11 دقیقه
تصور کنید بند کفش‌های‌تان را محکم می‌بندید و بازی کلاسیک سوپر نینتندو را از داخل زبانه کفش اجرا می‌کنید. این ایدهٔ غیرمعمول اما جذاب توسط یک پروژهٔ هنری عملی شده که فرهنگ گیمینگ نوستالژیک را با فرهنگ کفش‌های ورزشی ادغام میکند: با AIR SNES آشنا شوید، یک نمونهٔ سفارشی Nike Air Max 90 که به یک کنسول SNES عملی مجهز شده است.
وقتی فرهنگ کتانی با نوستالژی بازی برخورد میکند
AIR SNES با یک پرسش شوخ از طراح گاستاوو بونزانینی آغاز شد: اگر کفش‌ها می‌توانند شبیه بازیهای ویدیویی به نظر برسند، چرا نتوانند خودشان بازی کنند؟ پاسخ به این سؤال منجر به خلق یک قطعهٔ فرهنگی شد؛ کاری که بیش از آنکه دنبال جلب توجه بازار گسترده باشد، می‌خواهد یک بیانیهٔ بصری بدهد و ادای احترامی چشمگیر به سی‌وپنجمین سالگرد سوپر نینتندو باشد. این پروژه نمونه‌ای از تقاطع مد، طراحی صنعتی، و گیمینگ نوستالژیک است — جایی که «کالکتور» بودن، پوشیدنی بودن و فناوری DIY کنار هم قرار می‌گیرند.
در بافت فرهنگی امروز، همکاری‌های بین برندهای پوشاک و ناشران بازیها (collabs) رواج یافته است؛ از کفش‌های محدودِ الهام‌گرفته از فرنچایزها تا پوشاک رسمی با لوگوی بازیها. AIR SNES فراتر از یک کالای مصرفی عمل میکند و بهعنوان یک اثر هنری مفهومی صحبت میکند؛ این پروژه به بحث دربارهٔ چگونگی تعامل مد، برندینگ کفشِ ورزشی و فرهنگ بازیهای ویدیویی می‌پردازد، و همچنین پرسش‌هایی دربارهٔ آیندهٔ پوشیدنی‌های هوشمند و کالکتبل‌‌های تکنولوژیک مطرح میکند.
چگونه یک کنسول داخل کفش جا می‌گیرد
در زیر زبانهٔ سفارشی Nike Air Max 90 یک ماژول فشرده قرار گرفته است: یک Raspberry Pi Zero W که روی آن RetroPie اجرا می‌شود. این برد کوچک یک محیط شبیه‌سازی کامل فراهم می‌آورد که قادر به اجرای عناوین کلاسیک SNES مانند Donkey Kong Country است. Raspberry Pi Zero W به دلیل اندازهٔ کوچک، مصرف انرژی پایین و توانایی پشتیبانی از بلوتوث و HDMI، گزینه‌ای مناسب برای پروژه‌های DIY و مینی‌کنسول‌ها است؛ همین ویژگی‌ها آن را برای تعبیه در فضای محدود زبانهٔ کفش مناسب میکند.
یک باتری داخلی تامین انرژی میکند که برای حدود سی دقیقه بازی مداوم کافی است؛ این زمان محدود ناشی از ظرفیت باتری قابل جای‌گیری در فضای کوچک کفش است. خروجی HDMI یکپارچه امکان اتصال کفش به نمایشگر خارجی را فراهم می‌آورد، در نتیجه می‌توانید بازی را روی تلویزیون یا مانیتور پخش کنید. از نظر نرم‌افزاری، RetroPie بهعنوان یک پلتفرم امولیشن شناخته‌شده به کار گرفته شده که مجموعه‌ای از شبیه‌سازها را مدیریت میکند و رابط کاربری ساده‌ای برای اجرای ROMها ارائه می‌دهد؛ البته مسائل حقوقی مربوط به ROM و مالکیت معنوی باید در پروژه‌های تجاری یا عمومی رعایت شود.
