8 دقیقه
یک مطالعه بلندمدت از دانشگاه فلایندرز نشان میدهد یک عادت ساده روزانه — نوشیدن چای — ممکن است در محافظت از قدرت استخوانها در زنان مسن نقش داشته باشد. پژوهشگران تقریباً ۱۰٬۰۰۰ زن را بیش از یک دهه پیگیری کردند و تفاوتهایی متواضع اما معنادار در تراکم معدنی استخوان (BMD) مرتبط با مصرف چای مشاهده شد؛ یافتههایی که میتواند پیامدهایی برای خطر پوکی استخوان و پیشگیری از شکستگی داشته باشد.
جزئیات مطالعه و یافتههای کلیدی
این تحقیق زنان ۶۵ سال و بالاتر را در طول یک دوره دهساله دنبال کرد و اندازهگیریهای تراکم معدنی استخوان در ناحیه لگن و سایر نواحی اسکلتی را مورد ارزیابی قرار داد. مقاله این تحلیل در مجله Nutrients منتشر شده است و مقایسهای بین زنان مصرفکننده منظم چای و کسانی که چای نمینوشیدند انجام شده و همچنین نقش مصرف قهوه بررسی شده است. بهطور میانگین زنانی که چای مینوشیدند، تراکم معدنی استخوان لگن بالاتری نسبت به کسانی که چای نمینوشیدند نشان دادند؛ تفاوتی که از لحاظ آماری کوچک اما از نظر سلامت عمومی قابلملاحظه توصیف شده است.
به شکل مهمی، مصرف معمولی قهوه به طور کلی اثر منفی آشکاری روی تراکم استخوان نشان نداد؛ با این حال مصرف بیش از پنج فنجان قهوه در روز با تراکم استخوان پایینتر مرتبط بود — نشانهای که مصرف بسیار بالای کافئین ممکن است برای سلامت استخوان مضر باشد. مطالعه همچنین تعاملاتی با عوامل سبک زندگی شناسایی کرد: زنانی که سابقه مصرف الکل بالاتری داشتند، اثرات منفی قهوه بر تراکم استخوان در آنها قویتر بود، در حالی که چای بهویژه در زنان دارای چاقی به نظر محافظتیتر آمد. محققان برای کاهش سوگیریهای شناختهشده، تعدیلهای آماری روی سن، شاخص توده بدنی، سابقه دارویی و سایر متغیرهای مرتبط انجام دادند ولی به محدودیتهای روششناختی مطالعات مشاهدهای نیز اشاره کردند.
چرا تفاوتهای کوچک اهمیت دارد
تراکم معدنی استخوان (Bone Mineral Density یا BMD) معیاری بالینی است که برای برآورد قدرت استخوان و خطر شکستگی استفاده میشود. حتی افزایشهای نسبتاً کوچک در BMD میتواند در سطح جمعیت به کاهش قابلتوجهی در آمار شکستگیها منجر شود، مخصوصاً برای شکستگیهای لگن که در سالمندان با مرگومیر و ناتوانی بالا همراه است. کاهش نسبی خطر شکستگی لگن حتی به اندازه چند درصد میتواند هزاران مورد شکستگی کمتر، هزینههای درمانی کمتر و بهبود کیفیت زندگی صدها تا هزاران فرد مسن را به دنبال داشته باشد؛ بنابراین فواید عددی کوچک در مقیاس جمعیت میتواند ارزش بالینی و بهداشت عمومی مهمی داشته باشد. نویسندگان مقاله تأکید کردهاند که اثرات مشاهدهشده برای چای از نظر عددی معتدل است، اما در سطح جامعه و وقتی روی هزاران نفر اعمال شود، میتواند به یک مزیت واقعی برای سلامت عمومی منجر شود.
مکانیسمهای ممکن و زمینه علمی
چای حاوی ترکیبات زیستی فعالی مانند فلاونوئیدها و پلیفنولها است که برای اثرات ضدالتهابی و آنتیاکسیدانی مورد بررسی قرار گرفتهاند. این مولکولها ممکن است فرایند بازسازی استخوان را از طریق تأثیر بر فعالیت استئوبلاستها (سلولهای سازنده استخوان) و استئوکلاستها (سلولهای تجزیهکننده استخوان) تنظیم کنند. برای مثال ترکیباتی مانند اپیگالوکاتچین گالات (EGCG) در چای سبز و تئافلاوینها در چای سیاه نشان دادهاند که میتوانند مسیرهای مولکولی مرتبط با التهاب و استرس اکسیداتیو را تعدیل کنند؛ مسیری که به نوبه خود ممکن است نسبت بین تحلیل و ساخته شدن بافت استخوانی را تغییر دهد.
از سوی دیگر، کافئین موجود در قهوه میتواند مستقیماً یا غیرمستقیم روی متابولیسم کلسیم تاثیر بگذارد؛ برخی شواهد نشان میدهد مصرف بسیار زیاد کافئین ممکن است دفع کلسیم از طریق ادرار را افزایش دهد یا جذب رودهای کلسیم را مختل کند، هرچند اثرات وابسته به مقدار و زمینه تغذیهای فرد است. مهم است یادآوری شود که کلسیم و ویتامین D همچنان عناصر پایهای برای سلامت استخوان هستند و الگوهای غذایی کلی و انواع نوشیدنیهای روزانه میتوانند نقش تکمیلی داشته باشند. همچنین مکانیسمهای بیولوژیک واقعی پیچیده و چندعاملی هستند: تعامل میان فاکتورهای ژنتیکی، هورمونی (مانند استروژن)، وضعیت التهابی سیستمیک، فعالیت بدنی و الگوهای تغذیهای همه در نهایت تعیینکننده سلامت استخوان خواهند بود.
