7 دقیقه
بازگشت مجازی ساب با الهام از جنگنده
آیا یاد شما از ساب، سازندهٔ خودرو، هنوز هست؟ نه نماد هوافضا که گریپن را ساخت، بلکه برند سوئدی اتومبیلسازی که طراحیهای الهامگرفته از هواپیما را با کاربری روزمره ترکیب میکرد. یک کانسپت دیجیتال جدید از هنرمند دیجیتال دیوید سووا، تصویری از بازگشتی فرضی برای ساب را ترسیم میکند: یک فستبک چهاردر با ظاهر جنگنده که ترکیبی از سدان لوکس و کابینمحور هواپیمای جنگنده را القا میکند.
تاریخ واقعی ساب شبیه به فصلی پرتنش در چرخههای تجاری صنعت خودروسازی است. این برند از تلاش شرکت Saab AB پس از جنگ جهانی دوم برای ساخت خودروهای کوچک شکل گرفت و اولین مدل، Saab 92، در سال 1949 با فلسفهٔ آیرودینامیکی و برداشتهایی از مهندسی هواپیما عرضه شد. طی دههها ساب با مدلهایی مثل 900، 9000، 9-3 و 9-5 به جایگاه طرفداران خاص رسید، اما سالها چرخش سازمانی و تغییر مالکیت در نهایت به ورشکستگی و غیبت برند از نمایشگاهها تا سال 2016 منجر شد. درک این مسیر تاریخی برای فهم هر نوآوری مفهومی یا بازآفرینی برند بسیار مهم است؛ چرا که میراث طراحی، حقوق مالکیت معنوی و توقعات بازار همگی در بازگشت احتمالی نقش دارند.

از ریشههای هوافضا تا باززایی در CGI
کانسپت مفهومی سووا، که او آن را «Saab Reboot» نامیده، زبان طراحی را به ریشههای هوافضایی برند بازمیگرداند. در این طرح نشانههایی از جنگندهٔ Saab 35 Draken دیده میشود — بهویژه در فضای شیشهای کابین که همچون یک کاکپیت یا سایبان (canopy) جلوه میکند. حاصل طراحی یک فستبک کمارتفاع و کممقاومت هوا است، با نسبتها و خوانشی واضح: این نسخهای از ساب است که در پوشش لوکس-هوافضا قرار گرفته است.
قوت روایت طراحی در تلفیق فرم و عملکرد نهفته است؛ خطوط سطحی، جزئیات آیرودینامیکی و هندسهٔ بدنه طوری طراحی شدهاند که هم به چشم خشن و جنگندهمانند بیایند و هم حس آرامش و ثبات یک سدان اجرایی را منتقل کنند. این ترکیب برای مخاطبی جذاب است که به دنبال کاراکتر و پختگی در طراحی خودروست، نه صرفاً لوگو و شهرت برند.
نکات برجستهٔ طراحی شامل موارد زیر میشود:
- کابین با شیشهٔ پیچیده و تُن قرمز که یادآور کاکپیت جنگنده است
- دوربینهای بیرونی که بهصورت بالمانند و جهنده بهجای آینههای سنتی کار میکنند
- درزهای مخفی در بدنه برای پروفایل تمیز یک فستبک چهاردر
- جزئیات سطحی و تیونینگ آیرودینامیکی با الهام از طراحیهای جت
یک طرفدار ممکن است بگوید: «این طراحی شبیه به ترجمهٔ یک جت مدرن به زبان یک سدان اجرایی است.» سبکبندی با وفاداری به DNA ساب همراه است و همزمان کاملاً در تکنیکهای مدرن CGI خودرو غوطهور میشود؛ یعنی حس نوستالژیک و هم عصر بودن را در کنار هم حفظ میکند.

