6 دقیقه
مطالعه و یافته‌های کلیدی
یک مطالعه مقدماتی بزرگ دانمارکی که بیش از 85,000 بزرگسال را دنبال کرده است، گزارش میدهد که شاخص توده بدنی (BMI) بسیار پایین با افزایش قابلتوجه خطر مرگ زودرس مرتبط است. این تحلیل که به‌صورت مقاله‌ای کنفرانسی در نشست سالانه انجمن اروپایی بررسی دیابت ارائه شد، رابطهای به شکل U میان BMI و مرگ‌ومیر نشان میدهد: دسته‌های دارای کمترین و بیشترین BMI بیشترین خطر را داشتند، در حالی که گروهی با مقدار میانی کمترین خطر را نشان دادند.
با در نظر گرفتن BMI برابر 22.5–24.9 بهعنوان مرجع، پژوهشگران دریافتند افرادی که BMI زیر 18.5 داشتند، تقریباً سه برابر خطر مرگ زودرس را تجربه کردند. شرکت‌کنندگانی که در انتهای پایین بازه متداول «سالم» قرار داشتند نیز خطر بیشتری نشان دادند: BMI بین 18.5–19.9 حدوداً دو برابر خطر مرگ را داشت و BMI 20.0–22.4 در مقایسه با گروه مرجع تقریباً 27٪ خطر بالاتری نشان داد. در سوی بالاتر، افرادی با BMI بین 25 تا 35 افزایش ثابتی در مرگ‌ومیر نشان ندادند؛ تنها چاقی بسیار شدید (BMI ≥40) با افزایش مشهودی در خطر (حدود 2.1 برابر) همراه بود.
این نتایج هنوز مورد بازبینی همتا قرار نگرفته‌اند و باید با احتیاط تفسیر شوند. داده‌ها از افرادی به‌دست آمده که به دلایل بالینی تحت تصویربرداری بدنی قرار گرفته‌اند و این امر ممکن است سوگیری انتخابی ایجاد کند. پژوهشگران همچنین احتمال علیت معکوس را خاطرنشان می‌کنند: کاهش وزن ناشی از بیماری ممکن است بخشی از پیوند بین BMI پایین و مرگ‌ومیر را توضیح دهد. با این حال، الگو از شواهد قبلی حمایت می‌کند که نشان میدهد بسیار لاغر بودن یک ریسک سلامت است و رابطه میان وزن بدن و طول عمر پیچیده است.
پیش‌زمینه علمی و محدودیت‌ها
BMI — نسبت وزن به مجذور قد — همچنان به دلیل سادگی محاسبه در مراقبت‌های بالینی و بهداشت عمومی به‌طور گسترده استفاده می‌شود. با این حال، BMI ابزاری نسبتا ساده‌انگار است: نمیتواند بین چربی و ماهیچه تمایز قائل شود، توزیع چربی (احشایی در برابر زیرپوستی) را در نظر نگیرد یا تفاوتهای مرتبط با سن، جنسیت، قومیت، رژیم غذایی یا فعالیت بدنی را بازتاب دهد. حد آستانههای استاندارد این معیار از داده‌های تاریخی نمونه محدودی از مردان اروپایی توسعه یافته‌اند و بسیاری از کارشناسان معتقدند این مرزها برای همه گروه‌ها مناسب نیستند.
تیم دانمارکی پیشنهاد می‌کند بازه BMI مرتبط با کمترین مرگ‌ومیر در نمونه آن‌ها ممکن است گسترده‌تر و اندکی بالاتر از مقادیر سنتی «سالم» باشد — احتمالاً BMI بین 22.5–30. این فرض با سایر مطالعاتی همخوانی دارد که پدیده‌ای تحت عنوان «پارادوکس چاقی» گزارش کرده‌اند که در آن BMI نسبتاً بالاتر در برخی شرایط با نتایجی برابر یا بهتر مرتبط است. با این وجود، چون شرکت‌کنندگان مطالعه تصویربرداری بالینی داشته‌اند، نمونه ممکن است افراد با مشکلات سلامت مشکوک را بیش از حد نمایندگی کند و سایر عوامل مخدوش‌کننده (مانند سیگار کشیدن، وضعیت اجتماعی-اقتصادی، کاهش وزن غیرارادی) می‌توانند نتایج را تحت تأثیر قرار دهند.
