8 دقیقه
قانون GENIUS که در تابستان تصویب شد، به‌سرعت در مرکز توجه بازارهای پولی و رمزارزها قرار گرفته است. این قانون محدودیت‌هایی برای پرداخت مستقیم سود توسط صادرکنندگان استیبلکوین وضع می‌کند، اما خلأهایی نیز دارد که ممکن است مسیر را برای انتقال گسترده سپرده‌های خرد از بانکها به محصولات استیبل‌کوینی هموار کند. در ادامه به جزئیات، پیامدها و سناریوهای احتمالی می‌پردازیم.
چه چیزی در قانون GENIUS آمده و چه چیزی نیامده است
نکته کلیدی این است که متن قانون صراحتاً صدورکنندگان استیبلکوین را از پرداخت مستقیم «سود» یا «بازده» به دارندگان توکن منع می‌کند. با این حال، قانون روشن نیست که آیا پلتفرمهای معاملاتی، صرافیها یا کسب‌وکارهای وابسته میتوانند محصولات شبیه به «یارانه بازده» یا همکاری‌های درآمدی مرتبط با استیبلکوینها ارائه کنند یا خیر. این ابهام یک مسیر عملیاتی برای عرضه‌دهندگان ایجاد می‌کند تا از طریق شرکای ثالث یا ساختارهای منعطف، به کاربران بازده ارائه دهند؛ موضوعی که گروه‌های بانکی خواستار بستن آن هستند.
یک راه‌حل پنهان؛ بازده غیرمستقیم
تصور کنید صرافی متمرکزی بخواهد برای جذب نقدینگی، محصولی طراحی کند که به‌نام «حسابِ پاداش» یا «لِیِرینگ همکارانه» عرضه شود و در عمل به دارندگان USDC یا USDT بازده پرداخت کند، اما با قرارداد حقوقی که بازده را از طریق شرکت همکار یا صندوق اعتباری تأمین می‌کند. از نظر فنی، این ساختار ممکن است از تعابیر سخت‌گیرانه قانون عبور کند چون پرداخت از جانب صادرکننده مستقیم نیست. این همان خلأیی است که نهادهای سنتی بانکی از ناظران می‌خواهند شناسایی و برطرف شود.
برای سپردهگذاران خرد چرا اهمیت دارد؟
در بسیاری از اقتصادها بازده حسابهای پسانداز سنتی بسیار کم است: متوسط بازده حساب پسانداز در آمریکا حدود 0.40٪ و در برخی کشورهای اروپایی نزدیک 0.25٪ است. در مقابل، بازارهای متمرکز و غیرمتمرکز رمزارز میتوانند بازده قابل‌ملاحظه‌تری روی استیبلکوینها ارائه دهند. به‌عنوان مثال، پلتفرمهای وام‌دهی مانند Aave در لحظه نوشتن، نرخهای مؤثر نزدیک 4.02٪ برای USDT و 3.69٪ برای USDC گزارش می‌دهند.
- افزایش بازده: تفاوت چند درصدی در بازده میتواند انگیزه قوی برای انتقال پس‌اندازها ایجاد کند.
- تسویه آنی و پرداخت 24/7: استیبلکوینها مزایای عملکردی مانند تسویه فوری و امکان تراکنش در هر ساعت را ارائه می‌دهند.
- دسترسی ساده: با اپلیکیشن‌های موبایل و پلتفرمهای کاربرپسند، ورود به این بازار برای کاربران عادی آسان‌تر شده است.
نگرانی‌های صنعت بانکی و ریسک‌های سیستمیک
اتحادیه‌ها و گروه‌های بانکی هشدار دادهاند که پذیرش سریع و گسترده استیبل‌کوین‌های با بازده میتواند پایه سپرده‌ای را که بانکها از آن برای اعطای وام استفاده میکنند، فرسایش دهد. وزارت خزانه‌داری آمریکا در گزارشی در آوریل تخمین زد که «پذیرش فراگیر» استیبلکوین ممکن است تا حدود 6.6 تریلیون دلار از سیستم بانکی خارج کند. مؤسسه‌های سیاستگذاری بانکی نیز عنوان کرده‌اند که خروج سپردهها در دوران تنش مالی میتواند خلق اعتبار را محدود، هزینههای تأمین مالی را افزایش و وام‌دهی به کسب‌وکارها و خانوارها را تنگ‌تر کند.
نمونه‌های اثرگذاری بر اقتصاد واقعی
اگر بانکها نتوانند سپردهها را به‌آسانی حفظ کنند، چند رخداد ممکن است اتفاق بیفتد:
- افزایش نرخهای بهره سپرده‌ای برای رقابت با بازده استیبلکوینها؛
- کاهش حاشیه سود خالص (NIM) و فشار بر سودآوری؛
- افزایش قیمت وام برای کسب‌وکارها و خانوارها که میتواند رشد اقتصادی را کند کند.
بانکها چگونه ممکن است واکنش نشان دهند؟
برای حفظ رقابت، بانکها چند گزینه روی میز دارند:
- افزایش نرخ سود پرداختی به سپردهگذاران، که احتمالا حاشیه سود را فشرده می‌کند.
- پذیرش فناوری‌های رمزارزی و عرضه محصولات مشابه مبتنی بر استیبلکوین، گاهی در همکاری با بازیگران کریپتو.
- تمرکز بر خدماتی که استیبلکوینها هنوز ضعف دارند؛ مانند اعطای وام‌های با سررسید بلندمدت و مدیریت ریسک اعتباری.
