10 دقیقه
تعطیلی موقتی بودجه فدرال در آمریکا تأثیرات متفاوتی روی پروندههای ضدانحصار (آنتیتراست) علیه غولهای فناوری گذاشته است. برخی دعاویِ بزرگ—مثل آنهایی که اپل و آمازون را هدف گرفتهاند—متوقف شدهاند، در حالی که پروندههای پر سر و صدایی علیه گوگل و متا ادامه پیدا میکنند. این نابرابری در جریان دادرسی، ترکیبی از ملاحظات قضایی، محدودیتهای منابع و ملاحظات اقتصادیِ زمانمحور را نشان میدهد.
چرا اپل و آمازون موقتاً متوقف شدند؟
قاضیان فدرال به درخواست دولت برای توقف موقتی دادرسیها در پروندههای مربوط به اپل و آمازون موافقت کردند تا زمانی که بودجه فدرال بازگردد. برای آمازون، محاکمه اصلی تا فوریه ۲۰۲۷ برنامهریزی نشده است، و برنامهٔ حقوقی وکلا نیز نشان میدهد که آمادگیهای اولیه و کشف مدارک (discovery) تا اوایل ۲۰۲۷ ادامه خواهد داشت. تیم حقوقی اپل نیز با جلسات اخذ اظهارات (depositions) و فرایندهای کشف مدارک مواجه است که تا ژانویهٔ ۲۰۲۷ کشیده میشود. از آنجا که بسیاری از کارکنان کلیدی وزارت دادگستری (DOJ) و کمیسیون تجارت فدرال (FTC) یا در مرخصی بدون حقوق (furlough) هستند یا با محدودیتهای عملیاتی روبهرو شدهاند، قضات توقف موقت را موجه دانستند.
این تعلیق موقتی برای شرکتها نفس تازهای محسوب میشود. برای اپل، کند شدن فرایند کشف مدارک جدول زمانی اجرای احتمالیِ چیدمانِ اصلاحی (remedies) را به تعویق میاندازد—چیزهایی که میتوانند مدلهای قراردادی یا توافقات تجاری آن را بهطور چشمگیری تغییر دهند. در مورد آمازون، چون فاصلهٔ زمانی تا آغاز محاکمه اصلی طولانی است، اثر توقف بیشتر بر آمادهسازی پیش از محاکمه و جمعآوری اسناد و شهادتها خواهد بود تا بر روند محاکمهٔ خودِ اصلی.
پس چرا گوگل و متا همچنان در میدان دادگاهاند؟
تمام پروندههای آنتیتراست متوقف نشدهاند. دو مورد از پروندههای گوگل—از جمله شکایت مربوط به موتور جستوجو و یک اقدام جداگانهٔ وزارت دادگستری دربارهٔ تبلیغات آنلاین—با وجود تعطیلی بودجه ادامه یافتند، زیرا قضات درخواست توقف را رد کردند. قاضی امیت مهتا از دادگاه ناحیهای واشنگتن با استناد به سوابق قضایی قبلی، از جمله تجربه توقفناپذیری پروندههای ضدانحصار در تعطیلی سال ۲۰۱۹، با توقف پروندهٔ جستوجو مخالفت کرد.
قاضی مهتا بخشهای زیادی از راهبرد قضایی خود را پیشاپیش مشخص کرده است؛ از جمله محدودیتهایی بر قراردادهای انحصاری که شرکای تجاری را مجبور میکند فقط از جستوجوی گوگل استفاده کنند. با این حال، احکام او هنوز اجازه میدهد گوگل به سازندگان دستگاه مثل اپل و سامسونگ بابت قرار گرفتن بهعنوان موتور جستوجوی پیشفرض پرداخت کند—یک واقعیت تجاری کلیدی که رقابت در بازار جستوجو را شکل میدهد. یک جلسهٔ دادرسی برای نهاییسازی برخی از آن احکام برای ۸ اکتبر برنامهریزی شده بود و قاضی علاقهمند بود پرونده را فارغ از وضعیت تأمین بودجه تا حد امکان پیش ببرد.
قضاوتهای متفاوت از یک پرونده تا پرونده دیگر
قاضیان اختیار وسیعی در تصمیمگیری برای توقف موقت دادرسی دارند. دادگاهها میتوانند FTC و DOJ را ملزم کنند که بههرحال کار را ادامه دهند اگر قاضی این کار را عادلانه بداند—حتی در دورهٔ تعطیلی—اما محدودیتهای عملی وجود دارد: بسیاری از وکلای دولتی و کارکنان پشتیبانی ممکن است مرخص یا بدون حقوق باشند و انجام کارهای سنگین دادرسی در این شرایط دشوار است.
