8 دقیقه
جنرال موتورز به هزاران تأمینکننده: قطع سریع تامین از چین
شرکت جنرال موتورز به‌طور کم‌سروصدا از هزاران تأمینکننده خود خواسته است تا به تدریج قطعات و مواد خامی را که از چین تأمین می‌کنند، متوقف کنند؛ حرکتی که نشان‌دهنده تغییر عمده‌ای در نحوه مدیریت ریسک زنجیره تأمین یکی از بزرگ‌ترین خودروسازان جهان است. این اقدام — که به گفته افراد آگاه در صنعت ممکن است برخی تأمینکنندگان را وادار کند روابط تولیدی با چین را تا سال ۲۰۲۷ یا زودتر کاملاً قطع کنند — بازتاب نگرانی‌های فزاینده درباره اختلالات ژئوپولیتیکی، تعرفه‌ها، کنترل‌های صادرات و تمرکز عرضه مواد حیاتی مانند فلزات کمیاب (rare-earths) و نیمه‌هادی‌ها است.
چرا این موضوع برای صنعت خودرو اهمیت دارد
چین طی دهه‌ها به سنگ‌بنای شبکه‌های جهانی تأمین قطعات خودرو تبدیل شده است، به‌ویژه در بخش‌هایی مانند مجموعههای روشنایی، ماژولهای الکترونیکی، قالبها و ابزارهای سفارشی و بسیاری از قطعات خودروهای برقی (EV). این وابستگی تولیدکنندگان را در برابر تغییرات ناگهانی سیاست‌ها، محدودیتهای صادراتی و اختلالات حمل‌ونقل آسیب‌پذیر کرده است. دستورالعمل جنرال موتورز بخشی از تلاش گسترده‌تری است برای افزایش تابآوری زنجیره تأمین و بومی‌سازی تامین به‌ویژه نزدیک محل‌های مونتاژ خودرو — مخصوصاً در آمریکای شمالی — تا کنترل بهتر، رصد بیشتر و کاهش ریسکهای ژئوپولیتیکی حاصل شود.
به گفته افرادی که با این برنامه آشنا هستند، جنرال موتورز از اواخر ۲۰۲۴ از تأمینکنندگان خواسته بود گزینه‌های جایگزین را شناسایی کنند، اما برنامه در بهار ۲۰۲۵ هم‌زمان با تشدید تنش‌های تجاری میان واشینگتن و پکن تسریع شد. اگرچه خودروساز تمایل دارد برای خودروهایی که در منطقه ساخته می‌شوند از تأمینکنندگان آمریکای شمالی استفاده کند، اما در عین حال آماده پذیرش گزینه‌های جایگزین بررسی‌شده خارج از چین نیز هست، به شرط آنکه آنها استانداردهای مقرراتی، لجستیکی و کیفی مورد نیاز را تأمین کنند. این تغییر استراتژیک نشان می‌دهد که مسئله فراتر از صرفاً کاهش هزینه است و به مدیریت ریسک، امنیت زنجیره تأمین و پایداری تولید می‌پردازد.
گام‌های عملی که جنرال موتورز قبلاً برداشته است
سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت شرکت نشان‌دهنده قصد آن برای کاهش وابستگی به یک منبع واحد است:
- سرمایه گذاری مستقیم و توسعه در یک معدن لیتیم در نوادا برای تضمین دسترسی به مواد با کیفیت باتری.
- شراکت با شرکت‌های فلزات کمیاب مستقر در آمریکا برای تأمین مواد مورد استفاده در موتورهای خودروهای برقی و حسگرها.
- گسترده‌تر کردن جست‌وجوی تأمین‌کننده‌ها فراتر از چین برای قطعاتی که پیش‌تر تقریباً منحصراً از آسیا تأمین می‌شدند.
مقامات جنرال موتورز این تغییر را فراتر از یک استراتژی صرفاً مبتنی بر هزینه توصیف کرده‌اند. «تابآوری اهمیت دارد — شما نیاز به کنترل و دید کامل بر زنجیره تأمین خود دارید»، رئیس خرید جهانی جنرال موتورز در یک کنفرانس اخیر بیان کرد. مَری بارا، مدیر عامل، نیز تأکید کرده که شرکت ترجیح می‌دهد هرجا ممکن است از محل تولید خودرو تأمین انجام شود تا ریسکهای حمل‌ونقل، تعرفه و کیفیت کاهش یابد.