پیاده‌سازی چنین ماژولی در داخل کفش مستلزم مهارت در طراحی مکانیکی، برق و الگوریتم‌های خنک‌سازی ساده بوده است تا از آسیب دیدن برد و باتری بر اثر فشار، رطوبت یا گرمای بیش از حد جلوگیری شود. طراحان پروژه از ترکیب ساختار اِلمینت‌های سخت و بافت‌های نرم برای محافظت از برد و کاهش انتقال ضربه استفاده کرده‌اند، در حالی که همچنان راحتی پوشیدن کفش را حفظ کرده‌اند.
روابط آنالوگ کلاسیک و گزینه‌های بیسیم مدرن
- علاقه‌مندان به روش‌های قدیمی اتصال از مبدل RCA تعبیه‌شده در کفش خوشحال خواهند شد که امکان اتصال به نمایشگرها و تلویزیون‌های آنالوگ قدیمی را فراهم میکند.
- کنترلر اصلی SNES پشتیبانی می‌شود و بازی بیسیم نیز از طریق مودهای 8BitDo که از طریق بلوتوث با Raspberry Pi جفت میشوند، امکان‌پذیر است؛ این ترکیب، تجربهٔ ملموس کنترلر کلاسیک را با راحتی بازی بیسیم همراه میکند.
- همه چیز به‌صورتی تنظیم شده است که تجربه‌ای «پلاگ‌اند‌پلی» و نوستالژیک ارائه دهد — هرچند عمر باتری محدود است و این تجربه را کوتاه میکند. از طرف دیگر، امکان توسعهٔ باتری یا اتصال به پاوربانک خارجی نیز وجود دارد که برای استفاده‌های طولانی‌تر راه‌حل است.
در سطح سختافزاری، راه‌حل‌های اتصال متنوع (HDMI برای کیفیت دیجیتال، RCA برای سازگاری با نمایشگرهای قدیمی، و بلوتوث برای کنترلرها) باعث شده تا AIR SNES برای طیف وسیعی از مخاطبان علاقه‌مند به گیمینگ نوستالژیک کاربردی باشد. این ترکیب نشان می‌دهد که چگونه طراحی محصول می‌تواند سنت و مدرنتیه را هم‌زمان در اختیار کاربران قرار دهد.
هنر، نه محصول: چرا AIR SNES مفهومی است
بونزانینی AIR SNES را بهعنوان یک قطعهٔ هنری معرفی میکند که روی هم‌پوشانی روزافزون برندینگ کفش و همکاری‌های گیمینگ تأمل میکند. این پروژه آغازگر گفتگوست — تا حدی نمایش فناوری، تا حدی مجسمهٔ پوشیدنی — و نه یک کالای تجاری برای فروش انبوه. کفش-کنسول بهعنوان یک ادای احترام مفهومی به سالگرد SNES ساخته شد و قصد فروش خرده‌فروشی ندارد.
با این وجود، پروژه سؤالاتی دربارهٔ آیندهٔ پوشیدنی‌ها و تکنولوژی‌های جمع‌کردنی مطرح میکند. آیا روزی خواهیم دید که سختافزار عملی و مورد تأیید، در نسخه‌های محدود کفش‌های ورزشی ساخته شود؟ پاسخ به این سؤال مستلزم بررسی فنی (تضمین ایمنی باتری، اثربخشی تهویه و دوام)، حقوقی (مجوز برندها و حق نشر بازیها)، و اقتصادی (هزینهٔ تولید و بازار هدف) است.