استیفن کالکینز، استاد حقوق در دانشگاه ویِین استِیت، پیشنهاد کرد که احتمالاً قاضی مهتا میخواهد پرونده را قبل از آنکه تغییرات سریعِ فناوری منافع را دگرگون کند، به پایان برساند. او گفت: «حدس من این است که مهتا تقریباً کار را تمام کرده و میخواهد قبل از تغییرات احتمالی فناوری، حکم را صادر کند… در حالی که پروندههای آمازون و اپل در مراحل خیلی اولیهتری قرار دارند.»
ربکا هاو آلنزوُرث، استاد حقوق در وندربیلت، بر عدالت در مورد اقدام یا توقف تأکید داشت: قاضیان باید بار کار روی وکلای دولتی که ممکن است بدون حقوق کار کنند را در مقابل ضرورت پیشبرد پروندهها بسنجند. او گفت: «اگر از یک تیم کامل محاکمه بخواهید در حالی که در مرخصی بدون حقوق هستند، در دادگاه حاضر شوند، این عادلانه بهنظر نمیرسد.»
پیامدهای عملی و رویهای که کمتر دیده میشود
تعطیلی بودجه فراتر از خودِ توقف یا ادامه یک دادرسی ساده اثرات زنجیرهای دارد. در زیر مهمترین پیامدهای عملی و رویهای را مرور کردهایم:
- محدودیت منابع FTC و DOJ: برخی تیمها بدون تأمین مالی نمیتوانند کشف مدارک یا آمادهسازی برای محاکمه را کامل کنند؛ این امر کیفیت و عمق پروندههای دولت را تحتالشعاع قرار میدهد.
- اختیار قضایی: در مواردی که قاضی تشخیص دهد ادامه دادرسی به نفع عدالت است، دادگاه میتواند پرونده را فعال نگه دارد—حتی اگر تیم دولت با کمبود منابع روبهرو شود.
- زمانبندی اهمیت دارد: پروندههایی که به مرحلهٔ نهاییشدن نزدیکتر هستند، مثل بخشی از پروندهٔ گوگل، احتمال ادامهٔ بیشتری دارند نسبت به پروندههایی که تازه در مرحلهٔ کشف مدارکاند.
- پیامدهای بلندمدت: تعلیقها میتوانند اجرای راهکارهایی را که واحدهای تجاری یا توافقات قراردادی در صنایع فناوری را بازتنظیم میکنند به تعویق بندازند؛ این تأخیر گاهی به اندازهٔ خود حکم قضایی اهمیت دارد، زیرا بازار و رفتار رقبا در این فاصله تغییر میکند.
قوهٔ قضائیهٔ فدرال اعلام کرده که حداقل تا ۱۷ اکتبر فعال خواهد ماند و از ماندههای هزینهای و سایر منابع غیرتخصیصیافته برای ادامهٔ کار استفاده خواهد کرد—چیزی شبیه به تجربهٔ تعطیلی سال ۲۰۱۸ که دادگاهها پنج هفته فعال ماندند علیرغم شکاف بودجه. اما تأثیر واقعی بسته به پرونده، قاضی و میزانی از کارِ بدون حقوق که از تیم حقوقی دولت انتظار میرود متغیر خواهد بود.
چرا زمانبندی میتواند به اندازه حکم قضایی اهمیت داشته باشد؟
در فناوری، سرعت اهمیت دارد. یک سال تاخیر میتواند بازار را عوض کند: تغییر در قراردادها، ورود رقبای جدید، تحول الگوریتمها یا تغییر رفتار کاربران ممکن است نتیجهٔ نهایی یک پروندهٔ آنتیتراست را کماهمیت کند یا جهتگیری آن را تغییر دهد. شرکتها از چنین فاصلههایی بهره میبرند تا استراتژیهای حقوقی، تجاری و ارتباطی خود را بازتنظیم کنند؛ دولتها نیز ممکن است از دست رفتن شواهدِ زودگذر یا بهیادسپاریِ شاهدان آسیب ببینند.
علاوه بر این، برخی از راهکارهای حقوقی در پروندههای ضدانحصار—مانند دستورهای ساختاری، الزام به لغو قراردادهای انحصاری یا جلوگیری از پرداختهای پیشفرض به سازندگان دستگاه—به زمانِ نسبتاً کوتاه برای اجرا نیاز دارند تا تأثیر تحولیشان حفظ شود. تاخیر در صدور حکم یا اجرای آن ریسک دارد: شرکتها ممکن است مدل کسبوکار خود را طوری بچینند که اجرای حکم پیچیدهتر یا کماثر شود.
نمونههایی از راهکارهای بالقوه که تحت تأثیر تأخیر قرار میگیرند
- دستورهای عملیاتی: محدود کردن قراردادهای انحصاری یا شروطی که یک پلتفرم را در جایگاه برتر نگه میدارد.