کدام قطعات بیشترین ریسک را دارند — و کدام یک سختترین جایگزینی را خواهند داشت؟
تمام قطعات خودرو به یک میزان تحت تأثیر این تغییر قرار نمی‌گیرند. بخش‌هایی که توسط تأمینکنندگان چینی غالب شده‌اند، دشوارترین قطعات برای انتقال سریع به منابع دیگر هستند:
- مجموعههای روشنایی و ماژولهای LED، که طراحی، تولید و کنترل کیفیت آنها در یک اکوسیستم زنجیره‌ای خاص صورت می‌گیرد و اغلب نیاز به تولید سفارشی دارد.
- ماژولهای الکترونیکی و سیستمهای اطلاعات و سرگرمی (infotainment)، که شامل نرم‌افزار، طراحی مدار و اجزای نیمه‌هادی متنوع است.
- قالبها و عملیات پرس و قالب‌سازی تخصصی که تجهیزات و مهارت‌های خاصی می‌طلبد و جایگزینی آنها زمان‌بر است.
- برخی ورودی‌های زنجیره تأمین باتری خودروهای برقی، از جمله آهنرباها و مواد مرتبط با فلزات کمیاب که غلبه عرضه در برخی کشورها مانند چین را نشان می‌دهد.
نیمه‌هادی‌ها (semiconductors) نیز یک گلوگاه حیاتی دیگر هستند. حوادث اخیر — مانند توقف ناگهانی محموله‌های چیپ به‌دلیل اختلافات بین تأمین‌کننده‌ها — نشان داده‌اند که مسائل مالکیت فکری، اختلافات قراردادی و محدودیتهای صادراتی میتوانند به‌سرعت خطوط تولید را مختل کنند. مشکل تأمین نیمه‌هادی نه تنها مربوط به کارخانه‌های تولید است، بلکه شامل پیچیدگی‌های طراحی تراشه، تایید نرم‌افزار، و استانداردهای خاص خودروسازی نیز می‌شود.
واکنش تأمینکنندگان و صنعت
برای بسیاری از تأمینکنندگان سطح تیره (tier suppliers)، بازطراحی و بازتنظیم روابطی که ده‌ها سال برقرار بوده، کاری بزرگ و پرهزینه است. «تأمینکنندگان در تلاش و اضطراب‌اند»، یک مدیر اجرایی در یک سازنده بزرگ قطعات گفته است. نهادهای صنعتی هشدار می‌دهند که معکوس کردن شبکه‌های تأمینی که در طول ۲۰ تا ۳۰ سال ساخته شده‌اند، نمی‌تواند یک‌شبه انجام شود. خودروسازان و تأمینکنندگان باید میان هزینه‌ها، ظرفیت تولید و سرعت تغییر توازن برقرار کنند تا هم عرضه خودروها را به مخاطره نیندازند و هم حاشیه سود و کیفیت را حفظ کنند.
چالش‌های کلیدی شامل موارد زیر است:
- یافتن شرکای تولیدی واجد شرایط خارج از چین با توان تولید در مقیاس بالا، که نیازمند سرمایهگذاری در کارخانه، آموزش نیروی کار و ساخت زیرساخت‌های لجستیکی است.
- پایبندی به چارچوب‌های معتبرسازی و آزمون‌های سخت‌گیرانه صنعت خودروسازی و زمان‌بندی‌های مقرراتی که برای تائید قطعات جدید لازم است.
- احتمال افزایش هزینه‌های کوتاهمدت برای قطعات و لجستیک در شرایطی که تأمینکنندگان جدید هنوز به اقتصاد مقیاس نرسیده‌اند.
علاوه بر این، شبکه‌های تأمین جایگزین باید استانداردهای زیست‌محیطی و کارگری را نیز رعایت کنند؛ این امر ممکن است هزینه‌ها را در کوتاهمدت افزایش دهد اما در بلندمدت به پایداری زنجیره تأمین و مدیریت بهتر ریسک کمک خواهد کرد. برای تأمینکنندگان کوچک و متوسط، ورود به بازار تأمین قطعات برای خودروساز بزرگ مثل جنرال موتورز نیازمند سرمایهگذاری قابل‌توجه در کیفیت، قابلیت ردیابی و تضمین تحویل است.