توصیههای پژوهشگران
پروفسور اِنو لیو، یکی از محققان اصلی مطالعه، توضیح داد که «یک فنجان چای روزانه میتواند راهی ساده و کمهزینه برای حمایت از سلامت استخوان در سالمندی باشد.» او نسبت به تغییرات سبک زندگی افراطی هشدار داد و تأکید کرد که نتایج الزامآور بر ترک کامل قهوه یا تشویق به مصرف بیشازحد چای نیست. لیو افزود: «تعادل در انتخاب نوشیدنیها اهمیت دارد» و بر اهمیت مداوم دریافت کافی کلسیم و ویتامین D نیز تأکید ورزید. محققان همچنین توصیه کردند که علاوه بر در نظر گرفتن انتخاب نوشیدنی، افراد به عوامل دیگری مانند فعالیت بدنی تحمل وزن (تمرینات بارگذاری)، پیشگیری از سقوط، کنترل مصرف الکل و مدیریت وزن توجه کنند، زیرا همه این عوامل بر خطر پوکی استخوان و شکستگی مؤثرند.
نکات کاربردی
- نوشیدن روزانه چای با تراکم معدنی استخوان لگن کمی بالاتر در زنان مسن مرتبط است؛ این پیوند میتواند بهعنوان یک استراتژی تکمیلی در پیشگیری از پوکی استخوان در سطح جمعیت مورد توجه قرار گیرد.
- مصرف متوسط قهوه بهطور کلی ایمن به نظر میرسد، اما مصرف بیش از پنج فنجان در روز ممکن است با کاهش تراکم استخوان همراه باشد؛ افراد باید مصرف کافئین خود را متناسب با وضعیت تغذیهای و سلامت کلی تنظیم کنند.
- مصرف الکل و وجود چاقی میتوانند نحوه تأثیر نوشیدنیها بر سلامت استخوان را تغییر دهند؛ برای نمونه، در افرادی که سابقه مصرف بالای الکل دارند، اثرات منفی قهوه قویتر مشاهده شد، و چای در گروههای دارای اضافه وزن یا چاقی به نظر محافظتیتر آمد.
- دریافت کافی کلسیم و ویتامین D را حفظ کنید؛ چای را بهعنوان یک راهکار تکمیلی و نه جایگزین اصلی برای توصیههای تغذیهای بنیادین سلامت استخوان در نظر بگیرید. همچنین توجه به فعالیت بدنی، تعادل، و مراقبتهای پیشگیرانه برای کاهش خطر سقوط از اهمیت ویژهای برخوردار است.
نیاز به تحقیقات بیشتر وجود دارد تا مشخص شود کدام انواع چای (سیاه، سبز، اولانگ و غیره) بیشترین فایده را ارائه میدهند و رابطه علی بین مصرف چای و کاهش خطر شکستگی بهصورت دقیقتر تعیین شود. مطالعات کارآزمایی تصادفیشده (RCT) و پژوهشهای مکانیزمی میتوانند به درک بهتر دلایل زیستی این ارتباطها کمک کنند. با این وجود، برای سالمندان و افراد میانسال که به دنبال تنظیمات ساده در سبک زندگی به نفع سلامت اسکلتی هستند، جایگزین کردن گاهی یک فنجان قهوه با چای یا افزودن چای به رژیم همراه با یک غذای متعادل و تامین نیازهای کلسیم و ویتامین D میتواند گزینهای معقول و کمهزینه باشد.
از منظر بهداشت عمومی، توصیههای مبتنی بر رژیم و نوشیدنی که ریسکهای بالقوه (مثل مصرف زیاد کافئین یا الکل) را نیز در نظر میگیرند، میتوانند بخشی از یک بسته جامع پیشگیری از پوکی استخوان باشند. اجرای برنامههای آموزشی برای آگاهیرسانی پیرامون عوامل پرخطر شکستگی لگن، آموزش تمرینات تحمل وزن و تعادل، و تاکید بر غربالگری تراکم استخوان برای افراد در معرض خطر، همه میتوانند همراه با توصیههای تغذیهای مانند افزودن چای به رژیم، اثربخشی سیاستهای پیشگیری را افزایش دهند.
در نهایت، اگرچه چای ممکن است یک عنصر مفید در راهکارهای جامع سلامت استخوان باشد، تصمیمگیریهای فردی باید با مشورت پزشک یا متخصص تغذیه و بر اساس سابقه پزشکی، داروهایی که فرد مصرف میکند (مانند کورتیکواستروئیدها یا داروهای موثر بر متابولیسم استخوان) و وضعیت تغذیهای انجام شود. برای کسانی که نگران خطر پوکی استخوان یا شکستگی هستند، بررسی تراکم استخوان، ارزیابی عوامل خطر و تدوین یک برنامه شخصیشده که شامل تغذیه، ورزش، مدیریت دارو و استراتژیهای پیشگیری از سقوط باشد، بهترین رویکرد محسوب میشود.
منبع: smarti
ارسال نظر