- مقررات قراردادی: لغو یا تغییر شرایط قراردادهای پیشفرض با سازندگان دستگاه یا اپراتورهای پلتفرم.
- تحریمهای مالی یا جریمهها: تعیین میزان پرداخت یا بازگرداندن منافع نامشروع به رقبا یا مصرفکنندگان.
- اقدامات ساختاری: ازجمله تجزیهٔ واحدها یا فروش داراییها در موارد بسیار جدی.
نحوهٔ تأثیر بر استراتژی و آمادهسازی دولت و شرکتها
برای دولت (DOJ و FTC)، محدودیت منابع در تعطیلی به معنای اولویتبندی پروندهها، تمرکز بر مسائل کلیدی و شاید تغییر در روشهای جمعآوری اطلاعات است. برای مثال، ممکن است تیمها از جلسات حضوری گسترده صرفنظر کرده و بیشتر روی اسناد دیجیتال متمرکز شوند که استخراج و تحلیل آن میتواند در زمان کمتر انجام شود، هرچند که کیفیت بعضی شواهد کاهش یابد.
برای شرکتها، تأخیر فرصتهای تاکتیکی فراهم میکند: همکاری بهتر با قضات برای نشاندادن تبعات بازار، مذاکره برای سازش (settlement) در شرایط مطلوبتر، یا استفاده از زمان اضافی برای تجدید ساختار قراردادها و مدلهای درآمدی. اما تأخیر همچنین ریسک دارد: توجه عمومی و سیاسی ممکن است در طول زمان تغییر کند و فشارهای نظارتی یا تقنینی جدیدی پدیدار شوند که موازنهٔ نیرو را تغییر دهند.
چند پیامد حقوقی و سیاسی که باید زیر نظر گرفت
- سابقهٔ قضایی: نحوهٔ رفتار قضات در این دوره میتواند روی رویهٔ آیندهٔ تعطیلیها تأثیر بگذارد؛ آیا قوهٔ قضائیه همواره باز خواهد ماند یا پروندهها با توقف روبهرو خواهند شد؟
- آسیبشناسی شواهد: تعویق در کشف مدارک ممکن است کیفیت شواهد را کاهش دهد و به تضعیف پروندهٔ دولت منجر شود.
- فشار عمومی و سیاسی: رسانهها، کاربران و قانونگذاران میتوانند با پوشش و اقدامات تقنینی، پروندهها را مجدداً در مرکز توجه قرار دهند یا جهتگیری جدیدی ایجاد کنند.
- تأثیر بر نوآوری و رقابت: تأخیر در احکام ضدانحصار ممکن است فضای رقابتی را برای مدتی حفظ کند، اما در بلندمدت پیامدهای متفاوتی بر نوآوری خواهد گذاشت—چه مثبت و چه منفی—بسته به نتیجهٔ نهایی پروندهها.
نکات نهایی برای ناظران قضایی، سرمایهگذاران و مصرفکنندگان
اگر بهعنوان یک ناظر قضایی یا ناظر بازار دنبال نکات عملی هستید، چند نکته مهم عبارتاند از:
- رصد برنامهٔ زمانبندی دادرسیها: پروندههایی که نزدیک به صدور حکماند را پیگیری کنید؛ اینها احتمالاً زودتر حرکت میکنند.
- تحلیل تغییرات قراردادی شرکتها: ببینید آیا شرکتها در فاصلهٔ تعلیق به تغییر سیاستهای قراردادی یا نحوهٔ تعامل با شرکای تجاری روی میآورند یا خیر.
- بررسی کیفیت شواهد: به نحوهٔ جمعآوری و نگهداری شواهد دیجیتال توجه کنید، چون این موارد در نتیجهٔ نهایی نقش حیاتی دارند.
- پیشبینی پیامدهای بازار: تحلیل کنید که تأخیرِ احتمالیِ اجرا چگونه میتواند مزیت یا زیان رقابتی برای بازیگران مختلف ایجاد کند.
در نهایت، تعطیلی دولت آمریکا پروسهٔ نظارت بر غولهای فناوری را توقف کامل نکرده؛ بلکه آن را باززمانبندی و بازتعریف کرده است. در بازاری که سرعت و نوآوری تغییرات را رقم میزنند، همین تغییر در تقویم دادرسی میتواند بهاندازهٔ خود حکم اهمیت داشته باشد. برای وکلا، قضات، سرمایهگذاران و مصرفکنندگان، فهم این پیچیدگیها کلید پیشبینی پیامدها و اتخاذ تصمیمات هوشمندانهتر است.
منبع: phonearena
ارسال نظر