به جنبه‌های فنی و مستندسازی فرایند سینما بود؛ علاقه‌ای که او را از بازیگری صرف فراتر برد.
سال‌های پایانی: دامداری، ویسکی و میراثی آرام‌تر
پس از بازنشستگی از بازیگری در سال 1994، جیم میتشوم به آریزونا نقل‌مکان کرد و در مدیریت مزرعهٔ اسب والدینش مشارکت کرد؛ او بر امور پرورش و مسابقات نظارت داشت و تجربهٔ زندگی در محیط روستایی را عملاً ادامه داد. همچنین شخصیتی که در فیلمها با عنوان «ماه‌شاینرِ سینمایی» شکل گرفته بود را به کسب‌وکاری تجاری تبدیل کرد: او خطوط تولید ماهشاین مرغوب و همچنین یک ویسکی یادبود با نام «Robert’s Rye Whiskey» راه‌اندازی کرد. این گونه تلفیقِ نقش سینمایی با برندِ زندگی نشان میدهد که چگونه بازیگران نسل او پیش از مرسوم‌شدنِ بازاریابی شخصیت، از هویت‌های پرده‌ای برای ایجاد محصولات سبک‌زندگی استفاده می‌کردند.
اگرچه فهرست آثارش او را به سطح نام‌های خانوار نمی‌رساند، جیم عضوی از یک سلسلهٔ سینمایی و خانوادگی بود که برخی از قالب‌های ماندگار سینمای ژانری آمریکا را شکل داد: ضدقهرمانِ دچار مشکل، یاغیِ روستایی و عشق به جاده‌های باز. این عناصر بارها و بارها در آثار ژانر و تولیدات تلویزیونی به‌کار رفته‌اند و ردپای این سنت‌ها را می‌توان تا به امروز دید.
«جیم میتشوم بخشی از رشتهٔ پساجنگِ سینمای آمریکاست که وسترن‌های دوران استودیویی را به فیلم‌های یاغی محورِ اتومبیل‌محور دهه‌های 60 و 70 پیوند می‌زند،» می‌گوید مارکو جنسن، تاریخ‌نگار سینما. «او هرگز از سایهٔ پدرش بیرون نیامد، اما به پایداری یک زیرفرهنگ هالیوودی کمک کرد؛ زیرفرهنگی که هنوز بر تلویزیون و فیلم‌های مستقل تأثیر دارد.»
بازماندگان او شامل همسرش پمِلا ک. اسمیت، برادر کریستوفر میتشوم، خواهر پرتِرین دی میتشوم و چندین فرزند و نوه هستند. زندگیِ جیم — از دوران بازیگری کودکی تا مکانیکی برای ستارگان، و از کار در مزرعه تا تولید ویسکی — شبیه یک فیلم است: بخشی از حماسهٔ خانوادگی، بخشی تصویر جاده و بخشی آمریکانای پردهٔ نقره‌ای.
چرا طرفداران او را به یاد می‌آورند
برای علاقه‌مندان به سینما و تلویزیون، جیم میتشوم یادآور این حقیقت است که داستان هالیوود تنها از ستاره‌های نامدار تشکیل نشده؛ بلکه بازیگران کاراکتری و هنرمندانِ کاری که به بافتِ ژانرها عمق می‌دهند نیز بخش مهمی از روایت‌اند. پیوندهای او با «Thunder Road» و «Moonrunners» و نقش کناری‌اش در داستان منبعی که بعدها به «The Dukes of Hazzard» منتهی شد، جایگاه او را در تاریخ سینمای عامه‌پسند آمریکا تثبیت می‌کند.
منبع: variety
ارسال نظر