ژئوپولیتیک، سیاست تجاری و توجیه اقتصادی
این دستورالعمل در شرایطی ارائه می‌شود که زمینه سیاست‌گذاری متلاطم است. مذاکرات بین رهبران آمریکا و چین منجر به کاهش جزئی تعرفه‌ها در اواخر ۲۰۲۵ شد، اما خودروسازان همچنان محتاط هستند. اقدامات تعرفهای گذشته و کنترل‌های صادراتی پکن بر فلزات کمیاب نشان داد چقدر سریع شرایط عرضه میتواند تغییر کند. برای جنرال موتورز، محاسبه‌ی سود — ریسک شامل کاهش در معرض بودن در برابر ریسکهای ژئوپولیتیکی است، در حالی که باید تولید کارآمد و قیمت رقابتی خودروها را نیز حفظ کند تا سهم بازار از دست نرود.
برای مصرف‌کنندگان و بازار کلی، پیامدها میتواند ترکیبی باشد: در بلندمدت خطوط تأمین قوی‌تر و امن‌تری شکل می‌گیرد که به پایداری تولید و در دسترسپذیری خودروها کمک میکند، ولی در کوتاهمدت ممکن است فشارهای قیمتی یا کاهش برخی امکانات در مدلهای مشخصی مشاهده شود اگر تأمینکنندگان جایگزین هزینه‌های بالاتری داشته یا محدودیت ظرفیت نشان دهند. از منظر بازار قطعات و لجستیک، این تغییر میتواند فرصت‌هایی برای تأمینکنندگان محلی و شرکت‌های لجستیکی فراهم کند تا بازار جدیدی را تصاحب کنند.
چه چشم‌اندازی در ادامه است؟
انتظار میرود این یک گذار چندساله باشد. فشار جنرال موتورز احتمالاً سرمایه‌گذاری‌ها در تولید محلی را تسریع میکند، برنامههای جدید صلاحیتدهی تأمینکننده را به‌راه می‌اندازد و باعث تجمیع تأمینکنندگان سطح تیره خواهد شد که توان سرمایهگذاری برای پاسخ‌گویی به تقاضای آمریکای شمالی را دارند. نهادهای تنظیمی و سیاستگذاران — به‌ویژه در کشورهایی که انگیزههای بازگرداندن تولید (reshoring) ارائه می‌کنند — نقش مهمی ایفا خواهند کرد و ممکن است از طریق یارانه‌ها، معافیت‌های مالیاتی یا تسهیل در مجوزها روند جلب سرمایهگذاری را تسریع کنند.
نکات برجسته:
- برخی تأمینکنندگان با ضرب‌الاجل‌هایی مواجه‌اند که تا سال ۲۰۲۷ باید وابستگی به چین را کاهش دهند یا قطع کنند.
- جنرال موتورز ترجیح می‌دهد برای خودروهای تولیدشده در آمریکای شمالی تامین از داخل این منطقه را در اولویت قرار دهد.
- استراتژی شرکت نه تنها شامل مواد حیاتی برای خودروهای برقی است بلکه بسیاری از قطعات متعارف خودرو را نیز در بر می‌گیرد.
حرکت جنرال موتورز پیامی روشن برای صنعت است: خودروسازان در حال بازتنظیم فعالانه استراتژی‌های تأمین برای مدیریت ریسکهای ژئوپولیتیکی هستند. برای علاقه‌مندان به خودرو و خریداران ناوگان، هدف بلندمدت ثبات عرضه و در دسترسپذیری مداوم خودروهاست — حتی اگر مسیر کوتاهمدت برای رسیدن به این هدف با دشواری‌ها و نوسانات همراه باشد. از منظر فنی، این روند میتواند به طراحی مجدد شبکه‌های لجستیکی، افزایش تکرارپذیری کیفیت قطعات و بهبود الزامات ردیابی و شفافیت داده‌ها در زنجیره تأمین منجر شود، که همه این‌ها برای تابآوری و پاسخ‌پذیری صنعت خودرو در برابر شوک‌های آتی حیاتی است.
منبع: autoevolution
نظرات
لابکور
من تو یک قطعه‌سازی کار کردم؛ نقل مکان شبکه تامین ۲۰ سال طول می‌کشه نه چند سال، SMEها له میشن اگه حمایت نباشه
توربو
این واقعیه؟ یعنی تا ۲۰۲۷ باید همه روابط با چین قطع بشه؟ غیر ممکن بدون افزایش قیمت و تاخیر تو تولید...
کوینپ
معقول به نظر میاد، اما کوتاهمدت هزینه‌ها میره بالا، باید دید آیا در بلندمدت صرفه‌جویی و تابآوری میاره یا نه
مکبایت
وااای، انتظار نداشتم! بازگشت تولید به آمریکا؟ خیلی پیچیده‌ست، هزینه ها رو کی می‌ده، سوال بزرگه...
ارسال نظر