از منظر فنی، تولید کالای تجاری شامل ادغام قطعات الکترونیکی نیازمند تست‌های ایمنی باتری، استانداردهای EMC/EMI، و محافظت در برابر رطوبت و گرد و غبار است تا کفش برای استفاده روزمره ایمن و پایدار باشد. علاوه بر این، راحتی و ارگونومی باید حفظ شود؛ اضافه‌کردن سختافزار نباید منجر به کاهش پشتیبانی قوس کف پا یا افزایش وزن به‌صورت محسوس شود. بنابراین موانع فنی و مقرراتی قابل توجهی وجود دارد که پروژه‌های مفهومی مانند AIR SNES را از تبدیل‌شدن به محصول انبوه بازمی‌دارد.
از نظر بازار، کالکتورها و تولید محدود (limited editions) همیشه جذابیت دارند؛ ترکیب نوستالژی بازیهای کلاسیک با علاقه‌مندان به کتانی می‌تواند به یک بازار هدف خاص منجر شود. با این حال، دسترسی محدود و هزینه‌های تولید بالا می‌تواند مانع از دستیابی گسترده به بازار شود. به همین دلیل، بسیاری از پروژه‌های مشابه در قالب آثار هنری، نمونه‌های نمایشی یا پروتوتایپ‌های تبلیغاتی باقی می‌مانند.
به‌هرحال، AIR SNES بهعنوان یک نگاه بازیگوشانه به آنچه ممکن است وقتی طراحی، نوستالژی و الکترونیک DIY با هم برخورد کنند باقی می‌ماند. این پروژه نمونهٔ واضحی است از اینکه چگونه فناوری می‌تواند روایت فرهنگی بسازد و توجه به جزئیات طراحی و تجربهٔ کاربری را هم‌زمان برجسته کند.
جزئیات فنی و ملاحظات مهندسی
برخی از جزئیات فنی که پروژه را ممکن کرده‌اند عبارت‌اند از: انتخاب Raspberry Pi Zero W به‌خاطر کم‌مصرف بودن و داشتن بلوتوث/وای‌فای داخلی، استفاده از RetroPie برای مدیریت شبیه‌سازها و رابط کاربری، و طراحی مدار شارژ و مدیریت توان برای باتریِ داخلی. طراحی مکانیکی شامل استفاده از محفظه‌های محافظ از جنس پلاستیک با تقویت داخلی و لایه‌های جذب شوک برای محافظت از برد در برابر فشارهای مرتبط با پوشیدن روزمره است.
گرمازدایی نیز یک چالش است؛ بردهای پردازشی حتی در حالت کم‌مصرف نیز تولید حرارت می‌کنند. در این پروژه طراحان از راهکارهایی مانند استفاده از پدهای حرارتی آلومینیومی ریز، مسیرهای تهویهٔ غیرمستقیم و انتخاب قطعات با مصرف پایین بهره برده‌اند تا دمای کاری در محدودهٔ امن نگه داشته شود. همچنین، حفاظت الکتریکی شامل فیوزهای کوچک و مدارات قطع‌کنندهٔ جریان است تا از خطرات ناشی از اتصال کوتاه جلوگیری شود.
از منظر نرم‌افزاری، RetroPie بهعنوان یک لایهٔ آمادهٔ نرم‌افزاری امکان اجرای شبیهساز SNES و مدیریت کنترلرها را فراهم میکند. پیکربندی بلوتوث برای جفت‌سازی با کنترلرهای 8BitDo و مپینگ دکمه‌ها برای تطابق تجربهٔ کنترلر SNES با کنترلرهای مدرن از جمله تنظیمات مهم بوده‌اند. همچنین تنظیمات کیفیت تصویر و خروجی HDMI برای تطابق با تلویزیون‌های مدرن و آنالوگ در نظر گرفته شده‌اند.
ملاحظات ایمنی و قانونی
هر پروژه‌ای که شامل اجرای بازیهای ویدیویی کلاسیک می‌شود با چالش‌های حقوقی مواجه است؛ ROMها و حقوق نشر بازیها مالکیت معنوی دارند و استفادهٔ عمومی یا تجاری ممکن است به مجوز نیاز داشته باشد. به همین دلیل AIR SNES بهعنوان یک کار مفهومی و هنری معرفی شده تا از مباحث تجاری و حقوقی دور بماند. ادغام سختافزاری در محصولاتی که به فروش می‌رسند نیز نیازمند رعایت استانداردهای ایمنی باتری و گواهی‌نامه‌های مربوطه است.