آیا برقی است؟ انتظارات از عملکرد و فناوری
کانسپت CGI بهوضوح بر مبنای یک پیشرانهٔ الکتریکی کامل طراحی شده — انتخابی منطقی برای هر بازگشت احتمالی در دههٔ 2020. اگرچه این یک دیدگاه هنری است و مشخصات رسمی کارخانهای در کار نیست، زبان طراحی و اجزای بصری به بستهای پریمیوم و پر از فناوری اشاره دارند: سیستمهای کمک رانندهٔ پیشرفته، کابینی لوکس که عناصر هواپیمایی در آن بهکار رفته و تمرکز بر کارایی آیرودینامیکی برای افزایش برد الکتریکی.
ویژگیهای ممکن که البته صرفاً حدسی و مبتنی بر جهتگیری بازار هستند عبارتاند از:
- سیستم دو موتوره و تمامچرخ محرک برای شتابگیری سریع و توزیع گشتاور (تورک وکتورینگ)
- باتری با ظرفیت حدود 80–100 کیلوواتساعت و هدفگذاری برد 300–400+ مایل بر اساس استاندارد WLTP/ترکیبی
- مواد داخلی باکیفیت بالا و نمایشگرهای متمرکز بر راننده با الهام از کابین خلبان
- آیرودینامیک فعال پیشرفته و عایقسازی صوتی دقیق برای راحتی سفر
برای توضیح بیشتر: پیشرانهٔ دو موتوره (موتور روی محور جلو و موتور روی محور عقب) علاوه بر افزایش بهرهوری، امکان دستکاری مستقل گشتاور بین چرخها را فراهم میکند که در اصطلاح به آن تورک وکتورینگ میگویند؛ این قابلیت بهبود پایداری در پیچها و افزایش کشش در مسیرهای مختلف را امکانپذیر میسازد. از سوی دیگر، بستهٔ باتری 80–100 کیلوواتساعتی در ترکیب با طراحی آیرودینامیک بهینه، میتواند برد قابلقبولی برای خریداران لوکس فراهم آورد؛ اما باید توجه داشت که عدد نهایی برد بستگی به وزن نهایی خودرو، معماری سیستمهای الکتریکی و شرایط آزمون (WLTP یا EPA) دارد.
همچنین فناوریهایی مثل مدیریت حرارتی باتری، شارژ سریع با توان بالا (مثلاً 150–350 کیلووات بسته به معماری سلولی)، و بهینهسازی نرمافزاری برای بازتخصیص توان بین دامنه و عملکرد میتوانند جزو بستهٔ پیشنهادی یک بازآفرینی پرچمدار باشند. در طراحی داخلی، رویکرد کابینمحور خلبانی میتواند شامل نمایشگرهای HUD، کنسول مرکزی متمایل به راننده و کنترلهای لمسی یا هپتیک باشد که حس کنترل یک هواپیما را منتقل میکند.
بازگشت ساب در بازار امروز چه جایگاهی میتواند داشته باشد؟
یک بازگشت واقعی برای ساب با رقابت شدید در بازار خودروهای برقی پریمیوم روبهرو خواهد شد: برندهای آلمانی تثبیتشده، ولوو با موقعیت اسکاندیناویایی خود، و استارتاپهای جاهطلب EV. تمایز ساب میتواند در تلفیق میراث هوافضایی، کارایی آیرودینامیکی و لوکسگرایی اسکاندیناوی باشد — یک جایگاه ویژه که ممکن است خریدارانی را جذب کند که بهدنبال شخصیت و داستان برند هستند، نه صرفاً نشان تجاری.
رقابتپذیری چنین محصولی به چند عامل بستگی دارد: صحتِ بازنمود برند (آیا مصرفکننده آن را واقعاً «ساب» میپذیرد یا صرفاً یک نام نوستالژیک خواهد بود؟)، کیفیت ساخت و همخوانی ادعای هوافضایی با تجربهٔ رانندگی روزانه. نمونههای گذشتهٔ باززایی برند (در سطوح مختلف موفقیت)، نشان دادهاند که صرف طراحی چشمگیر کافی نیست؛ تجربهٔ مالک، شبکهٔ خدمات پس از فروش و زنجیرهٔ تأمین قطعات الکتریکی حیاتی هستند.

در مقایسه با دیگر پروژههای رندرینگِ نوستالژی-فیوچری — مانند برخی کانسپتهای بازسازی شدهٔ ولوو که اخیراً منتشر شدهاند — طرح سووا کمتر به نوستالژی صرف متکی است و نگاهش را رو به آینده گرفته، با اولویت دادن به دراماتیکسازی کابین و حذفِ عنصرِ صرفاً «کارتریجی» یا تقلیدی از گذشته. نکتهٔ مهم این است که چنین کانسپتهای دیجیتالی میتوانند بهعنوان تستی برای واکنش بازار عمل کنند و مسیر طراحی محصول واقعی را شکل دهند؛ اما پیادهسازی تولیدی همیشه محدودیتها و هزینههای خود را دارد.
اندیشهٔ نهایی
در حال حاضر، «Saab Reboot» در بستر پیکسل و تخیل زندگی میکند. اما کانسپتهای دیجیتال بیش از سرگرمی عمل میکنند: آنها بحثهایی دربارهٔ هویت برند، جهتگیری طراحی در آیندهٔ خودروهای برقی و راههای ممکن برای باززندهسازی نامهای تاریخی را دامن میزنند. از منظر طراحانه، چنین پروژههایی نشان میدهند چگونه میتوان میراث طراحی را با فناوری معاصر ترکیب کرد تا محصولی متفاوت و معنادار خلق شود.
آیا اگر این ایده به تولید برسد، یک ساب برقی الهامگرفته از جنگنده را میخرید؟ ایدهٔ سدان کابین-جنگنده قطعا قطبیکننده است، اما یادآور این نکته است که روایت قوی طراحی هنوز میتواند گفتگوها را دربارهٔ افسانههای از دسترفتهٔ خودرو آغاز کند و شاید حتی آنها را دوباره زنده کند. در نهایت موفقیت چنین پروژهای به اجرای فنی، اعتبار برند و همخوانی تجربهٔ رانندگی با وعدهٔ تصویری بستگی دارد؛ سه عنصری که هرکدام میتوانند تفاوت میان یک بازگشت نمادین و یک کانسپت صرف را رقم بزنند.
منبع: autoevolution
ارسال نظر