Tushar Jain از بنیان‌گذاران Multicoin Capital معتقد است بازیگرانی با توزیع گسترده—مانند شرکت‌های بزرگ فناوری (Meta، Google، Apple)—میتوانند وارد رقابت برای جذب سپرده‌های خرد شوند و با ارائه تجربه کاربری یکپارچه و بازده جذاب، سهم بازار بزرگی را تصاحب کنند.
ورود احتمالی Big Tech و مقیاس بازار
گزارش‌ها حاکی از آن است که شرکت‌هایی مانند Apple، Google، Airbnb و X، دست‌کم پروژه‌هایی را برای بررسی استیبلکوین و پرداخت‌های مرزی ارزان‌تر آزمایش کرده‌اند. اگر یکی از این پلتفرم‌ها محصولی یکپارچه با توزیع گسترده عرضه کند، اعتبار و دسترسی استیبلکوینها افزایش چشمگیری خواهد یافت.
بازار فعلی استیبلکوینها حدود 308.3 میلیارد دلار است، که بخش عمده آن در اختیار تِتر (USDT ~177 میلیارد دلار) و یو‌اس‌دی‌سیِ Circle (~75.2 میلیارد دلار) قرار دارد (منبع: CoinGecko). وزارت خزانه‌داری آمریکا پیش‌بینی کرده است که اگر روندهای پذیرش ادامه یابد، بازار میتواند تا حدود 2 تریلیون دلار تا سال 2028 گسترش یابد؛ رشدی معادل تقریبی 566٪.
مقیاس چه معنایی برای ثبات مالی دارد؟
هرچه مقیاس استیبلکوینها بزرگ‌تر شود، احتمال اثرگذاری آن‌ها بر سیستم بانکی و بازار پول بیشتر می‌شود. این امر هم فرصتی برای نوآوری در سازوکارهای پرداخت است و هم چالشی برای تضمین نقدینگی و مدیریت ریسک در شرایط استرس مالی.
بازده، نقدینگی و تعادل نظارتی
بازده بالاتر روی استیبلکوینها مشوق‌های روشنی برای مصرف‌کنندگان ایجاد می‌کند، اما سوالات مهمی درباره نقدینگی، ذخایر پشتوانه، و قابلیت تبدیل پذیریِ سریع این دارایی‌ها مطرح می‌شود. سیاست‌گذاران باید میان حمایت از نوآوری و حفاظت از ثبات مالی تعادل برقرار کنند. یکی از نقاط کلیدی، بستن شکاف‌های قانونی است که اجازه می‌دهد بازده از طریق وسایل غیرمستقیم ارائه شود.
گزینه‌های نظارتی ممکن
چند راه برای مدیریت ریسک وجود دارد:
- تعریف روشن‌تر درباره اینکه چه نهادی میتواند «بازده» پرداخت کند و تحت چه شرایطی؛
- الزام به ذخایر شفاف و حسابرسیشده برای استیبلکوینها؛
- مقررات ضدپول‌شویی و شناسایی مشتری (KYC) سخت‌گیرانه‌تر برای پلتفرم‌هایی که بازده عرضه میکنند؛
- طرح‌های پلکانی برای پذیرش فناوری که زمان لازم را برای تطبیق سیستم بانکی فراهم کند.
سناریوها و چشم‌انداز ۱۲ تا ۳۶ ماه آینده
اگر متن قانون GENIUS دست‌نخورده باقی بماند، در یک تا سه سال آینده احتمال افزایش آزمایش‌ها و رقابت برای محصولات بازدهی مبتنی بر استیبلکوین وجود دارد. بازیگران مختلف—بانکها، پلتفرمهای رمزارزی، و شرکت‌های فناوری بزرگ—برای جذب سپرده‌های خُرد به رقابت خواهند پرداخت. برای مصرف‌کنندگان این میتواند به معنای دسترسی به ابزارهای پرداخت سریع‌تر و بازده بالاتر باشد؛ اما برای ناظران و بانکها به معنای نیاز فوری به راهکارهای مدیریت نقدینگی و کنترل ریسک سیستمیک است.
تأثیر بر مصرف‌کننده و توصیه‌های محافظه‌کارانه
برای کاربران عادی که به دنبال بازده بیشتر هستند، چند توصیه محافظه‌کارانه:
- پیش از انتقال حجم زیادی از پسانداز به استیبلکوین، شفافیت مکانیسم بازده و ریسک طرف مقابل را بررسی کنید؛
- از پلتفرم‌هایی استفاده کنید که ذخایر و سازوکارهای حسابرسیشده دارند؛
- پورتفوی خود را متنوع نگه دارید تا ریسک نقدینگی یا فروپاشی یک پلتفرم همه دارایی‌ها را تهدید نکند.
چرا این موضوع فراتر از رمزارزها اهمیت دارد
بحث درباره GENIUS و استیبلکوینها فقط درباره فناوری یا بازده نیست؛ این یک مسئله ساختاری است که میتواند نحوه تخصیص نقدینگی در اقتصاد را تغییر دهد. وقتی سپردهها به ابزارهایی خارج از نظام بانکی انتقال یابند، سازوکار سنتی خلق اعتبار و تأمین مالی کسب‌وکارها نیز تغییر خواهد کرد. ناظران، سیاست‌گذاران و بازار باید این تحولات را پیش‌بینی کنند و ابزارهای مناسبی برای مدیریت انتقال فراهم آورند.
با توجه به سرعت نوآوری و ظرفیت بالقوه شرکت‌های بزرگ برای توزیع محصولات مالی جدید، مهم است که گفت‌وگوهای عمومی و قانونی در مورد تعادل بین نوآوری و ثبات مالی ادامه یابد تا هم مزایای تکنولوژیک و هم منافع بلندمدت اقتصاد حفظ شود.
منبع: cointelegraph
ارسال نظر