ارزش فرهنگی و رقابت در بازار
AIR SNES نمونه‌ای از محصولات هنری-تجربی است که در مرز بین فرهنگ پاپ، طراحی محصول و فناوری قرار می‌گیرد. چنین پروژه‌هایی توانایی ایجاد سر و صدا رسانه‌ای و جلب توجه مخاطبان هدف را دارند؛ به‌خصوص وقتی صحبت از نوستالژی و برندهای شناخته‌شده‌ای مانند نینتندو و نایک می‌شود. برندینگ مشترک، کلکسیون‌های محدود و محصولات همکاری‌شده (collaboration) همیشه برای مجموعه‌داران جذاب است، اما انتقال نمونه‌های آزمایشی به کالاهای تولیدی نیازمند سرمایه‌گذاری، مجوزها و تضمین کیفیت است.
در رقابت بازار، محصولی که هم‌زمان عملکرد، راحتی و ایمنی را ارائه دهد و مجوزهای لازم را داشته باشد، می‌تواند موفق شود؛ اما هزینهٔ تولید، پیچیدگی‌های فنی و پیچیدگی‌های حقوقی، موانع بزرگی هستند. بنابراین احتمال دارد که بیشتر پروژه‌های مشابه در قالب نمونه‌های مفهومی، آثار هنری، یا تولید محدود برای حراج‌ها و نمایشگاه‌ها باقی بمانند.
چشم‌انداز آینده برای پوشیدنی‌های بازی و کفش‌های هوشمند
پروژه‌هایی مانند AIR SNES چشم‌اندازی از امکانات آینده نشان می‌دهند: کفش‌های هوشمند با حسگرها و سختافزار داخلی که می‌توانند تجربه‌های چندرسانه‌ای ارائه دهند. آیندهٔ نزدیک ممکن است شامل کفش‌هایی با نمایشگرهای داخلی کوچک برای اعلان‌ها، حسگرهای حرکت برای بازیهای مبتنی بر حرکت، یا حتی سیستم‌های صوتی کوچک برای تجربهٔ بازی همراه باشد. با پیشرفت در باتری‌های انعطاف‌پذیر، مدارهای کم‌مصرف و مواد نوین، امکان تعبیهٔ سختافزار کاربردی‌تر در پوشاک افزایش پیدا میکند.
با این حال، برای ورود به بازار مصرفی، نیاز است که طراحان و تولیدکنندگان استانداردهای ایمنی را رعایت کنند و تجربهٔ کاربری (شامل راحتی، دوام و نگهداری) را به سطحی برسانند که برای استفادهٔ روزمره مناسب باشد. بازار کالکتبل‌ها و نسخه‌های محدود نیز فرصتی برای برندها فراهم می‌آورد تا آزمایش‌های نوآورانه را در قالب محصولاتی با تیراژ محدود ارائه دهند و بازخورد بازار را دریافت کنند.
در نهایت، AIR SNES یادآوری میکند که گاهی ترکیب یک ایدهٔ ساده — در اینجا: بازیهای نوستالژیک و طراحی کفش — می‌تواند به خلق اثری منجر شود که هم از نظر بصری جذاب باشد و هم مباحث فنی و فرهنگی جالبی را مطرح کند. این پروژه نمونهٔ بارزی است از قدرت خلاقیت در مرزهای بین رشته‌ای و نشان می‌دهد که چگونه طراحان می‌توانند با استفاده از ابزارهای DIY و دانش فنی محدود، ایده‌های جسورانه را عملی کنند.
منبع: smarti
ارسال نظر