مکانیسم‌های فیزیولوژیک و پیامدهای بالینی
وزن بدنی پایین می‌تواند بازتاب سوءتغذیه مزمن، تحلیل ماهیچه (سارکوپنی) یا بیماری فعال باشد. در شرایط گرسنگی یا بیماری طولانی‌مدت، بدن وارد حالت کاتابولیک می‌شود و انرژی را برای اندام‌های حیاتی مانند مغز در اولویت قرار میدهد در حالی که عملکرد ایمنی و ترمیم بافت تضعیف می‌شود. برای بیمارانی که تحت درمان سرطان هستند، ذخایر قبلی چربی و ماهیچه می‌تواند تاب‌آوری در برابر کاهش وزن ناشی از درمان و روند بهبودی را تعیین کند. کاهش وزن غیرارادی همچنین علامت اولیه شناخته‌شده‌ای برای بیماری‌هایی مانند بدخیمی یا دیابت نوع 1 است، بنابراین BMI پایین ممکن است بیشتر یک نشانگر باشد تا علت افزایش مرگ‌ومیر.
در سطح جمعیت، این یافتهها بر استفاده دقیق‌تر از BMI در تصمیمگیریهای بالینی تأکید دارند. تکیه صرف بر آستانههای BMI برای دسترسی به درمان یا صلاحیت جراحی باید با سایر روش‌ها متعادل شود: تحلیل ترکیب بدنی، ارزیابی‌های عملکردی، نشانگرهای خونی و سابقه بالینی. همچنین پیشرفت‌ها در درمان بیماری‌های مرتبط با چاقی — داروهای بهتر، مراقبت قلبی‌عروقی بهبود یافته و مدیریت دیابت — ممکن است توزیع خطر مرتبط با وزن بدن را تغییر دهد.
.avif)
دیدگاه کارشناسی
«این نتایج تأکید می‌کنند که زمینه اهمیت دارد»، می‌گوید دکتر Emma Solberg، یک اپیدمیولوژیست بالینی و مروج علمی فرضی. «BMI می‌تواند در سطح جمعیت خطر را نشان دهد، اما پزشکان به ابزارهای تکمیلی نیاز دارند — اندازه‌گیری توده ماهیچه‌ای، نمره‌های ناتوانی و آزمایشهای خونی مرتبط — تا خطر فردی را مشخص کنند. مهم است که کاهش وزن توضیحنیافته در هر BMI به‌سرعت ارزیابی شود.»
نتیجه‌گیری
تحلیل دانمارکی به بدنه‌ای رو به رشد از شواهد می‌افزاید که رابطه بین BMI و مرگ‌ومیر خطی نیست. BMI بسیار پایین با افزایش قابلتوجه خطر مرگ زودرس همراه است، در حالی که اضافه‌وزن متوسط ممکن است به همان شیوه مرگ‌ومیر را افزایش ندهد. این مطالعه محدودیت‌های BMI را بهعنوان تنها معیار سلامت برجسته می‌کند و نیاز به ارزیابی بالینی جامع‌تر و تحقیقات بیشتر — ترجیحاً مورد بازبینی همتا، نماینده و کنترل‌شده برای عوامل مخدوش‌کننده — پیش از تغییر راهنمای جمعیتی را نشان میدهد. برای پزشکان و متخصصان بهداشت عمومی، پیام عملی متوازن است: کاهش وزن توضیحنیافته را پایش کنید، ترکیب بدنی و عملکرد را ارزیابی نمایید و BMI را بهعنوان بخشی از یک تصویر بالینی گسترده در نظر بگیرید.
منبع: sciencealert
نظرات