بررسی علمی خطرات گرد و غبار ماه برای سلامتی انسان

زمینه علمی: شناخت خطرات مواجهه با گرد و غبار ماه

کشف و ایجاد حضور بلندمدت انسان در ماه یکی از اهداف کلیدی ماموریت‌های فضایی پیش رو مانند برنامه آرتمیس ناسا است. با این حال، محققان مدت‌هاست که درباره یک خطر ماندگار نگران هستند: گرد و غبار ماه، ماده‌ای ریز و ساینده که سطح ماه را پوشانده است. پیش‌تر دانشمندان گمان می‌کردند استنشاق گرد و غبار ماه می‌تواند نتایج زیان‌آوری برای سلامتی داشته باشد، مشابه بیماری‌هایی که برخی انواع گرد و غبار روی زمین ایجاد می‌کنند.

تحقیقات جدید: ارزیابی تاثیر گرد و غبار ماه بر سلامتی انسان

یک مطالعه جدید که توسط محققان استرالیایی انجام و در مجله Life Sciences in Space Research منتشر شده، تحلیل دقیقی از خطرات بهداشتی ناشی از استنشاق گرد و غبار ماه ارائه می‌دهد. دانشمندان در این پژوهش بر ذرات فوق‌ریزی که می‌توانند به اعماق دستگاه تنفسی انسان نفوذ کنند، تمرکز کردند و با استفاده از شبیه‌سازهای پیشرفته‌ای که خواصی بسیار نزدیک به خاک واقعی ماه داشتند، آزمایش‌هایی را انجام دادند.

با قرار دادن مدل‌های بافت ریه انسان در معرض این شبیه‌سازهای گرد و غبار ماه، پژوهشگران نحوه تعامل ذرات گرد و غبار با سلول‌های ریوی را بررسی کردند. نتایج نشان داد که هرچند گرد و غبار ماه می‌تواند موجب تحریک کوتاه‌مدت راه‌های هوایی مانند عطسه، سرفه یا احساس خارش گلو شود، اما شواهد کمی در مورد ایجاد آسیب مزمن بافتی یا استرس اکسیداتیو (که معمولا در اثر گرد و غبارهای خطرناک زمینی مانند سیلیس یا آلودگی ذرات معلق شهری مشاهده می‌شود) وجود دارد.

اظهارنظر کارشناسان

میکائلا اسمیت، نویسنده اصلی و پژوهشگر مقطع کارشناسی‌ارشد دانشگاه فناوری سیدنی، تاکید می‌کند: «یافته‌های ما نشان می‌دهد گرد و غبار ماه ممکن است موجب تحریک فوری راه‌های هوایی شود، اما شواهدی مبنی بر خطر ایجاد بیماری‌های مزمن و طولانی‌مدتی مانند سیلیکوزیس (ناشی از گرد و غبار سیلیس) وجود ندارد.» دکتر برایان اولیور، همکار این تحقیق نیز افزود: «این نتایج امیدوارکننده هستند و ارزیابی‌های ایمنی برای بازگشت انسان به سطح ماه را تقویت می‌کند.»

پیامدها برای ماموریت‌های فضایی و سلامت فضانوردان

نتایج این پژوهش برای فضانوردانی که آماده ماموریت‌های آینده ماه هستند، اطمینان‌بخش است. از آنجا که سطح ماه بطور کامل از انواع مختلف سنگ‌ریزِ ماه یا رگولیت تشکیل شده، تهدید مخاطره‌آمیز بهداشتی می‌توانست مانع عظیمی در جهت اکتشاف پایدار باشد. خوشبختانه، این مطالعه نشان می‌دهد هرچند ممکن است فضانوردان دچار ناراحتی کوتاه‌مدت تنفسی به دلیل استنشاق گرد و غبار ماه شوند، اما احتمال بروز بیماری‌های ریوی شدید و مزمن بسیار کم است.

مقایسه گرد و غبار ماه با گرد و غبار زمین: یک یافته جالب

جالب است بدانید که این تحقیق نشان داد ذرات گرد و غبار ماه معمولا از بسیاری از آلاینده‌های معمولی هوا در زمین که انسان‌ها به طور منظم با آن‌ها مواجه می‌شوند، کمتر خطرناک‌اند. مثلا قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض گرد و غبارهای ساختمانی مانند سیلیس می‌تواند بیماری‌های حاد و مخربی ایجاد کند، اما نتایج مشابهی در شبیه‌سازهای گرد و غبار ماه در شرایط آزمایشگاهی مشاهده نشد.

آیا فضانوردان باید نگران گرد و غبار ماه باشند؟

هرچند موضوع «استنشاق گرد و غبار ماه» توجه زیادی را جلب می‌کند، اما کارشناسان از ایجاد تماس غیرضروری هشدار می‌دهند. به گفته اسمیت: «هر گرد و غباری را که استنشاق کنید، واکنش‌هایی مانند عطسه یا سرفه و تحریک فیزیکی خواهید داشت. اما گرد و غبار ماه به اندازه سیلیس سمی نیست که پس از سال‌ها باعث سیلیکوزیس شود». بنابراین، همچون بسیاری از جنبه‌های اکتشافات فضایی، رعایت ملاحظات و کنترل‌های مهندسی در حفظ سلامت فضانوردان همچنان ضروری است.

جمع‌بندی

این مطالعه پیشگام پیشرفت مثبتی در درک ما از سمیت گرد و غبار ماه و سلامت فضانوردان رقم زده است. با نشان دادن اینکه گرد و غبار ماه به مراتب کمتر از تصور قبلی و حتی برخی گرد و غبارهای خطرناک زمینی برای سلامتی زیان‌آور است، این پژوهش از برنامه‌های آینده برای حضور دائمی انسان در سطح ماه حمایت می‌کند. هرچند گرد و غبار ماه همچنان ممکن است نشانه‌هایی خفیف و فوری در دستگاه تنفسی ایجاد کند، اما ریسک‌های بلندمدت آن بسیار پایین است؛ موضوعی که مسیر اکتشاف ایمن‌تر و ایجاد سکونتگاه‌های دائمی در ماه را هموار می‌سازد.