10 دقیقه
ARK Invest: سولانا پیشتاز درآمد زنجیره‌ای سه‌ماهه سوم ۲۰۲۵
گزارش اخیر ARK Invest در حوزه دیفای برای سه‌ماهه سوم سال ۲۰۲۵ نشان می‌دهد که شبکه سولانا بیشترین سهم از ارزش اقتصادی واقعی (REV) را در بین بلاک‌چین‌های بزرگ به‌دست آورده و حدود ۲۲۳ میلیون دلار درآمد تولید کرده است. این رقم سولانا را بالاتر از شبکههای رقیب قرار می‌دهد و توانایی فزاینده اکوسیستم سولانا در کسب درآمد روی زنجیره از طریق خدمات مالی غیرمتمرکز، جریانهای استیبل‌کوین و فعالیت‌های صرافی‌ها را برجسته میکند.
در این تحلیل بسط‌یافته، ما علاوه بر ترجمه گزارش، معیارهای فنی و اقتصادی مرتبط با REV، TVL، نقش کارمزدها، سهم MEV، و آثار سرمایه‌گذاری‌های مستقیم و غیرمستقیم ARK روی سولانا را بررسی می‌کنیم تا سرمایهگذاران و توسعه‌دهندگان اکوسیستم دید جامعی نسبت به پویایی‌های درآمدی شبکهها داشته باشند. هدف ارائه دیدی عملیاتی و مبتنی بر داده برای تصمیم‌گیری‌های سرمایهگذاری در فضای دیفای و بلاکچین است.
Key Q3 Revenue and Network Rankings
بر اساس گزارش ARK Invest، سولانا در سه‌ماهه سوم ۲۰۲۵ حدود ۲۲۳ میلیون دلار REV ثبت کرده و در بین زنجیره‌هایی که در مطالعه رصد شده‌اند، در رتبه نخست قرار گرفته است. شبکه TRON با تقریباً ۱۶۰ میلیون دلار در رده دوم قرار گرفت. با این حال، ARK Invest تأکید کرده که مجموع درآمد بلاک‌چین‌ها هنوز بهطور قابل توجهی پایین‌تر از اوج‌های پیشین است: کل REV در شبکهها از اوج ۴.۹ میلیارد دلاری در سه‌ماهه چهارم ۲۰۲۱، حدود ۸۳ درصد کاهش یافته و به تقریباً ۶۵۵ میلیون دلار در سه‌ماهه سوم ۲۰۲۵ رسیده است.
این ارقام نشان می‌دهد که توزیع درآمد بین شبکهها تغییر یافته و سهم‌هایی که در دوره‌های اوج بازار به‌سرعت افزایش می‌یافتند، در دوره کنونی کم‌رنگ‌تر شده‌اند. تحلیل رتبه‌بندی‌ها به سرمایهگذاران کمک میکند تا درک کنند کدام شبکهها در شرایط بازار آرام‌تر توانایی کسب درآمد و جذب نقدینگی را دارند و کدام شبکهها بیشتر متکی به نوسانات کوتاهمدت و جریانهای محافظت‌نشده سرمایه بوده‌اند.
ARK Invest’s report revealed that Solana leads the charge on real economic value | Source: ARK Invest
Why REV Has Fallen
ARK Invest کاهش شدید REV را به دو عامل اصلی نسبت می‌دهد. نخست، جریانهای سرمایهٔ غیرآگاهانه که در گذشته محرک جهشهای بزرگی در درآمد بودند، به‌طرز معناداری کاهش یافته‌اند. این گونه جریانهای سرمایه در دوره‌های رونق بازار (market froth) در سال ۲۰۲۱ نقش بزرگی در تولید Maximum Extractable Value (MEV) و افزایش کارمزدها داشتند. رکود این جریان‌ها به معنی کاهش فرصت‌های استخراج MEV و کاهش درآمدهای کوتاهمدت برای ماینرها/والیدیتورها بوده است.
عامل دوم کاهش هزینهٔ تراکنشها در چندین شبکه است، زیرا شبکهها برای جذب کاربران رقابت می‌کنند و معماری‌های خود را برای کارمزدهای پایین‌تر و کارایی معاملاتی بالاتر بهینه می‌کنند. بهبود پروتکل‌ها، افزایش توان عملیاتی (throughput)، و مکانیزم‌های بهینه‌سازی کارمزد باعث شده تا هزینهٔ هر تراکنش کاهش یابد؛ این امر میتواند بهره‌وری و کاربردپذیری را افزایش دهد اما از طرف دیگر درآمدِ مستقیم حاصل از کارمزد که نصیب والیدیتورها و زیرساختها میشود را فشرده کند.
به طور کلی دو روند همزمان قابل مشاهده است: از یک سو افزایش کاربرد و تراکنش ممکن است TVL و فعالیت اقتصادی روی زنجیره را بالا ببرد؛ از سوی دیگر، فشرده‌سازی کارمزدها و کاهش جریانهای سفته‌بازانه میتواند منجر به کاهش محسوس REV شود. تحلیلگران ارزیابی می‌کنند که پایداری بلندمدت شبکهها نیازمند توازنی میان کارمزد مقرون‌به‌صرفه برای کاربران و درآمد کافی برای تأمین‌کنندگان امنیت و زیرساخت است.
Recent On-Chain Metrics for Solana
دیتای تکمیلی از منابعی همچون DeFi Llama نشان می‌دهد که REV کوتاهمدت سولانا در بازه ۲۴ ساعته اخیر گزارش‌شده توسط ARK Invest، حدود ۱.۱ میلیون دلار بوده است. مجموع ارزش قفل‌شده (TVL) در شبکه سولانا حدوداً برابر با ۱۱.۳۶ میلیارد دلار برآورد شده که در بازه روزانه افزایشی معادل ۰.۷۴ درصد نشان داده است. این داده‌ها بازتاب‌دهنده نقدینگی قابل توجه در پروتکل‌های سولانا و ادامه جذب سرمایه در برخی استخرها و بازارهای غیرمتمرکز است.
درونِ اکوسیستم سولانا، سهم کارمزدها توسط بازیگرانی مانند Gauntlet برجسته شده است که سهمی نزدیک به ۱۲.۷۱ میلیون دلار از کارمزدها داشته است؛ در عین حال پروتکلی مانند Jupiter بیشترین سهم از TVL میان پروتکل‌های سولانا را به خود اختصاص داده است. این نوع تفکیک نشان می‌دهد که چه پروتکل‌هایی نیروی محرکهٔ اصلی درآمد شبکه هستند و کدام نهادها یا قراردادها نقش کلیدی در جذب نقدینگی و تولید کارمزد دارند.
برای درک بهتر معیارها، لازم است تفاوت میان REV (که نشاندهنده ارزش اقتصادی واقعیِ شبکه به‌صورت درآمد-محور است)، TVL (معیاری برای نقدینگی قفل‌شده)، و متریک‌های عملیاتی مانند تراکنش در ثانیه (TPS)، زمان نهایی شدن تراکنش، و متوسط کارمزد هر تراکنش را مد نظر قرار دهیم. ترکیب این شاخص‌ها به‌سرعت تصویری کامل‌تر از سلامت اکوسیستم و جذابیت اقتصادی آن برای تامین‌کنندگان نقدینگی، تریدرها و ارائه‌دهندگان زیرساخت ارائه می‌دهد.
ARK Invest’s Direct and Indirect Solana Bets
ARK به‌عنوان یکی از بازیگران برجسته در فضای سرمایهگذاری در دارایی‌های دیجیتال، در پروژه‌های مرتبط با سولانا نقش فعالی داشته است. در تاریخ ۱۹ سپتامبر، ARK در یک دور تأمین سرمایه ۳۰۰ میلیون دلاری شرکت کرد و تقریباً ۱۶۲ میلیون دلار سهم در شرکتهای مرتبط مانند Solmate یا BREA خریداری نمود و در حال حاضر حدود ۶.۵ میلیون سهم BREA در اختیار دارد. این حرکت نشاندهنده تمایل ARK به دستیابی به قرار گرفتن در معرض مستقیم پروژه‌ها و زیرساخت‌های اکوسیستم سولانا است.
پیشتر، در ژوئیه ۲۰۲۵، ARK عملیات والیدیتوری صندوق Digital Asset Revolutions Fund خود را به SOL Strategies منتقل کرد؛ شرکتی مستقر در تورنتو که در ارائه خدمات والیدیتور سولانا تخصص دارد. این انتقال نشاندهنده تمرکز ARK بر تضمین کیفیت عملیات والیدیتور و مدیریت فنی استیکینگ در اکوسیستم‌هایی است که نقدینگی و درآمد از تراکنش در آن‌ها اهمیت دارد.
همچنین در آوریل ۲۰۲۵، ARK از طریق SOLQ، یک ETF کانادایی مبتنی بر استیکینگ SOL، برای اولین‌بار مواجههٔ مستقیم با سولانا را ایجاد کرد؛ این خریدها باعث شدند ARKW و ARKF به‌عنوان اولین ETFهای فهرست‌شده در ایالات متحده باشند که سولانا را در پرتفوی خود دارند. این گام‌ها اهمیت راهکارهای سرمایهگذاری مبتنی بر ETF و استراتژی‌های تخصیص دارایی در آوردن سرمایه نهادی به اکوسیستم ارزهای دیجیتال را برجسته می‌سازد.
سرمایه‌گذاری‌های مستقیم و غیرمستقیم ARK همچنین یک نمونهٔ کاربردی از چگونگی ترکیب قرار گرفتن در معرض توکن‌های شبکه، خدمات زیرساختی والیدیتور، و سهام شرکتهای مرتبط است. این ترکیب میتواند ریسک را متنوع کند، اما از طرف دیگر، وابستگی به عملکرد شبکه، نقدینگی توکن، و سیاست‌های کارمزد میتواند پیامدهای بازدهی متفاوتی ایجاد کند.
Implications for Investors and the DeFi Ecosystem
پیشتازی سولانا در REV فصلی نشان می‌دهد که یک شبکه حتی در محیط کلان اقتصادی آرام نیز میتواند درآمد معناداری تولید کند، به‌ویژه زمانی که کارمزد پایین و توان عملیاتی بالا ویژگی‌های برجسته آن باشند و فعالیت معاملاتی، نقدینگی و معاملات در صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) را جذب کنند. این ویژگیها سولانا را به گزینه‌ای جذاب برای برنامه‌هایی تبدیل میکند که به تراکنشهای کمهزینه و سریع نیاز دارند، مانند بازارسازهای خودکار (AMM)، اوراکل‌ها، و برنامه‌های پست-تریدینگ مبتنی بر استیبل‌کوین.
برای سرمایهگذاران و سازندگان اکوسیستم، داده‌ها یک تبادل پیچیده را نشان می‌دهند: کاهش هزینهٔ تراکنش میتواند استفاده و TVL را گسترش دهد اما ممکن است درآمد فوری حاصل از کارمزد را کاهش دهد. از این رو لازم است که نقش درآمدهای متفاوت را ارزیابی کنند: درآمد از کارمزد تراکنش، پاداش‌های استیکینگ، سهم از MEV و درآمدهای خدمات زیرساختی مانند ارائه‌دهندگان گره (node providers) و والیدیتورها.
نکاتی کاربردی برای سرمایهگذاران و مدیران پروتکل:
- پایش همزمان REV و TVL: بررسی تنها TVL میتواند گمراه‌کننده باشد؛ ترکیب آن با REV و کارمزدهای پروتکل تصویر اقتصادی کامل‌تری ارائه می‌دهد.
- تحلیل جریانهای سرمایه (capital flows): دنبال کردن منابع ورود و خروج استیبل‌کوین‌ها، حجم معاملات صرافی‌ها، و نقدینگی بین زنجیره‌ای برای درک پایداری درآمدها حیاتی است.
- درک اقتصاد والیدیتور: کاهش کارمزدها ممکن است حاشیه سود والیدیتورها را تحت فشار قرار دهد؛ سرمایهگذاران باید به سودآوری خدمات والیدیتوری و هزینه‌های عملیاتی توجه کنند.
- مدیریت ریسک سرمایهگذاری در توکن: تنوع‌بخشی بین دارایی‌های مرتبط با زیرساخت، توکن‌های کاربردی، و استراتژی‌های استیکینگ میتواند اثر نوسانات درآمدی را کاهش دهد.
نهایتاً، گزارش سه‌ماهه ARK یک تصویر لحظه‌ای از چگونگی تغییر توزیع درآمد بین زنجیره‌ها و نقاط تجمع ارزش در چرخه جاری ارائه می‌دهد. عملکرد سولانا موقعیت رقابتی شبکه را در جذب فعالیت‌های دیفای تأیید میکند، در حالی که افت کلی REV ضرورت استراتژی‌های سرمایهگذاری متنوع و تمرکز بر اقتصاد درون‌زنجیره‌ای را برجسته می‌سازد.
برای تحلیلگران و سازندگان پروتکل، توصیه میشود که علاوه بر پیگیری آمارهای سطحی، به مدل‌های درآمدی بلندمدت نیز توجه کنند: الگوهای کارمزد، سهم MEV، ترکیب کاربران فعال، نرخ نگهداری نقدینگی (liquidity retention)، و مکانیسم‌های انگیزشی توکنها. این مدل‌ها میتوانند کمک کنند تا پیش‌بینی معقول‌تری از سودآوری خدمات استیکینگ، عملیات والیدیتوری و توسعه محصولات دیفای ارائه گردد.
در ادامه، نکاتی فنی برای درک بهتر پویایی‌های درآمدی سولانا و سایر شبکهها:
- توان عملیاتی و مقیاس‌پذیری: شبکه‌ای با TPS بالا و زمان نهاییشدن کوتاه میتواند تراکنشهای خرد و پرحجم را جذب کند که مجموعاً TVL و فعالیت معاملاتی را افزایش می‌دهد.
- پیکربندی کارمزدها و مدل‌های اقتصادی: شبکهها میتوانند از مدل‌های سوزاندن کارمزد، پاداش‌دهی به والیدیتورها، یا تقسیم درآمد بین توسعه‌دهندگان و اعتبارسنج‌ها استفاده کنند؛ این انتخاب‌ها مستقیماً REV را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
- نقش MEV و ابزارهای استخراج آن: ابزارها و بازارهای MEV، مانند ریلِی‌ها (relays) و فروشگاه‌های ترتیب معامله، میتوانند منبع مهمی از درآمد برای اپراتورهای زیرساخت باشند و همزمان چالش‌های مربوط به توزیع عادلانه ارزش را ایجاد کنند.
- تأثیر پروتوکلی اکوسیستم: وجود بازارگردان‌های خودکار بزرگ، استیبل‌کوین‌های با نقدینگی بالا و صرافی‌های برتر میتواند سهم قابل‌توجهی از کارمزد و REV را به شبکه اختصاص دهد.
در مجموع، سرمایهگذاران باید ترکیبی از تحلیل‌های کمی (کمّی) و کیفی را برای ارزیابی پایداری درآمد شبکهها به کار بگیرند و همواره روندهای کوتاهمدت را در بستر رفتارهای ساختاری بلندمدت شبکهها قرار دهند.
منبع: crypto
ارسال نظر